مناقشه «پایه» در بازار سهام
گروه بورس|
تغییرات بازار پایه فرابورس، یکی از پرحاشیه‌ترین اخباری است که از خرداد ماه تاکنون هر روز با یک اعتراض و ادعا و تغییر جدید، از سوی بازار سرمایه منتشر می‌شود. این اعتراضات که در وهله اول، از تغییرات بازارپایه در خرداد ماه جلوگیری کرد و آن را به شهریور موکول کرد، پس از اعمال نیز توانست به فرابورس فشار بیاورد و شیوه حراج‌های هفتگی و نوسانات بسیار محدود شده آن را تغییر دهد. اما به نظر می‌رسد که این موضوع نیز پایان ماجرا نباشد، زیرا در روزهای اخیر، نمایندگان مجلس نیز به اعتراض سهامداران این بازار واکنش نشان داده و قول پیگیری داده‌اند. در همین خصوص شاپور محمدی، رییس سازمان بورس در بیان شفاف‌سازی اتفاقاتی که در این بازار رخ داده است، اظهار کرد: بازار پایه فرابورس در سال ۹۰ در پی تکلیف قانونی حضور گسترده شرکت‌های سهامی عام بعضا با اطلاعات مالی کم در بازار سرمایه راه‌اندازی شد.
وی در ادامه افزود: اصلاح قوانین بازار پایه یک شبه اجرا نشده، بلکه در روندی طولانی و با اطلاع‌رسانی‌های مکرر انجام شد. در واقع اصلاح قوانین این بازار نیز به سال گذشته باز می‌گردد و در بهمن ۹۷ موضوع اعلام عمومی شد.
محمدی گفت: در اسفند ماه سال 97 دو ابلاغیه رسمی در سایت فرابورس با موضوع اصلاح قوانین بازار پایه منتشر شد. با توجه به حقوق سهامداران مبنی بر تمایل برای خروج از بازار و همچنین تمهیدات فنی اعلام شد مقررات جدید در خرداد ماه و پس از ۷۰ روز کاری اجرایی می‌شود. این زمان سپری شد و در روز اجرا برخی عنوان کردند ابعاد فقهی موضوع بررسی نشده و نقدهایی هم با محور دامنه نوسان، تعداد حراج‌ها و مظنه‌ها مطرح شد. در آن مقطع وزیر اقتصاد مقرر کرد موضوع در شورای عالی بورس مطرح و شرایط مجددا بررسی شود. بنابراین اجرای مقررات جدید برای بررسی مجدد متوقف شد.
رییس سازمان بورس گفت: پس از آن، موضوع در کمیته فقهی مطرح شد و پس از آن با کانون نهادهای سرمایه‌گذاری، کانون کارگزاران بورس و دو تن از اعضای شورای عالی بورس نشست‌های متعددی انجام شد. مقرر شد، بحث نمایش مظنه‌ها اصلاح شود و دامنه یک ریالی نیز به سه، دو و یک درصد تغییر کند. اصلاحات به شورای عالی بورس ارجاع و مقرر شد طبق بند یک بازار زرد، نارنجی و قرمز ایجاد شود، طبق بند دو دامنه نوسان در این سه بازار سه، دو و یک درصد باشد و همچنین قرار شد حذف مظنه‌ها تدریجی انجام شود.
محمدی با بیان اینکه کل فرآیند اصلاح مقررات تدریجی انجام شده است، گفت: بعضا تفسیر شد شورای عالی بورس اعلام کرده کل فرایند تدریجی انجام شود در حالی که اجرای تدریجی صرفا به نحوه نمایش مظنه‌ها باز می‌گشت. بنابراین اینکه گفته شود قوانین یک شبه اجرا شده، به هیچ عنوان صحت ندارد. تصویر مصوبه نیز به اعضای کمیسیون مجلس تقدیم شد.
وی با بیان اینکه دامنه نوسان نیز با توجه به حجم معاملات قابل تغییر است، بیان کرد: دامنه نوسان نیز با توجه به حجم معاملات قابل تغییر است، ۱۲۰۰ خبر در روزنامه‌ها و شبکه‌های اجتماعی با موضوع اصلاح مقررات بازار پایه منتشر شده و به هیچ عنوان قوانین یک شبه اجرا نشده است.
اخبار بازار پایه 96 میلیون بار دیده شد
محمدی در پاسخ به احتمال ایجاد رانت در فرایند اصلاح قوانین پایه گفت: اطلاعات و اخبار اصلاح قوانین بازار پایه ۹۶ میلیون بار دیده و در مقاطع مختلف گفته شده دامنه نوسان در سه بازار به ترتیب سه، دو و یک درصد است. روز دوشنبه آگهی از سوی فرابورس اعلام عمومی شد و فردای آن روز بازار پایه مثبت بود. روز چهارشنبه بازار منفی شد، اما در همان روز ۳۷ هزار نفر فروشنده و ۴۱ هزار نفر خریدار بودند. با حضور این ۴۱ هزار نفر امکان رانت اطلاعاتی وجود دارد؟ موضوعی که همه از آن مطلع هستند دیگر مخفی نیست. پس از مصوبه یکی از اعضای شورای عالی بورس تمام موارد را اعلام کرد. باید به عده‌ای که با رفتار خود سرمایه‌گذاران را نگران کردند گفت سهام ارزنده به هیچ‌وجه آسیب نمی‌بینند.
سخنگوی سازمان بورس افزود: ۱۳ میلیون سهامدار داریم و ۳۰۰ هزار نفر بصورت هفتگی در بازار فعالیت می‌کنند. از این میزان ۲۰ یا ۳۰ هزار نفر در بازار پایه فرابورس حضور دارند. بعضی از این افراد ممکن است سهمی را با قیمت بالا داد و ستد کرده باشند. پس از اجرای مقررات نیز نمادها ممکن است با نوسان مواجه شوند، اما اطمینان داشته باشید زمانی که سهمی ارزنده است به قیمت باز می‌گردد. از سوی دیگر سهم فقط به واسطه نوسان قیمت سودآور نیست. سهام دو راه سودآوری دارد و در مجمع سود تقسیم می‌شود.
ممکن است اطلاعات مالی شرکت‌ها دیر منتشر شود
محمدی گفت: ۶۰۰ شرکت بورسی، ۶۵۰ نهاد مالی و ۶۰۰۰ هزار مدیر در بازار سرمایه حضور دارند. امکان دارد اطلاعات دیر منتشر شود و قطعا مدیر مربوطه جریمه می‌شود. این به معنای رانت نیست. اگر فردی از اطلاعات نهانی بهره‌برداری کرده باشد، حتما بررسی می‌شود. بنابراین هر مستنداتی که در این رابطه وجود دارد، به سازمان ارسال کنید. نهاد ناظر همواره با سوءاستفاده برخورد می‌کند. سامانه سمتا در سایت سازمان بورس برای شکایت مردم راه‌اندازی شده، تردید نکنید که موضوع پیگیری می‌شود.
وی ادامه داد: در بازار پایه روزانه تعداد زیادی نماد با دامنه نوسان مثبت سه درصد داد و ستد می‌شود و این نشان‌دهنده حضور سهام ارزنده در این بازار است. با کاهش دامنه نوسان، ریسک بازار پایه نیز کاهشی می‌شود. در گذشته صندوق‌ها مجاز نبودند در این بازار فعالیت کنند، اما اکنون این امکان برای ورود صندوق‌ها فراهم شده است. اصلاح ساختار‌ها نیز در نهایت به سودآوری شرکت‌ها و بهبود عملکرد آنها منتهی می‌شود. با کمک سهامداران تلاش می‌کنیم بازار پایه آرامش بیشتری داشته باشد و قطعا سازمان بورس در کنار سهامداران بازار سرمایه است.
محمدی در پایان با بیان اینکه این هفته شاهد عرضه اولیه هستیم، افزود: در گذشته تهمت‌هایی مطرح می‌شد و خوشبختانه طی سه سال گذشته با روش ثبت سفارش همه می‌توانند سهم خریداری کنند. سامانه معاملات نیز به‌روز‌رسانی شده و مشکلات حل شده اما با توجه به حجم بالای خرید و فروش امکان کند شدن سامانه معاملات وجود دارد.
