حرکت موفقیت‌آمیز ایران به سوی اقتصاد غیرنفتی
تسنیم|
بلومبرگ با اشاره به کاهش اثر تحریم‌ها و اینکه ترمیم اقتصاد ایران از هم‌اکنون آغاز شده است نوشت: در حال حاضر صنعت نفت حدود بیش از ۲۰ درصد تولید ناخالص داخلی کشور را تشکیل می‌دهد. این بدان معناست که ایران دیگر یک اقتصاد نفتی محسوب نمی‌شود. هرچند در نگاه نخست ممکن است برآوردهای منفی صندوق بین‌المللی پول از رشد اقتصادی ایران در سال جاری میلادی تقویت‌کننده ادعای دولت ترامپ در مورد «موفقیت سیاست فشار حداکثری» به نظر برسد، اما پیش بینی صندوق بین‌المللی پول حاکی از آن است که با وجود تحریم‌های امریکا رشد منفی اقتصاد ایران در سال 2020 متوقف خواهد شد و اقتصاد ایران مسیر ترمیم را باز خواهد یافت.
بررسی دقیق‌تر اقتصاد ایران نشان می‌دهد که ترمیم اقتصادی در این کشور از هم‌اکنون آغاز شده است و ثبات در حال بازگشت به قیمت‌های مصرف‌کننده، بخش تولید، تجارت و بازار ارز ایران است. بر خلاف آنچه ظاهرا ممکن است به نظر برسد، این علائم مثبت اقتصادی می‌تواند چشم‌انداز مذاکره میان ایران و امریکا را تقویت کند. زیرا ثبات اقتصادی می‌تواند این اطمینان و اعتماد را به ایران ببخشد که می‌تواند از موضع قدرت به مذاکره با امریکا بپردازد. مشخص‌ترین نشانه ثبات اقتصادی تقویت ارزش ریال است. از ماه مه تاکنون، ارزش ریال ایران در برابر دلار امریکا 40 درصد تقویت شده است. بانک مرکزی ایران با به کارگیری فناوری‌های جدید صرافی‌ها را به بانک‌ها متصل کرده و یک بازار متشکل ارزی ایجاد کرده که به صورت دیجیتالی مورد نظارت قرار می‌گیرد و بدین طریق راه برای سوءاستفاده سفته‌بازان و دلالان از بازار ارز بسته می‌شود. به نظر می‌رسد که سیستم جدید حتی با اوج‌گیری تنش‌های ژئوپلیتیک در تابستان امسال کارایی خود را به اثبات رسانده و توانسته جلوی نوسانات شدید بازار ارز را بگیرد.
تقویت ارزش ریال در کاهش نرخ تورم نیز موثر بوده است. شاخص قیمت مصرف‌کننده در ماه سپتامبر تنها 6.1 درصد رشد داشته که کندترین رشد از زمان برقراری مجدد تحریم‌های امریکا در 18 ماه قبل بوده است. عبدالناصر همتی، رییس کل بانک مرکزی ایران پیش‌بینی کرده که نرخ تورم طی ماه‌های آینده باز هم کاهش یابد.
ثبات در بازار ارز ایران همچنین به ترمیم بخش تولید در این کشور نیز کمک کرده است. بر اساس شاخص مدیران خرید که توسط اتاق بازرگانی ایران گردآوری شده، فعالیت‌های تولیدی پس از چند ماه کاهش در ابتدای سال، به تدریج در حال افزایش است. رقم شاخص مدیران خرید ایران در 5 ماه از 7 ماه گذشته از رقم 50 فراتر رفته که نشان‌دهنده ترمیم بخش تولید در این کشور است.
بر اساس پیش‌بینی‌ها صادرات غیرنفتی ایران در سال جاری میلادی به رقم بی‌سابقه بیش از 40 میلیارد دلار خواهد رسید. در نتیجه تلاش دولت و بخش خصوصی برای تقویت تجارت منطقه‌ای، احتمالا امسال برای اولین‌بار در تاریخ مدرن ایران میزان صادرات غیرنفتی این کشور از صادرات نفتی‌اش فراتر خواهد رفت. میزان صادرات نفت ایران در نتیجه تحریم‌های دولت امریکا به حدود 10 میلیارد دلار کاهش یافته است.
هرچند کاهش درآمدهای نفتی موجب کم شدن درآمدهای ارزی ایران شده و به منابع درآمدی دولت لطمه زده است، اما یک تطبیق ساختاری بین هزینه‌های کشور با صادرات غیرنفتی کشور در حال انجام است. در حال حاضر صنعت نفت حدود بیش از 20 درصد تولید ناخالص داخلی کشور را تشکیل می‌دهد. این بدان معناست که ایران دیگر یک اقتصاد نفتی محسوب نمی‌شود.
