تغییر نسل سیاستمداران در ریاض
گروه جهان|
پادشاه عربستان وزیر خارجه این کشور را برکنار و فیصل بن‌فرحان آل‌سعود شاهزاده‌ای از خاندان حاکم، را به عنوان وزیر خارجه منصوب کرد. این دومین بار در کمتر از یک سال است که ملک سلمان وزیر خارجه خود را تغییر می‌دهد.
نشریه نیشن نوشته: عربستان سعودی شاهزاده‌ای با تجربه دیپلماتیک در کشورهای غربی را به عنوان وزیر خارجه جدید انتخاب کرده است. او همچنین تغییرات دیگری در ترکیب دولت و سمت‌های شماری از مدیران دولتی داده است، اقداماتی که به نظر می‌رسد هدفش بهبود وجهه ریاض در جامعه جهانی است. پادشاه عربستان ابراهیم بن‌عبدالعزیز العساف که کمتر از یک سال در این پست بود و حضور کمر‌نگی در عرصه بین‌الملل داشت را برکنار کرد. جانشین او، فیصل بن‌فرحان آل‌سعود مدتی سفیر عربستان در آلمان بوده و مدتی نیز مشاور ارشد سفارت عربستان سعودی در ایالات متحده و مشاور دربار پادشاهی بوده است. فیصل بن‌فرحان آل‌سعود پیش از ورود رسمی به دنیای سیاست نیز در صنایع دفاعی فعالیت داشته و رییس سرمایه‌گذاری مشترک با شرکت هواپیمایی بوئینگ بوده است.
نیشن نوشته: ریاض در شرایطی دست به این تغییر و تحولات زده است که علاوه بر تنش‌های منطقه‌ای با ایران، با انتقاد شدید غرب به‌دلیل کارنامه حقوقبشریاش روبرو است؛ به‌ویژه پس از قتل سال گذشته جمال خاشقچی روزنامه‌نگار منتقد سعودی در کنسولگری عربستان در استانبول.
برخی کارشناسان بر این باورند دلیل اصلی این تغییر، خواست محمد بن‌سلمان ولیعهد عربستان بوده است. فصیل بن‌فرحان از نزدیکان بن‌سلمان به شمار می‌رود و از سال ۲۰۱۷ میلادی بطور رسمی وارد جمع مشاوران نزدیک او شد. نیشن در این باره نوشته: «فیصل بن‌فرحان 45ساله، یکی از اعضای نسل جدیدی از شاهزاده‌های سعودی است که در سایه محمد بن‌سلمان ولیعهد سعودی 34 ساله، به قدرت رسیده‌اند. محمد بن‌سلمان تلاش می‌کند تا حمایت اصلاحاتی را در عربستان اجرا کند اما در سایه همین اصلاحات مخالفان خود را به‌شدت سرکوب می‌کند.»
نشریه هندوستان‌تایمز هم با اشاره به روی کار آمدن نسل جدیدی از دیپلمات‌ها در ریاض نوشته است که جایگزینی فیصل بن‌فرحان با ابراهیم بن‌عبدالعزیز العساف توسط محمد بن‌سلمان، از تغییر نسل سیاستمداران در ریاض حکایت دارد. در این گزارش آمده است: وظیفه ابراهیم العساف بازگرداندن اعتبار از دست رفته ریاض در جامعه جهانی پس از رسوایی قتل خاشقچی بود، فیصل بن‌فرحان کارهای بیشتری برای بهبود اعتبار خدشه‌دار شده ریاض در پیش دارد؛ او باید بتواند روابط پرتنش کشورش با تهران را هم مدیریت کند. آندریاس کریگ استاد دانشگاه کینگ لندن در این باره می‌گوید: «وزیر خارجه جدید روابط بسیار محکمی با متحدان سنتی ریاض دارد. او پویا و فعال است. این تحول بخشی از یک تغییر نسل و ایجاد طبقه جدیدی از رهبران سیاسی در عربستان سعودی است که ارتباط چندانی با نسل گذشته ندارند و این به ولیعهد جوان سعودی کمک می‌کند تا بدون اتکا به گذشتگان پایه‌های قدرت خود را تحکیم کند.»
دویچه‌وله هم نوشته، فیصل بن‌فرحان تفاوت‌های روشنی با وزیر پیشین خارجه عربستان دارد که تقریبأ ۸۰ ساله بود و ارتباط گرمی هم با رسانه‌های بین‌المللی نداشته و برای اکثر قریب به اتفاق در روزنامه‌نگاران که مسائل در خاورمیانه را از نزدیک دنبال می‌کنند، ناشناخته بود. بن‌فرحان در شبکه‌های اجتماعی چهره شناخته شده‌ای است و به دو زبان انگلیسی و آلمانی مسط است و به اعتقاد برخی ناظران می‌تواند به یکی از مهره‌های پرنفوذ حکومت عربستان تبدیل شود.
رأی‌الیوم هم درباره تغییرات اخیر در کابینه ریاض نوشته: بن‌فرحان چهره‌ای نزدیک به ولیعهد سعودی است. موضع او نسبت به ایران تند است بطوری که در خصوص حمله ماه گذشته به تأسیسات نفتی آرامکو تهران را به دست داشتن در این حملات متهم کرد. تعیین بن‌فرحان بی‌تردید برای آن صورت گرفت که بن‌سلمان، تمامی ارکان حکومت را به کنترل خود در آورد، به این‌صورت که همه انتصابات در دستگاه حاکم، باید روابط نزدیکی با ولیعهد داشته باشند یا دیدگاهشان به دیدگاه شخص بن‌سلمان نزدیک باشد. برخی بر این باورند که با انتخاب فرحان سیاست خارجی ریاض از تعقل فاصله بگیرد و با رهبری وزیر جدید، سیاست هجومی در پیش بگیرد. برکسی پوشیده نیست که امکان مذاکره ایران و عربستان وجود دارد، اما با توجه به اظهارنظرهای فرحان، ناظران بعید می‌دانند که انتصاب او، موجب بهبود در روابط تهران و ریاض و نیز توقف درگیری‌ها در یمن شود. با تعیین بن‌فرحان، بار دیگر سکان رهبری وزارت خارجه عربستان به خاندان آل‌سعود بازگشت، وزارتخانه‌ای که شاهزاده سعود الفیصل بیش از ۴۰ سال سکاندار آن بود. تنها عبدالله السویل، عادل الجبیر و ابراهیم العسّاف بودند که خارج از خاندان حکومتی برای مدتی عهده‌دار وزارت خارجه عربستان شدند. با توجه به تأکید مکرر بن‌سلمان بر صنایع نظامی سعودی، ناظران و تحلیلگران بر این باورند که تعیین بن‌فرحان با توجه به اینکه او یک کارشناس خبره تسلیحاتی و عضو هیات‌مدیره اداره صنایع نظامی سعودی بوده است، حاوی این پیامی سیاسی خواهد بود که دولت ریاض به‌دنبال ورود به مسابقه تسلیحاتی و تشدید تنش‌های تازه در منطقه است.
