افول ستاره سعد
سعد حریری: به آخر خط رسیدهام
گروه جهان|
نخستوزیر لبنان سهشنبه اعلام کرد از مقام خود را استعفا میکند. سعد حریری گفته متن استعفای خود به میشل عون رییسجمهوری لبنان، میدهد. پیش از این دو منبع رسمی در لبنان به رویترز گفته بودند که سعد حریری از مقام نخستوزیری استعفا خواهد کرد. بهگزارش رویترز، سعد حریری سهشنبه در سخنرانی تلویزیونی گفته که به آخر خط رسیده و استعفای خود را تقدیم رییسجمهوری میکند. نخستوزیر مستعفی لبنان از مردم این کشور خواسته تا آرامش داخلی را حفظ کنند. او تاکید کرده که سمتها میآیند و میروند ولی کرامت و امنیت مملکت مهمتر است. تظاهرات گسترده در عمل لبنان را فلج کرده و بانکهای لبنان 10روز است که تعطیل هستند. بانکها اعلام کردند کارکنان خدمات عمومی از جمله نیروهای امنیتی حقوق خود را سر وقت میتوانند از عابربانکها بگیرند اما بانکها تا برقراری امنیت بسته خواهند ماند. نخستوزیر لبنان گفته: «امروز در حل معضلات به بنبست رسیدیم؛ باید گامی مهم که سیستم را تکان دهد برداشت تا با بحران مقابله کرد. “ او همچنین خطاب به احزاب لبنانی گفته: «مسوولیت همه ما ایجاب میکند که از میهنمان و عزت و مصلحت کشور محافظت کنیم.» سید حسن نصرالله دبیرکل حزبالله لبنان، در طول تظاهرات اخیر تاکید کرده بود که استعفای دولت چاره کار نیست. خبر کنارهگیری حریری در سیزدهمین روز ناآرامیهای گسترده در لبنان منتشر شد. شمار گستردهای از شهروندان لبنانی در دو هفته اخیر در اعتراض به شرایط اقتصادی و مالی و بیکفایتی سیاسی در این کشور تظاهرات کرده و خواستار استعفای دولت، نمایندگان مجلس و بطور کلی، برکناری کل طبقه حاکم شدهاند؛ گروهی که بهگفته معترضان در سه دهه گذشته تقریبا بدون تغییر باقی مانده است. پس از انتخابات پارلمانی سال ۲۰۱۴ میلادی در لبنان، سعد حریری سرانجام در دسامبر سال ۲۰۱۶ میلادی به مقام نخستوزیری لبنان رسید. او در سال ۲۰۱۷ در تصمیمی بحثبرانگیز و در زمانی که در عربستان سعودی حضور داشت از مقام خود کناره گرفت اما پس از خروج از عربستان و در پی اصرار نمایندگان گروههای مختلف سیاسی لبنان، استعفای خود را پس گرفت.
بنا بر آمارهای رسمی اعلام شده، بدهی دولت حدود 86 میلیارد دلار است (150درصد از تولید ناخالص داخلی کشور که بالاترین بدهی دولتی در جهان است.) لبنانیها همچنین با فساد سیستمی، زیرساختهای در حال فروپاشی، قطع برق روزانه و تأمین آب محدود از یک شرکت آبرسانی دولتی نیز مواجه هستند. در این میان تعداد زیاد پناهندگان سوری نیز اقتصاد لبنان را تضعیف میکنند. اما آنچه که آتش اعتراضهای اخیر را شلعهرو کرد بسته ضد بحران اضطراری دولت برای مقابله با کسری بودجه و بدهیها بود که توسط ائتلاف دولتی به رهبری سعد حریری به تصویب رسید. همچنین اقدامات غیرمعمول دولت برای کاهش مزایای اجتماعی و مزایای مستمری از جمله برای کارمندان بخش دولتی و نظامی نیز بسیاری از لبنانیها را خشمگین کرده بود. اعمال مالیات بر تماسهای برنامه واتسآپ و پیامرسانهای دیگر نیز یکی از عوامل تشدید نارضایتیها اعلام شده است. به اعتقاد ناظران سیاسی، با توجه به وضعیت سیاسی و اقتصادی پر تنش لبنان انتظار میرود که دولت امتیازاتی را به معترضان اعطا کند که یکی از گزینههای آن استعفای دولت، تشکیل کابینه جدید و بر این اساس ظهور افراد جدید در دولت است که تاکنون بخشی از آن عملی شده است. با این حال بعید به نظر میرسد که شاهد تغییراتی شدید در ساختار سیاسی باشیم چرا که هیچ قدرت سیاسی و اجتماعی آلترناتیوی وجود دارد. لبنان از زمان جنگهای داخلی در اواخر دهه هفتاد و دهه هشتاد میلادی قرن بیستم صحنه ناآرامی و بیثباتی سیاسی است. تقسیم قومی-مذهبی قدرت براساس پیمان طائف (۱۹۸۹) تشکیل دولت و انتصاب رییسجمهور و نخستوزیر از سوی نمایندگان مجلس را به یک چالش جدی در ساختار سیاسی این کشور بدل کرده است.
استعفای حریری در شرایطی است که پیشتر سید حسن نصرالله دبیرکل حزبالله لبنان، ضمن مخالفت با برکناری دولت تاکید کرده بود که این اقدام نه تنها مشکلی را حل نکرده بلکه لبنان را با خلأ سیاسی قدرت روبرو میکند.
رهبر حزبالله لبنان ۲۵ اکتبر گفته بود ناآرامیها ممکن است لبنان را به آشوب، فروپاشی و جنگ داخلی سوق دهد. سید حسن نصرالله خواست تظاهرکنندگان برای سرنگونی دولت را رد کرده و گفته بود: «ما درخواست برای سقوط ریاستجمهوری و استعفای دولت را نمیپذیریم و با شرایط پیش آمده برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی را نیز قبول نمیکنیم.» نصرالله با تاکید بر اینکه حزبالله نیز اگر به خیابان بیاید همان خواستههای معترضان را دارد، گفته بود که بهدلیل امکان تحریک عوامل داخلی و خارجی و خودجوش نبودن، نیروهای حزبالله در این اعتراضها شرکت نمیکنند. رهبر حزبالله لبنان در عینحال از جنبش اعتراضی برای دستیابی به اصلاحات بیسابقه اقتصادی تمجید کرده و گفته بود لبنان باید بهدنبال راههایی برای پیشرفت باشد و از ایجاد خلأ قدرت پیشگیری کند. نشریه لبنانی البناء نیز با اشاره به استعفای احتمالی سعد حریری نوشته بود: «سیاستمدارانی چون ولید جنبلاط رییس حزب سوسیال ترقیخواه، و سمیر جعجع رییس حزب نیروهای لبنانی، استعفای حریری را خواستارند. این دو بهدنبال این هستند که اعتراضهای مردمی را به سکویی برای حمله به حزبالله تبدیل کنند؛ به این معنی که با تشویق سعد حریری به استعفا رییسجمهور را نیز تحت فشار قرار داده و او را نیز به استعفا دعوت کنند و سپس حزبالله را مسوول اوضاع مالی و اقتصادی موجود و تعامل با آن معرفی کنند آن هم در شرایطی که حزبالله با فشارها و حملات بینالمللی روبرو است.»