سالروز 3 واقعه مهم در تاریخ ایران

سیزدهم آبان سالروز 3 واقعه مهم تاریخی است. 13 آبان 1343، امام خمینی(ره) شبانه در خانه مسکونی خود در قم بازداشت و پس از انتقال به فرودگاه مهرآباد تهران به ترکیه تبعید شدند.هنوز بیش از 3 دهه از الغای کاپیتولاسیون نمی‌گذشت که محمدرضا پهلوی احیاگر مجدد آن شد. کابینه اسدالله علم در سیزدهم مهر سال 1342، به دستور شاه، پیشنهاد امریکا مبنی‌بر اعطای مصونیت قضایی به اتباع امریکایی را

به صورت یک لایحه قانونی در هیات دولت تصویب کرد. چندی بعد این خبر به حضرت امام رسید و ایشان را به خروش و فریاد واداشت به‌طوری که در4 آبان 1343 ایشان طی نطقی تاریخی به رسوایی این اقدام ننگین پرداختند.  سرانجام با ادامه اعتراض‌های امام خمینی، در شب 13 آبان 1343، نیروهای ساواک به منزل امام در قم حمله‌ور شدند ایشان را دستگیر و به تهران منتقل کردند و سپس با یک هواپیمای نظامی ایشان را به ترکیه تبعید کردند. این سرآغار هجرتی بود که 14 سال بعد پیروزی انقلاب اسلامی را به بار آورد. همچنین، سیزدهم آبان 1357، تعدادی از دانش‌آموزان و دانشجویان که در دانشگاه تهران اجتماع کرده بودند، به وسیله نیروهای نظامی رژیم پهلوی به خاک و خون کشیده شدند، به دنبال این رخداد وزیر علوم استعفا کرد و بازار تهران تعطیل شد. صبح 13 آبان 1357، دانش‌آموزان در حالی که مدارس را تعطیل کرده بودند، به سمت دانشگاه تهران حرکت کردند تا صدای اعتراض خود را به گوش همگان برسانند. آنها وارد دانشگاه شدند و همراه دانشجویان و گروه‌های دیگری از مردم در زمین چمن دانشگاه اجتماع کردند. ساعت 11 صبح، ماموران، ابتدا چند گلوله گاز اشک‌آور در میان این جمعیت پرتاب کردند؛ اما، اجتماع‌کنندگان در حالی که به سختی نفس می‌کشیدند، صدای خود را رساتر کردند. در این هنگام تیراندازی آغاز شد. در این روز، 56 نفر شهید و صدها نفر مجروح شدند.  یک سال بعد در همین روز، ساختمان سفارت امریکا در تهران در سالروز شهادت دانش‌آموزان و دانشجویان در دانشگاه تهران، به تسخیر دانشجویان مسلمان پیرو خط امام درآمد. بعدها این رخداد به عنوان روز ملی مبارزه با استکبار جهانی نامگذاری شد.  سیزدهم آبان 1358، دانشجویان تصمیم به اشغال سفارت امریکا گرفتند. دانشجویانی که بعدها به دانشجویان پیرو خط امام مشهور شدند، از دانشگاه‌های تهران، پلی‌تکنیک، صنعتی شریف، شهید بهشتی و... گرد هم آمدند و طی یک راهپیمایی تا سفارت امریکا از دیوارهای سفارت بالا رفته و با وجود مقاومت محافظین و امریکایی‌ها، سفارت را به تصرف کامل درآوردند. این اقدام چند روز پس از آن صورت گرفت که آخرین شاه ایران بعد از مدتی سرگردانی در کشورهای مختلف سرانجام به امریکا رفت. این موضوع باعث خشم دانشجویان مسلمانی شد که از فردای انقلاب در پی محاکمه شاه بودند.  تصرف سفارت امریکا منجر به استعفا و سقوط دولت موقت به نخست‌وزیری مهدی بازرگان شد. در ادامه، تسخیر لانه جاسوسی و بازداشت موقت کارکنان سفارت امریکا که 444 روز به طول انجامید منجر به قطع رابطه کامل ایران با امریکا شد. همچنین نیروهای امریکایی برای نجات کارکنان سفارت عملیاتی نظامی ترتیب دادند که با شکست سختی در صحرای طبس همراه شد.  همزمان با این تحولات رسانه‌های بین‌المللی خواسته‌های دانشجویان را پوشش خبری می‌دادند. از آن جمله رادیو مسکو بود که صبح روز ۱۴ آبان در خبری اعلام کرد: گزارش رسیده از تهران حاکی‌است که دیروز صد‌ها تن از تظاهرکنندگان در برابر سفارت امریکا در تهران اجتماع کردند و خواستار تسلیم شاه مخلوع که برای معالجه اجازه ورود به امریکا یافته است شدند. رادیو لندن هم در خبری اعلام کرد: دیروز ۳۰۰ نفر دانشجو، سفارتخانه امریکا در تهران را اشغال کردند و می‌خواهند امریکا شاه سابق را تحویل ایران بدهد تا محاکمه شود. آنها بسیاری از کارمندان سفارتخانه را گروگان گرفتند.