تعطیلی زنگ ورزش به جای توزیع شیر در مدارس
تعطیلی یک هفته‌ای زنگ ورزش مدارس پایتخت این پیام را می‌رساند که آموزش و پرورش همچنان نتوانسته در تجهیز سالن‌هایی هر چند کوچک برای ساعات ورزش دانش‌آموزان در مدارس اقدام موثری داشته باشد.
سال گذشته تا اواخر آذرماه خبری از تعطیلی زنگ ورزش مدارس در تهران به دلیل آلودگی هوا نبود و سال تحصیلی قبل دو روز به دلیل آلودگی هوا زنگ ورزش مدارس تعطیل شد. امسال اما اوضاع از همین روزهای آخر آبان نشان می‌دهد، مساعد نیست. اعلام تعطیلی یک هفته‌ای زنگ ورزش در مدارس پایتخت روز ۱۹ آبان ماه اعلام شد و هنوز مشخص نیست این یک هفته تعطیلی زنگ ورزش مدارس تمدید می‌شود یا نه.
پاییز ۱۳۹۷ هیچ روزی شاخص کیفیت هوا به ۱۵۰ نرسید اما در پاییز سال قبل تهران ۴ روز ناسالم و در سال قبل از آن ۵ روز ناسالم را از سر گذرانده بود.
این روزها حرف‌های زیادی درباره راهکارهای کاهش آلودگی هوا یا طرح‌هایی که باعث بالا رفتن آلودگی در پایتخت شده است، می‌شود اما بگذارید در این مجال این واقعیت را بپذیریم که با وجود هشدارهایی که سال‌هاست در حوزه خطرات استمرار آلودگی هوا داده می‌شود، در کوتاه‌مدت طرحی برای کاهش آن وجود ندارد و مگر باد و باران مانند سال قبل به داد تهران برسد در غیر این صورت اگر این وضعیت مدارس را به دفعات به تعطیلی نکشاند باید شاهد روزهای پرشماری برای منع فعالیت ورزشی در مدارس به دلیل آلودگی هوا باشیم. در این میان سوالی که مطرح می‌شود، این است که برای این شرایط آموزش و پرورش چه راهکارهایی اندیشیده است. یکی از کارهایی که حداقل در وضعیت آلودگی هوا باید در مدارس اجرا شود توزیع شیر رایگان است. خوردن شیر به گفته تمام کارشناسان در روزهای آلوده باعث دفع بسیاری از سمومی می‌شود که از طریق هوای آلوده وارد بدن شده است و از قضا کودکان در کنار سالخوردگان و بیماران بیشتر از همه در معرض خطرات آلودگی هوا هستند. اما چند سالی است توزیع شیر رایگان که در بودجه سالانه آموزش و پرورش هم دیده می‌شود در هاله‌ای از ابهام است چرا که اعتبارات آن تامین نمی‌شود. اینکه چرا وزارت آموزش و پرورش حداقل برای دانش‌آموزانی که در شهرهایی زندگی می‌کنند که آلودگی هوا در آنجا بیشتر است، نیز نمی‌تواند برای این منظور تامین اعتبار کند، جای سوال است. عدم پیگیری نمایندگان مجلس برای اجرایی شدن این مصوبه نیز جای سوال دارد. به گزارش مهر، سال گذشته تفاهمنامه‌ای میان آموزش و پرورش و معاونت حمل و نقل ترافیک شهرداری تهران منعقد شد برای تشویق دانش‌آموزان در استفاده از دوچرخه بدون درنظر گرفتن این واقعیت که در روزهای آلوده تهران حتی این امکان هم برای دانش‌آموزان نه تنها وجود ندارد که منع می‌شود. اما در حرف‌های مسوولان شهری در همان روز تفاهمنامه این جملات به عنوان خواسته شهرداری از آموزش و پرورش مطرح شد که «دانش‌آموزان ما باید آموزش ببینند که با دوچرخه یا پای پیاده به مدرسه رفت‌وآمد کنند تا هوای شهر سالم باشد. امروز یکی از مسائل اساسی ما با آموزش‌وپرورش، ساماندهی سرویس‌ها است. نزدیک به ۲۰هزار خودرو به عنوان سرویس مدارس برای جابه‌جایی دانش‌آموزان استفاده می‌شوند که خود اینها ترافیک و آلودگی زیادی ایجاد می‌کنند. برای رفع وابستگی به سواری شخصی و خودرومحوری که زندگی همه ما را دربرگرفته، بهترین راه این است که از مدارس، موضوع دوچرخه را جدی بگیریم و دانش‌آموزان را با فرهنگ دوچرخه‌سواری آشنا کنیم. متاسفانه در بسیاری از مدارس اجازه نمی‌دهند دانش‌آموز با دوچرخه وارد مدرسه شود و او را به بهانه‌های مختلف ازجمله نداشتن ایمنی کافی از این کار منع می‌کنند یعنی ما با فرهنگ مخالفت با دوچرخه در آموزش‌وپرورش روبه‌رو هستیم.»
این تفاهمنامه هم البته مانند بسیاری از رفتارهای سمبلیک مسوولان بی‌نتیجه ماند و در این روزهای آلوده با نگاه به این سخنان می‌توان متوجه شد چقدر این ایده با واقعیت‌های جامعه دانش‌آموزی فاصله دارد ولی سوال این است که چرا آموزش و پرورش با چنین تفاهمنامه‌هایی کنار می‌آید و به عنوان متولی امر تعلیم و تربیت خود یکی از مطالبه‌گران حوزه شهری وارد میدان نمی‌شود. این روزهایی که در مدارس شهرداران کوچکی برای مدارس انتخاب می‌شود، آنها چه میزان نسبت به وظایف یک شهردار اطلاع دارند و در ذهن کوچکشان چه میزان مطالبه‌گری و حتی آموخته‌هایی از حفظ محیط زیست دارند؟
اما سوال بعدی که باید از معاونت تربیت‌بدنی و سلامت آموزش و پرورش پرسید این است که جایگزینی برای تعطیلی زنگ ورزش مدارس در پایتخت و شهرهایی که به دلیل آلودگی هوا به تعطیلی کشیده می‌شود، دارد؟ یا اینکه دانش‌آموزان پایتخت و شهرهای آلوده رها شده هستند؟ سال گذشته مهرزاد حمیدی معاون تربیت‌بدنی و سلامت آموزش و پرورش در همین المپیاد اعلام کرده بود: ما به دنبال این هستیم که توان حرکتی دانش‌آموزان را افزایش دهیم و بهترین مدل را در طراحی سالن‌های کوچک ورزشی داخل مدارس دیدیم. مثلا اگر یک مدرسه زیرزمین بلااستفاده یا فضای بلااستفاده دیگری دارد ما آن را شناسایی کنیم تا به یک سالن ورزشی تبدیل شود. سالن‌های کوچک ۲۰۰ متری را در طراحی ساختمان‌های جدیدالاحداث دیده‌ایم و هماهنگی‌های لازم با سازمان نوسازی نیز انجام شده است.
وزیر آموزش و پرورش در اختتامیه المپیاد درون مدرسه‌ای امسال گفت: کم‌تحرکی یکی از مشکلات جامعه است، بنابراین برنامه‌های ورزشی مدارس ازجمله همین المپیادهای درون مدرسه‌ای یکی از راهکارهای مبارزه باکم تحرکی و مشکلات ناشی از آن است. ورزش‌های مدرسه‌ای در رفع کم‌تحرکی کمک می‌کند شاید یکی از ظرفیت‌هایی که می‌تواند به نشاط جامعه کمک کند همین ورزش‌های درون مدرسه‌ای باشد لذا سرچشمه تمام موفقیت‌ها داخل مدرسه است.
اگر این واقعیت که در بسیاری از مدارس و خصوصا از مقطع متوسطه به بعد زنگ ورزش عموما برای تقویت دروس دیگر اختصاص پیدا می‌کند را کنار بگذاریم، با واقعیت اینکه ممکن است هفته‌ها دانش‌آموزانی هستند که امکان تحرک در حد ایستادن سر صف را هم نداشته باشند، باید چه کنیم؟ وظیفه حل مشکل آلودگی هوا خارج از آموزش و پرورش است اما اینکه این نهاد برای این وضعیت که سال‌هاست کم و بیش در جریان است، چه راهکاری اندیشیده، محل بحث است.
