کاهش 30 درصدی هزینه بانک‌ها با تحول دیجیتال
گروه بانک و بیمه |
کارشناسان بانکی در میزگرد نقشه راه تحول دیجیتال در همایش تراکنش اعلام کردند که تحقق تحول دیجیتال هزینه بانک‌ها را ۳۰ درصد کاهش می‌دهد و در صورتی که حرکت نکردن در این مسیر کاهش نیابد بیانگر این است که بانک‌ها به بیراهه رفته‌اند. به گزارش تعادل، علی عبداللهی رییس مرکز فناوری اطلاعات و اقتصاد هوشمند وزارت اقتصاد و امور دارایی گفت: پدیده‌ای که از آن به عنوان فناوری اطلاعات یاد می‌شود تنها محصول ظهور یک فناوری نیست و تمام حوزه‌ها را دربر می‌گیرد.وی بابیان اینکه دنیای بدون اینترنت و شبکه‌های مجازی اکنون برای انسان امکان‌پذیر نیست، گفت: نوآوری‌ها در تمام زمینه‌ها تحول‌آفرین هستند و در حوزه‌های کاربردی با ظهور هوش مصنوعی، رایانش ابری، بلاک چین، بیگ دیتا و غیره روند کسب‌وکارها در صنایع مالی دستخوش تحول شده است.هوشمندی از سطح سیستم به سطح اکوسیستم‌ها آمده است با توجه به این مهم وزارت اقتصاد روندهای نوآوری را بررسی کرده تا از این منظر از دنیا عقب نمانیم زیرا از سال ۲۰۱۷ توسعه کسب‌وکارها مبتنی بر معماری سازمانی هوشمند شکل‌گرفته و پارادایم دیجیتالی شدن جای خود را به هوشمند‌سازی داده که این مهم یک ابر فرصت است که باید در این بخش فعالیت‌ها سازمان‌یافته دنبال شود.
وی خاطرنشان کرد: وزارت اقتصاد در حال تدوین سند اقتصاد هوشمند است و در اولین گام سند بانکداری دیجیتال را در پارادایم اقتصاد هوشمند تدوین و کارگروهی آن را تشکیل داده و حرکت در مسیر محورها این سند برای بانک‌ها الزام‌آور شده است.بانک‌ها بر اساس مولفه‌های سند تحول دیجیتال از سوی وزارت اقتصاد مورد بررسی قرار می‌گیرند و حرکت در این مسیر باید با هماهنگی ذینفعان باشد و در این روند ایجاد فضای گفتمانی و بهره‌گیری از نظرات بخش خصوصی خیلی مهم است.
تغییر در دیدگاه‌ها و روندها
علیرضا لکزایی قائم مقام مدیرعامل بانک ملت در این پنل در پاسخ به این پرسش که وضعیت استقرار بانکداری دیجیتال در کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ گفت: سیستم بانکی به دلیل اینکه طیف گسترده از کسب‌وکارها را شامل می‌شود، نمی‌توان معدل نمره بانک‌ها را در این بخش تعیین کرد. بانک‌ها از منظرهای مختلف تفاوت‌هایی در مدل‌های کسب‌وکاری و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین با یکدیگر دارند؛ ولی در تمام بانک‌ها حرکت به سمت بانکداری دیجیتال شکل‌گرفته که میزان و عمق آن متفاوت است.تیم‌های مدیریتی صنعت بانکی محیط را فراهم کرده‌اند که نگاه تحول گرایانه در صنعت بانکی قابل مشاهده است و این صنعت در ابتدای مسیر تحول دیجیتال قرار دارد.تا زمانی که بانک در روندهای خود تحول ایجاد نکند، صرف بهره‌گیری از کانال‌های دیجیتال تحول دیجیتال در شبکه بانکی محقق نمی‌شود.
آمادگی بانک‌ها در تحول دیجیتال
لکزایی در پاسخ به این پرسش که نقش وزارت اقتصاد و بانک مرکزی در تحول دیجیتال چیست، گفت: وزارت اقتصاد و امور دارایی در ارتباط با سیستم بانکی و مقوله بانکداری دیجیتال از دو منظر که نقش حاکمیتی دارد و نقش سهامداری و مالکیتی بانک‌های دولتی و بانک‌های نیمه دارد است و عمده نقش این وزارت خانه برای راهبری در تحول دیجیتال به عنوان نقش سهامداری است.
وی افزود: در کارگروه وزارت اقتصاد بانک‌های دولتی و تجاری مورد هدف قرار گرفتند و بخشی از شرکت‌های موثر نظام پرداخت و فناوری نیز در این کارگروه دعوت‌شده و از بازیگران عمده صنعت بانکداری و پرداخت دعوت و ازنظر آنها استفاده شد.در مسیر تحول دیجیتال به دنبال تحقق تحول هستم و بانک‌ها ناگزیر به همراهی در رویکرد دیجیتال شدن هستند؛ البته بخش فرهنگ‌سازی در بانک‌های بزرگ درروند تحول دیجیتال زمان‌بر است؛ زیرا فرآیندها بر اساس مقررات نوشته می‌شود و نه انتظارات مشتری که خود این مهم نیز در تحول دیجیتال که رویکرد مشتری محورانه دارد یک چالش است. وی با اشاره به اینکه آیا صاحبان و سهامداران بانک‌ها آمادگی تحول دارند یا خیر، گفت: ایجاد نگاه تحولی در این بخش زمان‌بر است که این امر مستلزم کمک وزارت اقتصاد و امور دارایی است. وی با تاکید بر اینکه همسوسازی روش‌های بخش کسب‌وکار با بخش فناوری اطلاعات درروند تحول دیجیتال خیلی مهم است، اذعان داشت: مالکان و سهامداران بانک‌ها باید برای تحول دیجیتال پیشرو باشند تا این روند محقق شود؛ ازاین‌رو به یک نقشه راه قابل‌انعطاف در این مسیر نیازمندیم.
نوآوری نظارت شده
شهاب جوانمردی مدیرعامل هلدینگ فناپ در پاسخ به این پرسش که نقش ذینفعان در تحول دیجیتال را چگونه ارزیابی می‌کنید، گفت: تحول دیجیتال قرار است منجر به یک تحول کل فضای کسب‌وکاری در کشور شود؛ از اینرو باید تخمین مناسبی از این تغییرات داشته باشیم تا در خصوص نوع قانون‌گذاری، روابط بین ذینفعان و بقیه موارد دستور کار و برنامه‌ریزی داشته باشیم.در این روند باید اندیشید بازیگران در حوزه فناوری چگونه قرار است رگولیت شوند، زیرا نمی‌شود در بخش فناوری جلوی ارایه خدمات را گرفت و اگر به این سمت حرکت نکنیم با تضاد و چالش‌های مختلفی مواجه خواهیم شد و تمام روندهای نوآوری ممکن است زیر چتر مقررات زدایی منجر به فساد و برخی اختلال‌ها شوند؛ از اینرو باید تمام این حرکات با نظارت انجام شود تا تبعات آن گریبانگیر اقتصاد نشود و ساختارها و قانون‌گذاری در این بخش باید صورت گیرد. وی در پاسخ به این پرسش که مسائل فنی در تحول دیجیتال یکی از چالش‌ها است، گفت: من مسائل فنی را در تحول دیجیتال دغدغه نمی‌بینم و شرکت‌های از حیث توسعه فناوری دچار مشکل نیستند؛ اما رویکردهای تمام فنی از چالش‌ها هستند و رویکرد کل‌نگر که همه‌چیز از کسب‌وکار شروع می‌شود چالش اصلی در این مسیر است. در دنیا به این پرسش پاسخ‌داده‌شده که مردم به محصولات و خدماتی که از سوی شرکت‌های غیر بانکی ارایه می‌شود، چقدر اعتماد دارند و مشخص‌شده که آحاد جامعه به کمپانی‌های بزرگ بیشتر از بانک‌ها اعتماد دارند ولی فشار رگولاتورهای مالی در این بخش یکی از چالش‌ها است.
جوانمردی با تاکید بر اینکه با چالش‌های فنی درروند دیجیتالی شدن مواجه نیستیم، اظهار داشت: برای دیجیتالی شدن باید از مدل‌های کسب‌وکاری شروع کرد و غیر این راهکار تحول دیجیتال محقق نمی‌شود.
مرزبین تجاری‌سازی، خصوصی‌سازی
و حریم خصوصی
روح‌الله فاطمی در پاسخ به این پرسش که با چه چالش‌های در روندهای نوآوری مواجه شده‌اید؟ اذعان داشت: در یک اقتصاد و بانکداری سنتی در سطح کوچک اعتماد حرف اول را می‌زند؛ ولی با استفاده از فناوری این فضا بزرگ شد در صورتی‌که اعتماد همراه با این بزرگ‌سازی همراه نشد. فناوری منجر به این شده که فضای کسب‌وکار سنتی در فضای بزرگ‌تر ارایه شود؛ ولی روح اعتماد با آن همراه نشده است. از اینرو اعتماد باید با فناوری و در تحول دیجیتال ایجاد شود و این اعتماد نیازمند تغییرات درروندها و دیدگاه‌ها است.
فاطمی افزود: تمام نهادها می‌خواهند درروند تحول به سمت کاهش هزینه‌ها حرکت کنند در صورتی‌که کاهش شعب در این روند زمینه‌ساز اعتماد بیشتر نشده و این خلأ باید با بحث دیتا پر شود تا شناخت از مشتری، نیازهای وی و اعتبارسنجی‌ها هم باید بر اساس رفتار و دیتای مشتری انجام شود.در الگوی سرویس‌دهی جدید باید به تحول دیجیتال همراه با تغییر فرهنگ‌سازمانی و بیزینس کسب‌وکار بانک نگریسته شود و دیتا مرز بین تجاری‌سازی، خصوصی‌سازی و حریم خصوصی است و فناوری در کنار فرهنگ‌سازی و یک برنامه جامع می‌تواند موثر واقع شود و تحقق یابد.
کنترل تمام ریسک از سوی شرکت‌های ارایه‌دهنده کارت‌های اعتباری
فاطمی با اشاره به اینکه در ایران از نظام کارت‌های اعتباری استفاده‌نشده؛ گفت: که این روند اشتباه است و تمام ریسک تراکنش‌های کارتی در دنیا از سوی ویزا و شرکت‌های ارایه‌دهنده کارت اعتباری کنترل می‌شود.
فاطمی در خصوص ایجاد و رشد بلوغ دیجیتال درروند تحول دیجیتال در کشور گفت: تحقق بانکداری دیجیتال در هر سطحی تنها ذیل رگولاتوری ایجاد خواهد شد و باید در این دیدگاه که چه کسی گفته وظیفه رگولاتور ایجاد اعتماد برای مردم است، تجدیدنظر شود.درروند تحول دیجیتال وظیفه اعتمادسازی به بازیگران جدید سپرده شود و قرار است در نسل بعدی در صورت ایجاد ضرر و خسارت کسی به سراغ حاکمیت نرود و در تحول دیجیتال مبنای تصمیم‌گیری‌ها بر اساس دیتای مشتریان است.
فرق بانک بزرگ و کوچک
سیدجعفر صدری مدیر امور فناوری اطلاعات بانک صادرات، گفت: درروند تحول دیجیتال باید بانک‌ها بزرگ را از کوچک تمیز داد؛ زیرا استقرار فرهنگ‌سازی در بانک‌ها بزرگ در لایه‌های مدیریتی، کارکنان و حتی مشتریان تفاوت چشمگیری با بانک‌های کوچک دارد.
وی افزود: تکنولوژی زدگی در استقرار بانکداری دیجیتال نباید تکرار شود و در بحث بازیگران جدید حوزه مالی در بانکداری دیجیتال ازجمله فناوری‌ها باز این سوال مطرح می‌شود که اعتمادسازی در کجای این روند قرار دارد؛ از اینرو باید بیشتر روی استانداردسازی و احراز هویت بازیگران جدید تمرکز کرد و تحول دیجیتال در بانک‌های بزرگ باید با احتیاط بیشتری دنبال شود.ابلاغ نقشه راه تحول دیجیتال از سوی وزارت اقتصاد منجر به این شد که بانک‌ها در لایه‌های مدیریت ارشد نگاه جدی‌تری به فناوری‌های نوین داشته باشند. مرشدی نیز در این پنل در پاسخ به اینکه نقش فین تک‌ها در تحول دیجیتال چیست، اظهار داشت: دو صنعت بانکداری و تلکام در دنیا در معرض اختلال هستند؛ زیرا اگر با ورود بازیگران جدید این صنایع همگام با فناوری پیش نروند، تنها به نهادهایی که زیرساخت ارایه می‌دهند، تبدیل می‌شود و فین تک‌ها از خلأ چابکی بانک‌ها برای توسعه بهره می‌برند. بانک‌ها یا باید خود چابک‌تر عمل کنند یا در شرکت‌های فین تکی سرمایه‌گذاری کنند یا به سوی ارایه پلتفرم‌های بانکداری‌های باز حرکت کنند تا از حرکت در مسیر نوآوری عقب نمانند.
صدری نیز در خصوص ارایه راهکار برای تحقق تحول دیجیتال در کشور گفت: تحول دیجیتال اگر درست محقق شود ۳۰ درصد هزینه‌ها کاهش می‌یابد درصورتی‌که در بانک‌های بزرگ حرکت به سمت دیجیتالی شدن هزینه‌ها را افزایش داده است.به دلیل مدل کارمزدی فعلی بانک‌ها از قبال خدمات الکترونیکی که ارایه می‌دهند متضرر شده‌اند ازاین‌رو توسعه فناوری در بانک‌ها به دلیل هزینه و عدم سودآوری توجیه ندارد و با چالش‌های متعددی روبرو شده است و بانک‌ها برای توسعه فناوری در فناوری به‌جایی رسیده‌اند که دیگر توان تأمین هزینه‌های آن را ندارند.
سند تحول دیجیتال در وزارت اقتصاد
فرهاد اینالوئی معاون امور فناوری اطلاعات بانک ایران زمین در خصوص چالش‌های توسعه بانکداری دیجیتال گفت: مشتری در محوریت بانکداری دیجیتال قراردارد اما سوال اصلی این است که چگونه باید خدمات و محصولات مشتری محورانه ارایه داد؛ زیرا فرهنگ‌سازمانی بانک‌ها برای تحقق تحول دیجیتال باید تغییر کند و باز این سوال مطرح می‌شود که این تغییر چگونه باید رخ دهد. وی با تاکید بر اینکه در شرایط کنونی کشور تحول دیجیتال نمی‌تواند محقق شود، اظهار داشت: برای داشتن بانک دیجیتال باید یک بانک تمام دیجیتال کوچک بسازیم و بعد به‌تدریج بانک بزرگ را به این سمت هدایت کنیم؛ زیرا با تغییرات مستمر صنعت بانکی تحول دیجیتال امکان تحقق ندارد.اگر درگذشته مجوز برای صدور یک بانک تمام دیجیتال داده‌شده بود؛ الآن در شرایط بهتری از آمادگی برای حرکت در این مسیر بودیم. وی خاطرنشان کرد: استقرار بانکداری دیجیتال باید ۳۰ درصد هزینه‌ها را کاهش دهد و اگر نمی‌دهد یک جای کار در این روند ایراد دارد. اینالوئی با اشاره به سند تحول دیجیتال در وزارت اقتصاد گفت: در تدوین این سند از رگولاتور و از بانک‌های خصوصی دعوت نشده و همچنین از کسب‌وکارهای دیجیتال نیز دعوت و نظرخواهی نشده است که نشانگر ضعف این سند است.
