اقدامات پاسارگاد در اقتصاد مقاومتی و مدیریت دانشبنیان
دکتر مجید قاسمی مدیرعامل بانک پاسارگاد، در سیزدهمین کنفرانس بینالمللی مدیریت استراتژیک که در سالن اجلاس سران و در جمع کارشناسان و دانشگاهیان و مدیران کشور برگزار شد، ضمن اشاره به موضوع محوری اقتصاد مقاومتی در شرایط کنونی اقتصاد ایران، به بیان تجربیات و دستاوردهای گروه مالی پاسارگاد از نگاه راهبردی پرداخت و با تاکید بر اقدامات گروه مالی پاسارگاد در اقتصاد مقاومتی و مدیریت دانشبنیان گفت: در این رابطه چند مساله خیلی مهم وجود دارد که عبارت از سند چشمانداز سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی، قوانین احکام دایمی برنامههای توسعه و قانون برنامه 5 ساله است. از این راهبردها چند نکته قابل استخراج است که اول از همه متکی به دانش و فناوری و در ادامه عدالتبنیان باشیم و درنهایت پویا و پیشرو نیز باشیم.
چرا حوزه سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی اهمیت دارد. این سیاست کلیدیترین سیاست اقتصاد کشور است و به خصوص در شرایط تحریم یکی از دستمایهها و سرمایههای مهم فکری و شعور ملی کشور است که توسط مجمع تشخیص مصلحت نظام نهایی و بعد هم تقدیم مقام معظم رهبری شد و براساس اصل 110 قانون اساسی مقام معظم رهبری این سیاستهای کلی را ابلاغ فرمودند.
وقتی به زیرمجموعه این سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی به عنوان یک میثاق ملی و نقشه راه حرکت کلیه فعالان اقتصادی نگاه میکنیم، به این معناست که باید در گروه مالی پاسارگاد نیز راهبردها و سیاستهایی تعیین شود. اول تامین شرایط و فعالسازی کلیه امکانات و منابع مالی است. به این معنا که مشارکت آحاد مردم در آن دیده میشود و تاکیدی بر ارتقای درآمد و نقش طبقات کمدرآمد و متوسط است. سیاست دوم پیشتازی اقتصاد دانشبنیان است. به این معنا که سهم تولید و صادرات محصولات دانشبنیان افزایش یابد. سیاست بعدی محور قرار دادن رشد بهرهوری است. سیاست دیگر بهکارگیری ظرفیت و قابلیتهای متنوع در جغرافیای مناطقی است که مزیتهای نسبی دارند. سیاست دیگر افزایش تولید داخلی نهادهها، تامین امنیت غذا و تاکید بر افزایش کمی و کیفی در رابطه با ترویج مصرف کالاهای داخلی است.
اما اصلاح و تقویت همهجانبه نظام مالی کشور نیز باید از دیگر سیاستهایی باشد که مدنظر بانکها قرار گیرد. اگر این اتفاق رخ دهد، میتوان از ضربهپذیری بیشتر در اقتصاد نیز کاست.
لازم است به این نکته اشاره شود که شاید بتوان عنوان کرد تنها کشوری هستیم که سیاست اقتصاد مقاومتی داریم. اغلب کشورها چه با چارچوبهای تفکر اقتصاد بازار آزاد چه با چارچوبهای تفکر اقتصاد دولتی و سایر تفکرات اقتصادی حاکم، اقتصاد مقاومتی را تحت عنوان «رزلینت اکانامی» در سیاستگذاریهایشان تعریف کردهاند.
سیاستهای گفته شده برای این است که ببینیم گروه مالی پاسارگاد در رابطه با آنها چه اقداماتی انجام داده است؟ اگر بار دیگر به سیاستهای گفته شده نگاهی اجمالی بیندازیم، متوجه میشویم که برخی بندها برای تقویت و بهبود شاخصهای کلان اقتصاد از طریق پویایی و قوام بخشیدن به تولید است. بهطور مثال حمایت از اقتصاد دانشبنیان و ارتقای سطوح شفافیت نیز در راستای همین امر است.
بنگاهداری بانکها همواره یک چالش بوده و خلط مبحثی در آن ایجاد شده است. دلیل ورود بانکها به این وضعیت عدم توسعه بازار سرمایه برای تامین مالی تکالیفی است که بر دوش بانکها برای تخصیص منابع بانکی کوچکمقیاس بودن بنگاههای اقتصادی کشور است. در راهبردهایمان باید سراغ این موضوع برویم که بنگاههای بزرگی در کشور برای توسعه بسازیم تا تضاد منافع بنگاهها و بانکها و عدم امکان نظارت بانکها بر مصرف تسهیلات بنگاهها از بین رود. این موضوع بسیار جدی است، چراکه گاهی مشاهده میشود تسهیلاتی برای کارهایی اعطای میشود اما این منابع در بنگاه برای موارد دیگری مصرف شده که اصلا مرتبط نبوده است. تجمیع تسهیلات به مرور میتواند به حجم بالای مطالبات غیرجاری و ریسک اعتباری بانکها بینجامد.
ژاپنیها بعد از جنگ جهانی دوم 2700 بانک بزرگ و کوچک و محلی داشتند که عملا بیفایده بود. برای افزایش کارایی اقتصادی آنها را ادغام کرده و 78 بانک با ویژگیهای خوب ساختند. این اقدامات را در بانکهای ایران نیز میتوان انجام داد. بهطور مثال در گروه مالی پاسارگاد، هلدینگ پارسیان و شرکت میدکو قرار دارد که 35 پروژه بزرگ با 5 میلیارد سرمایهگذاری در دست دارد. راهبرد بانک پاسارگاد از این سیاستها تقویت و بهبود شاخصهای کلان اقتصاد از طریق پویایی و قوام بخشیدن به تولید است. این انتخاب رشد بهرهوری با تقویت عوامل تولید را در رابطه با سیاستها محقق میکند. در بانک پاسارگاد در شرایط فعلی 3800 نفر مشغول بهکار هستند به علاوه یکسری به اصطلاح خدماتی که از بیرون خریداری میشود و نزدیک 1000 نفر برای بانک پاسارگاد خدمات ارایه میکنند. از سوی دیگر برای برخی واحدهای تولیدی کوچک و متوسط در سال 97 مبلغ 15هزار و 948 میلیارد ریال برای 3529 اختصاص دادیم. حمایتی که از این میزان برای تولید و رونق اقتصادی اعطای تسهیلات ارزانقیمت 2197 فقره به مبلغ 7927 میلیارد ریال، برای گشایش اعتبار اسنادی 21756 میلیارد ریال بوده است.
فراتر از تسهیلات اعطا شده، صدور ضمانتنامههای بانکی نیز قرار داشت که برای حمایت از بنگاههای تولیدی بوده که رقمش وجود دارد. در رابطه با فعالیتهای ارزی بینالمللی، در سال 91 به اصطلاح اوج تحریمها و قبل از برجام بود به اندازه 1.5 برابر 5 بانک مجاز در فعالیتهای ارزی، آورده داشتهایم. هلدینگ میدکو در واقع شرکت مادر تخصصی توسعه معادن و صنایع معدنی است. این شرکت 15 هزار نفر اشتغال مستقیم ایجاد کرده و 150 هزار نفر اشتغال غیرمستقیم داشتهایم. براساس آمار این هلدینگ باید 5میلیون و 800 هزار تن انواع محصولات خود را در سال جاری بفروشد که برای حمل آن 290 هزار تریلی بار لازم داریم. وقتی شما اینها را به تعداد فعالیتهای یک وسیله حمل اشاره میکنید تقریبا 87 هزار نفر در این حوزه مشغول کار شدند. در میدکو دنبال چه هستیم. در این هلدینگ 35 پروژه 5 میلیارد دلاری در دست داریم که بدون استفاده از منابع دولتی کار خودشان را ادامه میدهند. البته مشارکتهای مردمی نیز در آنها وجود دارد. میدکو حدود 16 هزار نفر سرمایهگذار مستقیم دارد. از سوی دیگر حدود یک میلیون نفر سهامدار غیرمستقیم نیز در میدکو هستند. در همین شرکت حدود هزار و 200 شرکت کوچک و متوسط و بزرگ داخلی وجود دارد. پروژه دیگر، عملیات بتنریزی است. در این عملیات بیش از یک میلیون مترمکعب عملیات بتنریزی انجام شده، 140 هزار تن سازه فلزی ساخته و حدود 380 هزار تن از آنها نیز نصب شدهاند.
مزیت میدکو به دلیل این است که در کنار معادن
35 کارخانه ایجاد کرده که با تولید هر کیلوگرم فولاد 380 تومان از بنگاههای دیگر جلوتر میافتد. به دلیل اینکه در هزینه حمل صرفهجویی شده اجرای پروژهها بدون توقف و پایدار است و زمان کوتاه اجرای پروژهها بوده است. دو تا از کارهای مهم شرکت دیگر پتروشیمی و پالایشگاه و نفت و گاز بحث الانجی، جیتیال و انجیال در گسترش انرژی این خط لوله گازی است که در حال حاضر برای عراق گاز صادر میکند. در حالی که چنین اجرایی در کشور سابقه ندارد. از سوی دیگر 600 کیلومتر خط فشار قوی گاز ایجاد شده که هر کدام ارزشی معادل 150میلیون دلار دارند. این پروژهها در مجموع ارزشی بالغ بر
2 میلیارد دلار دارد که توسط بخش خصوصی و گروه مالی بانک پاسارگاد اجرا شده است. در حال حاضر هم نزدیک به 20 ماه از صادرات گاز به عراق میگذرد که 4.5 میلیارد دلار ارزآوری دارد. در شرکت گسترش انرژی در رابطه با اکتشاف و تولید و توسعه میادین نیز اقداماتی صورت گرفته است بهگونهای که میدانی که در خوزستان کشف شد، این شرکت ما به عهده گرفته. اولینباری است که یک شرکت بدون کمک خارجی دارد اکتشاف و استخراج معادن نفت را به عهده میگیرد. بهطوری که زمان امضای قرارداد در وزارت نفت جناب وزیر پرسیدند مشاور خارجی پروژه چه کسی است پاسخ این بود که از توان داخلیها استفاده میکنیم. اشتغالزایی در این شرکت فعلا 1500 نفر مستقیم و 7500 غیرمستقیم است. در میدکو حدود 15 هزار نفر و 150 هزار نفر مشغول به کار بودهاند. اشتغالزایی شرکت بیمه پاسارگاد 87 هزار نفر است. این 87 هزار نفر فقط کادر خود بیمه پاسارگاد 1200 نفراست بقیه دفاتر نمایندگی هستند. با این هدف بهرهوری دفاتر نمایندگی و بازاریاب این دفاتر نمایندگی که تلاش میکنند مجموعا 87 هزار نفر حتما راجع به بیمه و آتیه بیمه پاسارگاد شنیدید که الان حدود 4 میلیون نفر تحت این پوشش است. مجموع اشتغالزایی مستقیم شرکت لیزینگ تا حالا 113 هزار و 380 نفر بوده و 450 هزار فرصت شغلی این فعالیتها برای دیگران ایجاد کرده است.
با داشتن فناب بانک پاسارگاد 96.5درصد تراکنشها در بانکداری مجازی انجام میشود. در زمان حمله سایبری ما میتوانیم بدون اینکه باجی دهیم از خدمات بینالمللی خود استفاده کنیم، چراکه بخش انفورماتیک بانک با 80 برابر پهنای باند میتواند تا 3 هزار و 200 برابر حملات را ظرف چند روز پاسخ دهد. بحثهای دیگر درخصوص سلامت و بهداشت است. قرار است 7 هزار تخت بیمارستانی در 7 یا 8 شهر ساخته شود که به زودی این مهم آغاز میشود. تا حالا بیشترین همایشها را دانشگاه خاتم درباره اقتصاد مقاومتی انجام داده و در آنجا در لبه مرز دانش دنیا قرار دارد.