کاوش در آکروپل یا خواناسازی؟

رییس پژوهشکده باستان‌شناسی می‌گوید: کار در حال انجام در شوش، کاوش در شوش یا کاوشِ آکروپلِ شوش نیست، بلکه فقط خواناسازی مصطبه و روشن کردن وضعیتِ آن‌جا است. حرف‌ها از صدور مجوز برای کاوش و نظارت بر محوطه آکروپل شوش، توسط دو باستان‌شناس و یک مرمت‌گر تزئینات آثار تاریخی شروع شد، هر چند یک فارغ‌التحصیل فوق لیسانس باستان‌شناس که مجوزِ سرپرست هیات کاوش به نام او صادر شد، یک دانشجوی فوق لیسانس باستان‌شناسی در مرحله پایان‌نامه و کارشناس ارشد مرمت آثار تاریخی که مجوز نظارت بر این پروژه را گرفته بودند، اکنون به اواخر کار خواناسازی صفه و کاوش در گورستان هزاره پنجم شوش رسیده‌اند، اما همچنان رییس پژوهشکده باستان‌شناسی معتقد است مجوزِ صادر شده فقط برای خواناسازی صفه‌ است و نه کار بیشتری. هر چند نخستین مجوز را ۱۶ مهر رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در نامه‌ای خطاب به مدیرکل میراث فرهنگی استان خوزستان، صادر کرد و در آن اعلام شد تا «برنامه گمانه‌زنی به منظور خواناسازی و پیگیردی صفّه خشتی آکروپل را به منظور تدقیق خطوط معماری در راستای انجام فعالیت‌های حفاظتی و مرمتی» انجام شود، اما یک هفته بعد از صدور این مجوز، دومین نامه با همین مضمون نیز خطاب به موسوی نوشته شد. رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی -عمرانی- در مجوزی که با نام «اصلاحیه» صادر شده بود، خطاب به موسوی نوشته بود: «اصلاحیه مجوز برنامه خواناسازی سکوی بلند و کاوش روشمند در گورستان هزاره پنجم آکروپل شوش» با همان سرپرست پروژه و همان ناظران. بیشترین اظهارنظرها و نقدها به دنبال صدور این مجوزها به انتخاب کارشناسانِ اعلام شده برای این پروژه بود، وگرنه بُعد جوان‌گرایی که اقدامی شایسته در کشور محسوب می‌شود. البته از سوی دیگر یکی از نقدهایی که به حضور باستان‌شناسان پیشکسوت در سایت‌های کاوش مطرح می‌شود، ارایه ندادن گزارش کار به پژوهشکده باستان‌شناسی توسط برخی از آنها بعد از گذشتِ سال‌ها، آن‌هم از زمانی است که در سایت‌های تاریخی زیرنظر مدیریت خود کاوش کرده‌اند. اما کمتر از نیم قرن از آخرین کاوش‌ها در «صُفّه خشتی آکروپل» ‌و «گورستان هزاره پنجم آکروپل» شوش می‌گذرد، مدت زمانی که طی آن، مجموعه باستانی شوش آسیب زیادی دید. با این وجود هنوز باستان‌شناسان معتقدند؛ شوش آن اندازه مهم است که برای هر اقدام جدی در آن باید متخصصان را گرد هم آورد و نشستی تخصصی برگزار کرد، هر چند برگزاری چنین نشست‌ها و همایش‌هایی برای بررسی نقاط قوت و ضعفِ موجود در این محوطه، به منظور رسیدن به نتیجه‌ای مشخص، به‌ندرت عملیاتی شده است تا بتوان بر مبنای آنها پژوهش‌ها و طرح‌های حفاظتی در شوش را برنامه‌ریزی کرد. در این مجوز با اشاره به مادّه ۱۱ قانون حفظ آثار ملّی و در اجرای بند ۳ مادّه قانون اساسنامه سازمان میراث فرهنگی، مصوب سال ۱۳۶۷ با انجام برنامه گمانه‌زنی به منظور خواناسازی و پیگیردی صفه خشتی آکروپل به منظور تدقیق خطوط معماری در راستای انجام فعالیت‌های حفاظتی و مرمتی شهرستان شوش به سرپرستی ... و با نظارت ... و ... از یک آبان ماه تا ۱۴ آذر موافقت کرد. حالا می‌توان گفت حدود ۲۰ روز از آغاز کاوش در این محوطه گذشته و آن روزهای میانی خود را از حضورِ این تیم باستان‌شناس سپری می‌کند.