فرسایش خاک در ایران ۴ برابر میانگین جهانی است

کارشناس ارشد دفتر معاونت آب و خاک وزارت جهادکشاورزی گفت: میزان فرسایش خاک در ایران ۱۶.۷ تن در هکتار است که چهار برابر میانگین جهان است. علیرضا زاده‌مبارک دیروز به خبرنگار ایرنا در بجنورد اظهار داشت: استفاده بی‌رویه از منابع خاک، تبدیل جنگل‌ها به مراتع و تبدیل مراتع به اراضی کشاورزی، تغییر کاربری اراضی کشاورزی و در پی آن وقوع سیلاب‌های سهمگین به علت لختی زمین موجب شده است که خاک مرغوب دچار فرسایش شود.

وی افزود: پایداری تولید نیاز به خاک مناسب دارد اما هم‌اکنون با استفاده نادرست از آن و همچنین طرح‌های افزایش تولید موجب شده است که خاک مناسب را از دست بدهیم. وی اظهار داشت: شدت فرسایش می‌تواند با شیوه‌های مدیریتی مناسب و روش‌های سازه‌ای مانند ساخت آبراه و تراس‌بندی کاهش یابد.

ساخت سکوهای پله مانند بر روی دامنه کوه‌ها و تپه ماهورها را تراس‌بندی می‌گویند که شیوه مناسب برای فرسایش خاک است. وی با بیان اینکه حدود یک سوم خاک زراعی کشور هم‌اکنون توانایی برای تولید را ندارد گفت: هم‌اکنون به صورت لکه‌ای در پهنه‌هایی از کویر اراضی کشاورزی وجود دارد که باید این سطح را حفظ کنیم که اگر از بین برود جبران‌ناپذیر است.

وی با بیان اینکه بیش از نیمی از خاک اراضی کشاورزی کشور ماده آلی کمتر از نیم درصد دارد گفت: این در حالی است که باید به‌طور متوسط ۱.۵ تا ۲درصد خاک ماده آلی داشته باشد. زاده مبارک اظهار داشت: به‌طور کلی از ۲۰ میلیون هکتار عرصه‌ کشور که زیر کشت و زرع می‌رود، ۷.۸ میلیون هکتار در کلاس یک، با مرغوبیت بالا قرار دارد و مابقی در کلاس ۲ تا چهار درجه‌بندی می‌شود.

وی افزود: تجزیه و تحلیل‌ها نشان می‌دهد که مواد آلی پایین یکی از عوامل اصلی محدود‌کننده عملکرد محصولات به‌ویژه گندم در کشور است.

کارشناس ارشد دفتر معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی گفت: بیش از ۵۰ درصد خاک‌های زراعی ایران دچار کمبود یک یا چند عنصر غذایی هستند، بهبود کارایی مصرف عناصر غذایی به کاهش قابل توجه مصرف نهاده‌های کشاورزی، تامین منافع مستقیم در محیط زیست و افزایش تولید غذا منجر می‌شود.

زاده مبارک اظهار داشت: افزایش ماده آلی خاک می‌تواند حاصلخیزی خاک را افزایش دهد و سیستم تغذیه‌ای خاک ر ا متعادل کند. وی با بیان اینکه میزان کربن آلی خاک بیش از مجموع کربن پوشش گیاهی و اتمفسر است گفت: متاسفانه در اراضی کشاورزی به خصوص اراضی شیب‌دار آنقدر شخم و شیار زده می‌شود که امکان خروج کربن تسریع می‌شود. کارشناس ارشد دفتر معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی گفت: متاسفانه هم‌اکنون تبدیل مراتع به کشاورزی در دستور کار برخی از دستگاه‌ها است که به فرسایش خاک خود کمک می‌کنیم.