سقف تعهدات نفتی اوپک تغییر می‌کند؟

گروه انرژی|

 چانه‌زنی‌های نفتی در آستانه اجلاس وزرای اوپک بالا گرفته و مقامات کشورهای اوپک و اوپک پلاس به دنبال آن هستند تا خواسته خود را به نحوی در توافقات پیش رو بگنجانند؛ اجلاسی که چگونگی مدیریت تولید نفت سال در آن تعیین تکلیف خواهد شد. تصمیمی که نه تنها برای کشورهای تولیدکننده نفت که برای مصرف‌کنندگان این انرژی فسیلی نیز حایز اهمیت است.

در آستانه برگزاری یکصد و هفتاد و هفتمین اجلاس وزرای اوپک که روز پنج‌شنبه هفته جاری در وین برگزار خواهد شد و اعضای غیر اوپکی یک روز بعد از آن یعنی جمعه به آنها ملحق خواهند شد، تلاش‌های برخی اعضا بر کاهش بیشتر تولید و گروهی بر حفظ سقف تعیین شده قبلی تاکید خواهند کرد. در این میان آن‌طور که رویترز نوشته؛ اعضای اوپک پلاس در حال مذاکره برای کاهش بیشتر تولید نفت کنونی به میزان حداقل 400 هزار بشکه در روز تا ماه ژوئن سال 2020 هستند. این مساله از آن رو عنوان می‌شود که باتوجه به میزان تقاضا و عرضه جهانی نفت، در صورت عدم کاهش تقاضا، این بازار در سال 2020 کاملا اشباع خواهد شد؛ موضوعی که بیش از هر چیز نگرانی عربستانی‌ها را به همراه داشته است. زیرا این کشور برای فروش سهام آرامکو نیاز به کاهش بیشتر تولید و به‌تبع آن افزایش بهای نفت دارد. کمااینکه طی سال گذشته نیز عربستان به دلیل نادیده گرفتن سهمیه برخی اعضای اوپکی و غیراوپکی از جمله عراق و روسیه، تولید خود را بیش از دیگر اعضا کاهش داد تا به این ترتیب بخشی از اضافه تولید این کشورها جبران شود.

آن‌طور که رویترز در گزارش روز گذشته خود به نقل از ثامر الغضبان وزیر نفت عراق نوشت؛ اوپک و دیگر متحدان آن درصدد کاهش تولید به میزان روزانه حدود 400 هزار بشکه هستند اما قطعا میزان کاهش تولیدات 1.2 میلیون بشکه در روز نخواهد بود. تولید روزانه 1.2 میلیون بشکه نفت در روز، توافقی بود که اعضای اوپک به همراه روسیه و دیگر متحدان نفتی در روز اول ماه ژانویه گرفته بودند که این توافق در پایان ماه مارس 2020 منقضی خواهد شد.

پیش از این آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرده بود که اوپک برای سال آینده با یک چالش بزرگ از طرف رقبایش در خارج از این گروه روبه‌رو خواهد بود به‌طوری‌که افزایش تولید آنها تلاش‌های عربستان در محدود کردن تولید نفت خام را از بین می‌برد.  اما مساله اینجاست که امروز عربستان و دیگر کشورهای اوپکی خواستار کاهش سهمیه تولید نفت، تنها با افزایش تولید نفت روسیه یا عراق روبه‌رو نیستند. حالا میزان تولید نفت امریکا و عرضه آن در بازارهای جهانی نیز چالش دیگری است که باید با آن دست و پنجه نرم کنند. این موضوع تا جایی است که به عقیده برخی کارشناسان، عملکرد امریکا در تولید نفت خام، یکی از عوامل تعیین‌کننده برای بازار نفت در سال آینده میلادی خواهد بود و بر تصمیمات اجلاس پیش روی اوپک نیز تاثیرگذار است. براساس گزارش‌های موجود، تولید نفت امریکا در ماه سپتامبر امسال به رقم بی‌سابقه 17 میلیون و 500 هزار بشکه در روز رسید که این میزان حدود یک میلیون و 300 هزار بشکه بیشتر از سال گذشته بوده است. برخی برآوردها حاکی از آن است که این میزان رشد در آغاز سال 2020 میلادی نیز ادامه داشته باشد و سپس روند آن کمی آهسته‌تر شود.

اما تنها مشکل پیش روی اوپک امریکا نخواهد بود؛ افزایش تولید نفت برزیل و نروژ نیز خطری پیش روی این سازمان به شمار می‌آید. برآوردهای صورت گرفته حاکی از تداوم رشد تولید نفت این دو کشور در سال 2020 میلادی است. البته به همه این تهدیدات باید موارد دیگری از آن سوی ماجرا را هم اضافه کرد. افزایش تقاضای نفت موضوعی است که پیش‌بینی می‌شود در سال آینده میلادی از سوی بازارهای اصلی وارداتی نفت دنبال شود. اما آنچه برای اجلاس روز پنج‌شنبه اوپک حایز اهمیت است، رسیدن به یک اجماع مثبت باتوجه به تهدید‌ها و فرصت‌های بازار جهانی نفت در سال آینده میلادی است.

‌

  دو سوی دیپلماسی نفتی؛ ریاض-  مسکو

یک سوی اصلی چانه‌زنی‌ها روس‌ها هستند؛ عضوی غیراوپکی که نشان داده چندان به تعیین سقف برای کاهش تولیداتش پایبند نیست. شرکت‌های نفتی روسیه معتقدند که کاهش تولید تنها به نفع تولیدکنندگان رقیب خواهد بود و در همین راستا این کشور به دنبال آن است تا در اجلاس پیش رو، سقف تعیین شده برای کشورها را اصلاح کند. نگاه به بازار چین و هند و تلاش برای افزایش فروش نفت به این دو مصرف‌کننده بزرگ نفتی جهان، این کشور را به چانه‌زنی بیشتر با اعضای اوپک پلاس برای همراهی با دیدگاه خود به منظور اصلاح سقف تعیین شده برای تولید نفت در سال آینده، وا داشته است.  روسیه در هشت ماه از سال جاری میلادی بیش از سهمیه خود نفت تولید کرده و تنها سه ماه به این توافق پایبند بوده که آن هم مربوط به زمانی بود که در خط لوله دروژبا با اختلال روبه‌رو شد.

اما روبه‌روی روس‌ها، عربستانی‌ها قرار گرفته‌اند. عربستان که به‌شدت بر لزوم افزایش قیمت نفت در بازه زمانی کنونی نیاز دارد. آن‌طور که رویترز گزارش داده است؛ عربستان باوجود راه‌انداز آرامکو که در شهریورماه مورد حمله قرار گرفته بود، همچنان بسیار کمتر از سقف تعیین شده اوپک قادر به تولید نفت است. عربستان عرضه اولیه سهام آرامکو را نیز به روز نشست رسمی اوپک موکول کرده و در روز پنجم دسامبر، سهام این قول نفتی عربستانی در بورس این کشور معامله خواهد شد. عربستان برای کسب نتیجه بهتر از عرضه اولیه سهام آرامکو به قیمت‌های بالاتر نفت نیاز دارد. این موضوع از یک سو و تلاش روس‌ها برای عدم کاهش سقف تولید، احتمالا منجر به آن خواهد شد که ریاض در نشست روز پنج‌شنبه اوپک مواضع سخت‌تری نسبت به گذشته در پیش گیرد. کمااینکه دولت عربستان صراحتا اعلام کرده که قصد ندارد بار تمام کاهش تولید را به تنهایی به دوش بکشد.

اما در حالی که روسیه طی روزهای اخیر به دنبال رایزنی با اعضای اوپک پلاس برای همسویی آنها با رویکرد خود به منظور توافق برای اجلاس پیش رو بوده، دولت ریاض هم لابی و رایزنی خود با اعضای اوپک به ویژه اعضای آفریقایی این سازمان را دنبال کرده است. در عین حال عربستان بر کاهش تولید به منظور عدم مواجهه با مازاد عرضه نفت در بازارهای جهانی تاکید دارد. در حال حاضر قیمت هر بشکه نفت خام در بازارهای جهانی حدود 64 دلار معامله می‌شود که طبق برآورد برخی کارشناسان، در صورتی که تولید نفت کاهش بیشتری پیدا نکند، با اشباع بازار، قیمت نفت می‌تواند کاهش بیشتری یافته و تا حدود 45 دلار در هر بشکه نیز تنزل یابد.  این در حالی است که طبق گزارش رویترز، 14 عضو اوپک در ماه نوامبر 2019 حدود 29 میلیون و 570 هزار بشکه در روز تولید داشتند که این میزان در مقایسه با آمار جهانی، بیانگر آن است که اعضای اوپک نزدیک به 6 میلیون و 600 هزار بشکه یعنی معادل 18.3 درصد تولید نفت خود را کاهش داده‌اند. طبق آمار اداره اطلاعات انرژی امریکا و دپارتمان امور اقتصادی و اجتماعی ملل متحد در سال ۲۰۱۹، از مجموع تولید روزانه ۸۰میلیون و ۶۲۲ هزار بشکه نفت در ۹۷ کشور جهان، ۳۶ میلیون و ۱۶۴هزار و ۸۰۶ میلیون بشکه در روز متعلق به کشورهای عضو اوپک است.

حالا باید منتظر ماند تا در پایان هفته دید که سهم جنگ قدرت برای تعیین سهمیه تولید نفت به کدام سو خواهد چرخید و کدام‌یک از دو سوی اصلی چانه‌زنی‌های نفتی به خواسته خود دست خواهد یافت.