توافق گازی مسکو - کی‌یف
گروه جهان|
ولودومیر زلنسکی رییس‌جمهوری اوکراین، پس از نشست نورماندی در پاریس که با حضور ولادیمیر پوتین همتای روس و سران فرانسه و آلمان برگزار شد، اعلام کرده مسکو و کی‌یف بر سر مساله انتقال ترانزیت گاز به توافق رسیده‌اند. گروه تماس اوکراین (نورماندی) شامل نمایندگان چهار کشور آلمان، روسیه، اوکراین و فرانسه است که با هدف پایان دادن به جنگ در شرق اوکراین ششم ژوئن ۲۰۱۴ پایه‌گذاری شد.
به‌گزارش رویترز، ولودیمیر زلنسکی سه‌شنبه از توافق با پوتین بر سر اختلاف‌های انتقال گاز خبر داده و گفته کارشناسان دو کشور قرار است روی جزییات این توافق کار کنند. نشست پاریس بزرگ‌ترین آزمون برای ولودیمیر زلنسکی بود. شعار پایان جنگ بخشی از کارزار تبلیغاتی این هنرپیشه سابق و سیاستمدار تازه‌کار را در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری تشکیل می‌داد.
ولادیمیر پوتین هم ضمن تایید توافق‌ها گفته: «چنانچه هر دو طرف با یکدیگر همکاری کنند، گاز روسیه برای اوکراین ارزان تمام خواهد شد.»
امانوئل ماکرون رییس‌جمهوری فرانسه، و آنگلا مرکل صدراعظم آلمان، برای اولین‌بار موفق شدند روسای‌جمهوری روسیه و اوکراین را در پاریس دور یک میز کنار یکدیگر قرار دهند. سه سال پس از توقف گفت‌وگوهای صلح میان روسیه و اوکراین نشست پاریس با حضور ولادیمیر پوتین و ولودیمیر زلنسکی به منزله گشایش فصل تازه‌ای در مناسبات مسکو و کی‌یف بود. در بیانیه کوتاه گروه تماس چهارجانبه موسوم به نورماندی، برای تثبیت اوضاع در مناطق مناقشه در شرق اوکراین، تلاش برای اجرای مفاد سیاسی توافق‌های مینسک و پیگیری درستی اجرای توافق حاصل شده در نشست، در دیدارهای بعدی مقام‌های این گروه توافق شده است. اجرای کامل و جامع توافق آتش‌بس تا پایان سال جاری میلادی، بروزرسانی طرح مین‌روبی از مناطق درگیر و افزودن سه ناحیه عدم تماس در این مناطق، از دیگرموارد مورد توافق این گروه چهارجانبه در بیانیه پایانی بوده است.
مسکو، کی‌یف، پاریس و برلین پیرامون تبادل همه زندانیان شناسایی شده در یک مهلت 30 روزه و اعطای وضعیت ویژه خودمختاری به مناطق لوهانسک و دونتسک براساس توافق‌های مینسک نیز توافق کردند. همچنین توافق شد که وزیران خارجه و مشاوران سیاسی چهار کشور در چهار ماه آینده نشست دیگری برای پیگیری اجرای توافق‌های به دست آمده در نشست پاریس برگزار کنند. مقدمات برگزاری این نشست، پیشتر در جریان دیدار امانوئل ماکرون رییس‌جمهوری فرانسه و پوتین در حاشیه اجلاس سران گروه هفت در فرانسه پی‌ریزی شده بود. جنگ میان اوکراین و نیروهای جدایی‌طلب طرفدار روسیه بیش از 13هزار کشته در منطقه صنعتی دونباس در شرق اوکراین به بار آورده است. کشورهای غربی و اوکراین، دولت مسکو را به حمایت مالی و نظامی از جدایی‌طلبان اوکراینی طرفدار روسیه متهم می‌کنند. مسکو با رد این اتهام مدعی است که صرفاً کمک‌های بشردوستانه در اختیار جمعیت‌های روس زبان محلی می‌گذارد. هایکو ماس وزیر خارجه آلمان، از منازعه مسکو و کی‌یف به عنوان «جنگ چرکین» اروپا یاد کرده است.
واکنش حاضران در نشست
امانوئل ماکرون رییس‌جمهوری فرانسه، پس از پایان نشست با خوش‌بینی بسیار از توافق حداقلی دو کشور، این نشست را پربار خوانده و در یک نشست مطبوعاتی در کاخ الیزه گفته است: «اختلاف‌هایی هست، به‌ویژه در مورد تقویم [انتخابات] و گام‌های بعدی. در این زمینه مفصل بحث کردیم.»
رهبران فرانسه و آلمان گفته‌اند که در مورد افزایش نظارت سازمان امنیت و همکاری اروپا در اوکراین توافق کرده‌اند. قرار شده است فعالیت نظارتی این سازمان که هم‌اکنون ۱۲ ساعت در روز است فعالیت شبانه‌روزی بدل شود. آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان، در این باره گفته: «هنوز خیلی کارها باید انجام دهیم، اما احساس می‌کنم اراده خوبی برای حل مسائل پیچیده وجود دارد.»
ولادیمیر پوتین هم با اظهار خشنودی از برداشتن «گامی در مسیر تنش‌زدایی» گفته شرکت‌کنندگان در این نشست بر این نکته اتفاق نظر داشتند که توافق ۲۰۱۵ هیچ جایگزین دیگری ندارد. او از اوکراین خواسته تا مطابق همان توافق، قانونی را که به مناطق تحت کنترل جدایی‌طلبان اختیارات گسترده‌ای می‌دهد، تمدید کرده و قانون جدیدی را برای عفو شورشیان جدایی‌طلب به تصویب برساند. ولودیمیر زلنسکی هم پس از پایان نشست چهارجانبه نرماندی گفته: «من نیز بسیار مایلم که سربازان ما به خانه برگردند و تعطیلات کریسمس را در کنار خانواده شان بگذرانند.»
تنش بین مسکو و برلین
در نشست نرماندی حضور آنگلا مرکل در کنار رییس‌جمهوری روسیه نیز قابل‌توجه بوده است، به‌ویژه پس از بحران دیپلماتیک دو کشور در پی به قتل رسیدن یک شهروند گرجستانی در برلین که به‌گفته مقامات آلمان به دست افراد وابسته به دولت روسیه یا چچن کشته شده است. به‌گزارش رسانه‌ها، آنگلا مرکل حاشیه این نشست از پوتین خواسته تا در تحقیقات درباره مرگ این شهروند گرجستانی با برلین همکاری کند. پوتین اما پس از این نشست و در جریان نشست خبری ضمن مقصر خواندن آلمان در این زمینه، گفته فرد گرجستانی کشته شده در برلین آدم‌کش بوده است.
رییس‌جمهوری روسیه گفته: «فردی که در برلین به قتل رسیده، خود مرتکب اقدامی خونبار در خاک روسیه شده بود و بر این اساس مسکو خواستار استردادش از آلمان شد که به این درخواست پاسخی داده نشد.» او درباره اقدام دیپلماتیک برلین در اخراج دو دیپلمات روس بر سر ماجرای قتل این فرد هم گفته: «شما دیپلمات‌های ما را اخراج کردید ما هم دیپلمات‌های شما را.» رویترز نوشته، پوتین این فرد را یکی سازمان‌دهندگان بمب‌گذاری در مترو مسکو خوانده است.
