تلاش ماکرون برای همراه کردن پوتین
گروه جهان| سمانه قربانی|
امانوئل ماکرون رییس‌جمهوری فرانسه، دوشنبه (امروز) میزبان ولادیمیر پوتین خواهد بود. تحولات اوکراین و توافق هسته‌ای ایران از مهم‌ترین محورهای مذاکره رهبران دو کشور اعلام شده است. ناظران با اشاره به درگیری‌های داخلی بریتانیا و آلمان، بر این باورند که ماکرون تلاش دارد تا جایگاه اتحادیه اروپا را در تحولات بین‌المللی حفظ کند.
فایننشال‌تایمز نوشته، ماکرون به عنوان پیش‌درآمد نشست گروه هفت (که قرار است هفته آینده برگزار شود) ولادیمیر پوتین را به «فورت دو برگانکون» دعوت کرده است. ماکرون در سفر رییس‌جمهوری روسیه به فرانسه تلاش‌های اتحادیه اروپا برای ترغیب پوتین به کمک برای حل‌وفصل بحران‌های بین‌المللی از جمله اوکراین را احیا خواهد کرد. خبرگزاری فرانسه نیز به نقل از یک مقام فرانسوی نوشته که موضوع ایران هم یکی دیگر از دستورکارهای اصلی دیدار ماکرون و پوتین است. این مقام فرانسوی گفته پاریس تمایل دارد تا مسکو از روابط گرم خود با تهران برای جلوگیری از تشدید تنش‌ها در منطقه استفاده کند.
به اعتقاد ناظران سیاسی، رییس‌جمهوری فرانسه با کاهش نفوذ «آنگلا مرکل» در آلمان و پریشانی بریتانیا به‌دلیل بحران برگزیت، به فعال‌ترین رهبر اروپای غربی در امور بین‌الملل تبدیل شده است و اتحادیه اروپا از تلاش‌های او برای برقراری صلح در اوکراین حمایت کرده است. اما تلاش پیشین ماکرون برای میزبانی از ولادیمیر پوتین در سال 2017 میلادی که با دعوت او به کاخ ورسای انجام شد، ثمره کمی داشت. اولویت ماکرون این‌بار گرفتن پاسخ مثبت از پوتین به درخواست «ولودیمیر زلنسکی» رییس‌جمهوری اوکراین است. زلنسکی پس از پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری با درخواست برای مذاکره با روسیه، پایان دادن به جنگ‌های شرق اوکراین را خواستار شد؛ درخواستی که پوتین هنوز به آن پاسخی نداده است. شرق اوکراین منطقه‌ای است که شبه‌نظامیان جدایی‌طلب روسیه به مدت پنج سال است که با نیروهای دولتی اوکراین در جنگ هستند. یکی از مقام‌های ارشد دولت ماکرون در این باره گفته: «ما به تلاش‌های خود برای حل بحران اوکراین شدت می‌بخشیم. اوکراین یک چالش مهم امنیتی در قلب اروپا است که باید آن را حل کنیم تا بتوانیم رابطه‌ای پایدار با روسیه داشته باشیم.»
با وجود روابط نه چندان حسنه روسیه و اروپا در سال‌های اخیر، کسب‌وکار و روابط تجاری قوی پاریس و مسکو باعث شده که این دو کشور همچنان به عنوان متحدان کلیدی یکدیگر به شمار روند. امیدها به نتیجه‌بخش بودن دیدار ماکرون و پوتین پس از آن تقویت شد که «فیلیپ دلپال» سرمایه‌دار فرانسوی که هفته گذشته در روسیه به بازداشت خانگی محکوم شده بود به فرانسه بازگردانده شد. دلپال به اتهام کلاهبرداری مدت شش ماه در مسکو زندانی شده بود. وکلای این سرمایه‌دار فرانسوی می‌گویند این حکم به اختلافات صنفی او با فردی ارتباط دارد که روابط سیاسی قدرتمندی دارد.
البته مقام‌های فرانسوی می‌پذیرند که کنترل کردن رهبری اقتدارگرایی چون پوتین که پنج سال پیش شبه‌جزیره کریمه را از اوکراین جدا کرده و به روسیه الحاق کرد، کار چندان راحتی نیست. در پی این اقدام پوتین، روابط روسیه با غرب متزلزل شد و باعث شد که غرب عضویت روسیه را از گروه 8 به حالت تعلیق در آورد.
واکنش مسکو به نتایج انتخابات اخیر اوکراین و پیروزی ولودیمیر زلنسکی تاکنون محتاطانه بوده است. زلنسکی که پیش از این بازیگر و کمدین بوده و هیچ تجربه سیاسی نداشته است آشکارا علام کرده که به‌دنبال راه‌حل جدیدی برای حل بحران در شرق اوکراین است. در همین حال فرانسه و اتحادیه اروپا مصرانه تلاش می‌کنند تا مذاکرات چهارجانبه «نرماندی» که در آن روسیه، اوکراین، فرانسه وآلمان گرد هم می‌‌آمدند را احیا کنند. این مذاکرات که در سال 2014 میلادی و در جریان هفتادمین جشن سالگرد پیاده‌سازی‌های نرماندی (D-DAY) (اولین عملیات در جبهه نرماندی در جنگ جهانی دوم) پایه‌گذاری شد با هدف برقراری آتش‌بس در شرق اوکراین آغاز شد اما با تشدید درگیری‌ها تقریبا به فراموشی سپرده شد. سخنگوی اتحادیه اروپا گفته: «جلسات بیشتر و ملحق شدن دوباره روسیه به این مذاکرات، همانطور که زلنسکی خواستار آن است، نیروی تازه‌ای به روند صلح می‌بخشد.» اتحادیه اروپا اعلام کرده که توافقنامه‌های مینسک در 2014 پایه و اساس مذاکرات خواهد بود. این توافق‌نامه‌ها کاملا به حاکمیت و تمامیت ارضی اوکراین احترام می‌گذارند.
این مقام اروپایی گفته: «ما از فدراسیون روسیه انتظار داریم از نفوذ قابل توجه خود بر جدایی‌طلبان مورد حمایت خود در شرق اوکراین استفاده کند تا بلافاصله جنگ‌ها را متوقف کنند و توافق‌های مینسک را بطور کامل اجرا کند. با این کار ساکنان غیرنظامی که پیش از این متحمل درد و رنج شده‌اند بیش از این در معرض خطر قرار نمی‌گیرند. این امر به‌ویژه درباره نقض‌های مکرر آتش‌بس در روزهای اخیر بیشتر مورد توجه است.»
«یوری اوشاکوف» دستیار امور بین‌المللی رییس‌جمهوری روسیه، درباره دیدار قریب‌الوقوع پوتین و ماکرون گفته: «فرانسه با توجه به تغییری رهبری در اوکراین‌بارها پیشنهادهایی برای برگزاری نشست در قالب مذاکرات نرماندی در آینده‌ای نزدیک را مطرح کرده است. روسیه بطور کلی از این ایده حمایت می‌کند. اما ما معتقدیم اگر این نشست می‌خواهد برگزار شود همه‌چیز باید آماده باشد. در این صورت کاملا روشن است زمانی که در نشست حاضر شویم به نتایج مهم سیاسی خواهیم رسید.»
فایننشال‌تایمز نوشته: ماکرون در شرایطی روی رسیدن به توافق با پوتین سرمایه‌گذاری سیاسی و دیپلماتیک کرده که از دخالت روسیه در امور داخلی کشور خود و همچنین سرکوب اخیر اعتراض‌های مخالفان در مسکو نگران است. «توماس گومارت» مورخ و مدیر اندیشکده روابط بین‌الملل فرانسه می‌گوید: «بیانیه مشترک دیدار اخیر پوتین و ماکرون که وجهه‌ای نمادین خواهد داشت تا حدی تحت تاثیر اعتراض‌های گسترده در روسیه خواهد بود. این چیزی است که دیپلماسی روسی نمی‌تواند پنهانش کند.»
