بار تامین مالی روی دوش بانک‌ها

در حال حاضر مهم‌ترین بخش رونق تولید، تامین مالی بنگاه‌هاست و این در حالی است که بانک‌ها به تنهایی از پس تامین مالی بنگاه‌ها برنمی‌آیند و در این شرایط روش‌های نوین تامین مالی اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کنند.

به گزارش ایسنا، در شرایط امروز کشور تامین مالی یکی از مهم‌ترین الزاماتی است که به منظور دستیابی به رونق تولید و همچنین تحقق اقتصاد مقاومتی باید مورد بازبینی واقع شده و در این راستا باید استفاده از روش‌های نوین را برای این امر در دستور کار قرار داد.

به گفته بسیاری از کارشناسان، اقتصاد ایران بانک محور است و به گفته رییس کل بانک مرکزی ۹۰ درصد تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی توسط شبکه بانکی انجام می‌شود، اما با وجود کمبود نقدینگی در اکثر صنایع کشور و همچنین مشکلات مترتب نظام بانکی و بودجه دولت، اعطای تسهیلات بانکی به تولید با مشکلات عدیده‌ای مواجه است.

بنابراین خدمات مالی سنتی تنها می‌تواند بخشی از طیف گسترده نیازمندی‌های صنایع را پوشش دهد و چنانچه بخواهیم حلقه خدمات تامین مالی را در کشور تکمیل کنیم، باید به سایر روش‌های مرسوم در دنیا متوسل شویم که یکی از کاربردی‌ترین این روش‌ها تامین مالی زنجیره تامین است. منظور از زنجیره تامین، تمام کارهایی است که باعث می‌شوند تا مواد اولیه به کالاهای نهایی تبدیل شوند و به دست مشتری برسند.

یک زنجیره می‌تواند شامل تامین مواد اولیه، حمل مواد اولیه به محل تولید، انبار کردن مواد، استفاده از مواد اولیه برای ساخت کالاها، توزیع کالاهای تولید شده و در نهایت رسیدن کالا به دست مصرف‌کننده باشد.

با توجه به اینکه چند سالی است که سیاست‌ها و شعارهای اصلی کشور بر پایه رشد اقتصادی است و امسال نیز سال رونق تولید نام گرفته است، توجه به نیازهای بخش تولید برای تامین مالی و رونق این بخش اهمیت بسیاری دارد.

بر اساس آنچه در دنیا مرسوم است، در روش تامین مالی زنجیره تامین، معاملات به روش حساب باز Open account انجام می‌شود. که این روش به خریدار و فروشنده امکان می‌دهد با بهره‌گیری از برات (bill of exchange) و بدون اتکا به ضمانت شبکه بانکی معامله کرده و بدون بهره‌گیری از اعتبار اسنادی (LC) در زنجیره‌های تامین مالی ورود کنند.

بنا بر گزارشات، در سال ۲۰۱۳ حجم تراکنش‌های حساب باز حدود ۸۰ درصد تراکنش‌های سوییفت را به خود اختصاص داده است و این نرخ روز به روز افزایش پیدا می‌کند که حاکی از توجه ویژه کشورهای پیشرفته به این روش است.

در ایران نیز سامانه کشوری کسب‌وکار به کسب‌وکار یا سککوک مدتی است که راه‌اندازی شده و یکی از اصلی‌ترین کاربردهای این پلتفرم، تامین مالی زنجیره تامین است.

در این پلتفرم، تامین مالی بر اساس فعل و انفعال تجاری صورت گرفته و از اعتبار به جای پول نقد بهره‌گیری می‌شود و با این شیوه، تامین مالی دقیقا در موضوع استفاده می‌شود و خارج کردن تامین مالی از مسیر هدف‌گذاری شده صرفه اقتصادی خود را از دست خواهد داد.

طی زنجیره، رونق تولید بنگاه‌های کوچک و متوسط باید از طریق ارتقای کارایی منابع اتفاق بیفتد، به‌طوری‌که در روش سنتی هر حلقه زنجیره به صورت موازی تامین مالی می‌شد که با شیوه نوین در سککوک یک حلقه تامین مالی شده و اثرات آن تامین مالی در حلقه‌های دیگر بروز می‌کند.

بنابراین این نوع عملکرد در این پلتفرم هم می‌تواند بخشی از بار تامین مالی را از دوش بانک‌ها بردارد و هم موجب می‌شود تسهیلات اختصاص یافته به بنگاه‌ها هدفمند شده و در محل واقعی مصرف شود.

در حال حاضر سککوک اقدامات گسترده‌ای را برای توسعه و گسترش این سامانه و ارایه خدمات مالی از طریق این پلتفرم به فعالان اقتصادی انجام داده‌ که البته با حمایت‌های بیشتر بانک مرکزی به ویژه در زمینه رفع مقررات زائد در این حوزه می‌توان از طرفی شاهد رونق بیشتر تولید و اقتصاد کشور با بهره‌گیری از این روش نوین تامین مالی بود و از سوی دیگر بخشی از بار تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی را از دوش بانک‌ها برداشت.