ایده روستاهای بدون بیکار
گروه بنگاه‌ها|
هر سال با افزایش دامنه آلودگی هوای تهران و کلان‌شهرها؛ بحث مهاجرت افسارگسیخته از روستاها و شهرهای کوچک به پایتخت در ویترین رسانه‌های گروهی قرار می‌گیرد. مطابق سال‌های قبل در یک چنین شرایطی رسانه‌ها معمولا به سراغ کارشناسان امور شهری و تحلیلگران هواشناسی می‌روند تا در خصوص راهکارهای اجرایی برای کاهش آلودگی هوا اظهارنظرهای خود را مطرح کنند. یکی از کلیشه‌ای‌ترین اظهارنظرها در این مواقع، موضوع مهاجرت افسارگسیخته به شهرها و لبریز شدن ظرفیت‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و...شهرها به دلیل مهاجرت فراوان است. اما واقعیت آن است تا زمانی که موضوع اشتغال در روستاها و شهرهای کوچک در کشورمان حل نشود و راهکارهای مناسبی برای آن تدارک دیده نشود؛ وضعیت مهاجرت به شهرها و کلان‌شهرها به همان سبک و سیاق گذشته ادامه خواهد داشت.«ایده روستاهای بدون بیکار»؛ یکی از طرح‌هایی است که دولت با هدف بهبود شاخص‌های کسب و کار در روستاهای کشورمان از ابتدای سال97 در دستور کار قرار داد. طرحی که با استفاده از تسهیلات اشتغال روستایی تلاش می‌کرد تا بستر لازم برای تحرک اقتصادی و معیشتی در روستاها را فراهم کند تا از این طریق هم زمینه بازگشت آن دسته از مهاجرانی فراهم شود که تنها با هدف برخورداری از یک شغل آبرومند از روستاها راهی شهرها و کلان‌شهرها می‌شوند. فرایند توسعه روستای بدون بیکار، چرخه‌ای متشکل از شناسایی ظرفیت‌ها و مزیت‌های رقابتی، ساماندهی کسب و کارهای موجود، تامین مالی، راه‌اندازی کسب و کارهای خرد و کوچک جدید، تولید محصول و توسعه خدمات بازاریابی و توسعه محصول است که از مرحله شناسایی ظرفیت‌ها و مزیت‌های رقابتی روستا آغاز و
بر اساس اولویت‌ها نسبت به ساماندهی کسب و کارها اعم از توسعه خوشه‌های روستایی، ایجاد یا تقویت زنجیره تولید، فروش و بازاریابی و بازارسازی، شبکه‌سازی بین فعالان، بهبود ظرفیت‌های طراحی، راه‌اندازی واحدهای فرآوری و بسته بندی، استفاده از ظرفیت کسب و کارهای پشتیبان و غیره اقدام می‌شود.اما در راستای اجرای این طرح بر اساس آخرین آمار با تکیه بر ظرفیت‌های داخلی هر روستا و حمایت مالی و معنوی از اهالی این مناطق، تاکنون تعداد روستاهای بدون بیکار کشور به ۱۱۴ روستا رسیده است که گستره جغرافیایی این روستاها تقریبا در تمام استان‌های کشور است . با توجه به اهمیت موضوع سراغ اعداد و ارقام و آمارهایی رفتیم که در جریان عملیاتی ساختن این طرح از سوی مسوولان استانی در دستور کار قرار گرفته است.
طرح روستاهای بدون بیکار در لرستان
یکی از نقاط هدف برای اجرای این طرح روستاهای استان لرستان است که مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی لرستان در خصوص آن می‌گوید: تسهیلات اشتغال روستایی با رویکرد توسعه اشتغال روستایی و تحقق روستاهای بدون بیکار دنبال می‌شود.
علی آشتاب افزود: طرح روستاهای بدون بیکار در استان لرستان از برنامه‌های اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی است.مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی لرستان با اشاره به اینکه طرح روستاهای بدون بیکار با ارایه تسهیلات اشتغالزایی دنبال می‌شود، گفت: تسهیلات اشتغال روستایی با رویکرد توسعه اشتغال روستایی و تحقق روستاهای بدون بیکار در روستاها هزینه می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: طی دو سال گذشته بالغ بر ۳۰۵ میلیارد تومان تسهیلات ارزان قیمت اشتغال روستایی و مشاغل خانگی در استان لرستان پرداخت شد.
آشتاب اظهار داشت: با توجه به اهمیت رونق مشاغل خانگی به دلیل ارزانی، ریسک کم و نیاز به سرمایه نسبتا کم، طی دو سال گذشته عمده تمرکز استان در اداره کل تعاون، کار ورفاه اجتماعی لرستان در رابطه با حمایت از این مشاغل و البته اشتغال روستایی بوده است.
وی افزود: در این راستا سال ۹۶ با صدور یک‌هزار و ۹۷۱ مجوز ایجاد مشاغل خانگی در نهایت چهار میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان وام به متقاضیان پرداخت و ۹۲۴ فرصت شغلی ایجاد شد که با افزایش این رقم در سال گذشته (97) به ۱۹ میلیارد تومان زمینه ایجاد سه هزار و ۳۲۹ مورد اشتغالزایی فراهم شده است.
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی لرستان بیان کرد: همچنین در دو سال منتهی به سال98 یک‌هزار و ۱۵۰ طرح با اشتغال چهار هزار و ۹۵۱ نفر برای دریافت وام روستایی به بانک مراجعه کرده و قرارداد بسته‌اند و تاکنون ۲۱۲ میلیارد تومان به این متقاضیان پرداخت شده است.آشتاب اضافه کرد: در این مدت یک هزار و ۹۹۷ طرح اشتغالزایی مددجویان نهادهای حمایتی استان با ۲ هزار و ۳۶۸ فرصت شغلی، مصوب شده که تاکنون متقاضیان این طرح‌ها موفق به دریافت
۷۰ میلیارد تومان وام شده‌اند.
6هزار فرصت شغلی در کهگیلویه و بویراحمد
یکی دیگر از مراکز استانی اجرای این طرح استان کهگیلویه و بویراحمد است؛ اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی کهگیلویه وبویراحمد در سال گذشته با پرداخت افزون بر ۲۱۳ میلیارد تومان با پیش بینی حدود ۶هزار فرصت شغلی در سطح استان و کارنامه‌ای درخشان جزو پنج استان برتر کشوری در زمینه اعطای تسهیلات اشتغالزایی روستایی و عشایری کشور شد.
به گفته مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی، برنامه و تمرکز اصلی این نهاد حاکمیتی و نظارتی و البته با پیگیری و تاکید استاندار کهگیلویه وبویراحمد امسال بیشتر بر راستی‌آزمایی این ۶ هزار فرصت شغلی پیش بینی شده و همچنین تبدیل آنها به اشتغال پایدار خواهد بود.پروانه نیک مرام یادآور شد: از مجموع بیش از ۱۲ هزار و ۴۴۳ میلیارد تومان تسهیلات اشتغالزایی روستایی و عشایر در کشور سهم تخصیصی استان کهگیلویه وبویراحمد ۲هزار و۹۱۰ میلیارد ریال بود که تاکنون بیش از ۷۱درصد آن جذب و پرداخت شده است. نرخ بیکاری کهگیلویه و بویراحمد ۱۷.۷ درصد در سال ۱۳۹۵ بوده که در سال ۱۳۹۶ با ۴.۴ درصد کاهش به ۱۳.۳ درصد رسید. نرخ بیکاری کهگیلویه و بویراحمد در تابستان 98 با یک درصد کاهش نسبت به مدت مشابه سال گذشته به ۱۱.۳ درصد رسید.
دیدگاه تولیدکنندگان و کارشناسان
اما یک رکن اصلی در اجرای موفقیت آمیز یک چنین طرح‌هایی مردمی هستند که با هدف بهبود شاخص‌های زیستی و ایجاد یک شغل مناسب، از شهرهای بزرگ و کلان‌شهرا به سمت روستاها وش هرهای کوچک مهاجرت می‌کنند. اینکه آیا اجرای یک چنین طرح‌هایی، تغییری در کسب و کار و زندگی آنها داشته است؟ یک کارمند بازنشسته که پس از سال‌ها زندگی در کلان‌شهر تهران حالا به روستای امامزاده جعفر گچساران برگشته است و با احداث یک گلخانه تولید گل‌های زینتی زمینه اشتغال ۶ نفر را فراهم کرده، می‌گوید: در حال حاضر به دلیل پرداخت تسهیلات روستایی عشایر شرایط اشتغال در روستاها بسیار آسان‌تر از شهر است.خسرو کارگر که هم‌اکنون با تولید ۴۰۰ نوع گل زینتی یکی از بزرگ‌ترین نمایشگاه‌های دایمی گل جنوب کشور را ایجاد کرده اظهار داشت: تا همین چند سال پیش تنها نام چند گل را می‌دانستم اما به دلیل علاقه و شرایط خوب توانستم این واحد تولیدی را راه‌اندازی کنم.وی بیان کرد: در حالی که تا همین چند سال پیش مردم مناطق روستایی در جست‌وجوی کار به شهر مهاجرت می‌کردند اما الان شرایطی ایجاد شده تا حتی افراد جویای کار شهری می‌توانند در روستاها صاحب شغل شوند. این فعال اقتصادی معتقد است: در صورت اجرا شدن طرح روستای بدون بیکار در تعداد بیشتری از روستاها می‌توان به اثرگذاری بیشتر این طرح در رونق تولید در روستاها امیدوار بود.او در ادامه افزود: روستاهای استان با توجه به تنوع آب و هوایی و فرهنگی ظرفیت‌های فراوانی برای رونق تولید و اشتغال دارند اما برخی از کارجویان راهکارهای ایجاد طرح‌های اشتغالزا و فروش محصولات تولیدی را ندارند که این مشکلات در روستاهای بدون بیکار حل شده است.
