احتمال خروج ایران از برجام

تحریم‌های غیرقانونی امریکا نمی‌تواند بلندمدت ادامه پیدا کند

گروه ایران|

در روز دوم از سفر روحانی به ژاپن و در شرایطی که بسیاری از تحلیلگران معتقدند که تحرکات دیپلماتیکی از این دست به ایران برای عبور از چالش‌ تحریم‌های اقتصادی یاری می‌رساند و تلاش‌های دشمنان را برای به انزوا کشاندن کشورمان بی‌اثر می‌کند، رییس‌جمهوری ایران در جمع شماری از مدیران ارشد بخش‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ژاپن در توکیو اعلام کرد که« درهای ایران به روی دولت و شرکت‌های ژاپنی برای مشارکت و سرمایه‌گذاری در پروژه‌های بزرگ اقتصادی باز است و ایران و ژاپن به عنوان دو دوست قدیمی، نباید اجازه دهند که کشور ثالثی در روابط دوستانه آنها اخلال ایجاد کند. »روحانی اما با اشاره به این واقعیت که ایران از دل فرآیند‌های دیپلماتیکی چون برجام به دنبال استیفای منافع اقتصادی و معیشتی خود است، اعلام کرد که « چنانچه به این مطالبات قانونی ایران که در ذیل سند حقوقی برجام بر ابعاد و زوایای گوناگون آن تاکید شده است؛ پاسخ مناسبی داده نشود ایران ممکن است تصمیمات دیگری در خصوص تداوم برجام اتخاذ کند.»تصمیماتی که از منظر رییس‌جمهوری کشورمان خروج از برجام و پایان همکاری‌های ارتباطی یکی از گزینه‌هایی است که در این شرایط پیش روی ایران قرار می‌گیرد.  روحانی دیروز و پیش از ترک توکیو در نشستی با این مدیران ارشد ژاپنی گفت: بی‌تردید تحریم‌های غیرقانونی امریکا نمی‌تواند بلندمدت ادامه پیدا کند و امریکایی‌ها ناچارند روزی این راه بدون خاصیت و پر از ضرر را رها کنند. وی با بیان اینکه «ما در اینکه بتوانیم با امریکا راجع به مسائل مان بحث کنیم مشکلی نداریم جز اینکه آنها باید از مسیر خطایی که در این یک سال و نیم رفتند برگردند»، اظهارداشت: ما نباید به خطاکار جایزه بدهیم اما در عین حال اگر خطاکار بخواهد اشتباه خود را جبران کند، نباید راه را ببندیم. رییس‌جمهور تاکید کرد: فشار امریکا بر ایران و کشورهای دیگر یک واقعیت تلخ است که امروز با آن روبه‌رو هستیم اما مهم این است که در این شرایط سخت باز هم راهی را پیدا کنیم که با هم تجارت و مراوده داشته باشیم و به نفع دو ملت گام‌ برداریم.

رییس‌جمهوری در ابتدای اظهاراتش در این نشست با اشاره به اهمیت روابط با ژاپن گفت: اینکه در طول این چند سال با آقای نخست وزیر آبه شینزو 12 بار ملاقات کردیم، نشانه این است که این اراده در دو دولت وجود دارد. فکر می‌کنم هیچ مانعی امروز در روابط دو کشور وجود ندارد، مگر تحریم غیرقانونی امریکا و نسبت به این تحریم شما کاملاً مطلع هستید که بر خلاف مقررات بین‌المللی و قطعنامه 2231 است. بنابراین امریکا متأسفانه بر کشورها فشار می‌آورد که بین قانون و مقررات و اراده دولت امریکا یکی را انتخاب کنند. همه می‌دانیم قطعنامه 2231 از همه کشورها خواسته روابط اقتصادی و تجاری معمولی خود را با ایران معمول دارند. اگر در اختلافاتی که بین ما و امریکا وجود دارد، موردی باشد که کسی تردید کند، امریکا یا ایران مقصر است، حداقل در این مورد اخیر تحریم، هیچ‌کس نباید تردید داشته باشد. یعنی ما یک توافق 7 جانبه داشتیم و همه ما به این توافق متعهد بودیم و بدون هیچ دلیلی امریکا از این توافق خارج شد. روحانی در ادامه با اشاره به اظهارات مقامات سعودی و صهیونیست گفت: بعدها نخست وزیر رژیم صهیونیستی و ولیعهد عربستان اعلام کردند که ما به آقای ترامپ فشار آوردیم تا از توافق هسته‌ای خارج شود و این یکی از رسوایی‌های تاریخی است که کشوری به خاطر منافع کشور دیگر مقررات بین‌المللی را زیر پا بگذارد. به اعتقاد ما توافق هسته‌ای به نفع همه ملت‌ها و دولت‌هاست. برای حل مساله نیز هیچ راهی وجود ندارد   جز اینکه امریکا از مسیر اشتباه و خطایی که انتخاب کرده، بازگردد. یکی از ویژگی‌های ما ایرانی‌ها این است که در معامله در بحث و در توافق ممکن است کمی سخت‌گیر باشیم اما وقتی توافق و امضاء کردیم در هیچ شرایطی امضایمان را زیر پا نخواهیم گذاشت. رییس‌جمهوری با اشاره به دستاوردهای برجام گفت: در توافق هسته‌ای حداقل 2 دستاورد بزرگ داشتیم، دستاورد اول این بود که به دنیا ثابت کردیم ما دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم و حاضریم همه گونه نظارت‌های بین‌المللی را بپذیریم در صورتی که رفتار کشورهای بزرگ با ما رفتار عادی باشد. دستاورد دوم این بود که به دنیا ثابت کردیم که پای تعهدات خودمان می‌ایستیم و  به رغم اینکه طرف تعهد به بخشی از تعهداتش عمل نکرده یا یکی از آنها به‌طور کامل خارج شده ما همچنان در تعهدمان خودمان باقی هستیم.

  روند کاهش تعهدات اجتناب‌ناپذیر است

 روحانی در خصوص راهبرد ایران برای کاهش تعهدات برجامی‌اش خاطرنشان کرد: البته پس از اینکه مدت زیادی صبر کردیم و بعد از این صبر، اگر ببینیم که از این توافق هیچ نتیجه‌ای عاید ما نمی‌شود و صرفا ناچاریم بعضی از تعهدات‌مان را اجرا کنیم، به‌طور طبیعی تصمیم بعدی ما ممکن است ادامه این تعهد نباشد. در یک جایگاه بسیار مهم جغرافیایی قرار گرفتیم و کاملا به امنیت منطقه‌مان و آبراه‌ها متعهد هستیم. در طول بیش از 2 قرن گذشته ایران هیچ‌گاه آغازگر هیچ جنگ و تجاوزی نبوده است. امروز هم از جنگ نفرت داریم و علاقه‌مندیم اگر مشکلی با کشوری داریم از طریق گفت‌وگو آن را حل و فصل کنیم. دنبال سلاح‌های کشتار جمعی از جمله سلاح هسته‌ای هم نبوده و نخواهیم بود و شما می‌دانید هم شما قربانی سلاح جمعی بودید و هم ما. شما قربانی سلاح هسته‌ای بودید و ما قربانی سلاح شیمیایی.  رییس‌جمهوری ضمن تاکید بر ضرورت توسعه روابط و با بازخوانی تلاش ایران برای ثبات اقتصادی گفت: مهم این است که در این شرایط سخت باز هم راهی را پیدا کنیم که با هم تجارت و مراوده داشته باشیم و به نفع دو ملت گام‌برداریم. به رغم فشار یک سال و نیم گذشته امریکا بر ما توانستیم به اقتصادمان ثبات ببخشیم. بعد از یک تلاطم اقتصادی از 5 ماه پیش روند حرکت اقتصادی ما در مسیر صحیح و ثبات قرار گرفته است. به ‌رغم اینکه در سال گذشته رشد منفی اقتصادی داشتیم، پیش‌بینی ما این است که رشد اقتصادی ما مثبت خواهد بود. روند تورم در ماه‌های گذشته کمی مهار شده و معتقدیم در سال آینده شرایط بهتری خواهیم داشت. روحانی با اشاره به راهکارهای قانونی برای افزایش دامنه‌های تجاری در بعضی از کشورها گفت: یک ساز و کار ویژه‌ای را یافتیم و با آن ساز و کار ویژه بدون سیستم بانکی به روابط اقتصادی‌مان ادامه می‌دهیم. با برخی از کشورهای دیگر با ارز ملی و پول ملی خودمان تبادل مالی داریم و در بعضی از کشورها هم تهاتر کالا به کالا را انتخاب کردیم. با برخی از کشورهای دیگر تهاتر انرژی با کالا را انتخاب کرده‌ایم.

او در ادامه افزود: ما مطمئن هستیم این تحریم غیرقانونی نمی‌تواند بلندمدت ادامه پیدا کند و امریکایی‌ها ناچارند روزی این راه بدون خاصیت و پر از ضرر را رها کنند. رییس‌جمهوری در پاسخ به ابهاماتی که درباره رابطه ایران و امریکا مطرح می‌شود، گفت: ما در زمینه اینکه با امریکا بتوانیم راجع به مسائل‌مان بحث کنیم مشکلی نداریم جز اینکه آنها باید از مسیر خطایی که در این یک سال و نیم رفتند، برگردند. به هر حال ما نباید خطاکار و کسی که قانون را زیر پا گذاشته، تشویق کنیم و به او جایزه بدهیم اما در عین حال نیز نباید راه را ببندیم که اگر خطاکار به اشتباه خود پی ببرد و بخواهد اشتباه خود را جبران کند راه به رویش بسته باشد. رییس‌جمهوری خطاب به فعالان اقتصادی ژاپن از آنها پرسید: آیا به نظر شما کاری که امریکا انتخاب کرده حتی برای مواد مورد نیاز مردم، مواد غذایی، دارویی و پزشکی مردم هم مشکل ایجاد کرده این کشور راه درستی را انتخاب کرده است؟ امریکا می‌گوید ما راجع به مواد غذایی و دارویی هیچ گونه مشکلی برای ایران ایجاد نکردیم اما شما به خوبی می‌دانید وقتی سیستم بانکی را دچار مشکل کردند همه این تحرکات اقتصادی با مشکل مواجه می‌شود. ما در منطقه خودمان آنچه راجع به امریکا دیدیم راهبردهایشان خطا بوده و همواره فکر و طراحی شان با اشتباه محاسباتی توام بوده است.

او در ادامه گفت: برخی از موارد را شرکت‌ها نسبت به ویزا و تردد و مسائل بانکی‌شان مطرح کردند و اینجا به وزارت خارجه دستور می‌دهم که این موارد را دنبال و این مشکلات را حل کند. و همچنین امیدوارم شما و همچنین دولت ژاپن تلاش می‌کنید برای اینکه ما روابط بهتری داشته باشیم و از جمله پول‌های ما که در بانک ژاپن مسدود شده، آزاد شود و ما در این شرایط بتوانیم از این پول‌ها استفاده کنیم. این ارز به فروش نفت ما قبل از تحریم امریکا مربوط می‌شود بنابراین، این حق طبیعی ماست که این پول به ما برگردانده شود. ما در سال جاری 3 بار با آقای نخست وزیر مذاکرات مفصلی داشتیم یک بار در تهران، یک بار در نیویورک و یک بار در توکیو و همه این مذاکرات سازنده و مثبت بود.

برای ما بسیار مهم است که ایران و ژاپن به عنوان دو دوست قدیمی روابط خود را ادامه دهند و اجازه ندهند که کشور ثالثی در روابط دوستانه ما اخلالی ایجاد کند.