۲۰۱۹؛ سال اعتراضهای مردمی
گروه جهان|
سال ۲۰۱۹ میلادی را میشود سال اعتراضهای مردمی خواند؛ سالی که از آسیا گرفته تا اروپا و امریکا مردم در قارههای مختلف در اعتراض به سیاستهای دولتمردان خود به خیابانها آمدند. در این تحولات صدها نفر جان خود را از دست دادند و هزاران تن نیز مجروح یا بازداشت شدند.
آسیا
اعتراضها در دولت شهر هنگکنگ ماه آوریل در پی مطرح شدن لایحه مجاز کردن استرداد مظنونان قضایی از این منطقه خودمختار به خاک چین بالا گرفت. حامیان دموکراسی در هنگکنگ بر مبنای این نگرانی که این لایحه آزادیهای شخصی آنها را به خطر میاندازد به خیابانها آمده و اعتراضاتی را برپا کردند که در ماه ژوئن تبدیل به اعتراضهای میلیونی شد. با این حال در ادامه و با وجود اینکه دولت هنگکنگ این لایحه را پس گرفت دستکم پنج تن تاکنون در اعتراضات هنگکنگ جان خود را از دست داده و بیش از ۵۰۰۰ نفر نیز در خشونتهایی که گاها در این اعتراضات رخ داد بازداشت شدند. به گزارش ایسنا، در ادامه دانشجویان در شهرهای مهم اندونزی نیز بهویژه در جاکارتا پایتخت این کشور به سازماندهی اعتراضها علیه فساد و یک سری قوانین کیفری جدید پرداختند و در تظاهرات در این کشور نیز پنج تن کشته شدند. از سوی دیگر، در هند در ماه دسامبر اعتراضات علیه یک قانون جدید اعطای شهروندی به اقلیتهای مذهبی غیرمسلمان کشورهای همسایه بالا گرفت. بر اساس این قانون هند پرونده این کشور را به شش اقلیت مذهبی ساکن افغانستان، پاکستان و بنگلادش در صورتیکه آنها مورد اذیت و آزار واقع شوند اعطا میکند اما این قانون شامل حال مسلمانانی که درگیر همان شرایط ناگوار باشند، نمیشود. در کشور روسیه تابستان گذشته اعتراضاتی در پس رد صلاحیت چندین نامزد مستقل شرکت در انتخابات شورای شهر مسکو اعتراضات برگزار شد. تظاهراتکنندگان در این کشور در ادامه اعتراضات خیابانی خود خواستار آزادی حدود ۱۵۰۰ تن از مخالفان بازداشت شده که برخی از آنها مجازاتهای حبس طولانی دریافت کردهاند، شدند.
اروپا
در فرانسه اکتبر سال گذشته اعتراض جنبش جلیقهزردها بالا گرفته و تبدیل به یکی از پایدارترین جنبشهای اعتراضی ضد دولتی در تاریخ این کشور شد. انگیزه اولیه این جنبش اعتراض به سیاستهای مناقشهبرانگیز امانوئل ماکرون رییسجمهوری فرانسه بود. با این حال در تظاهرات این جنبش در فرانسه ۱۱ معترض و نیروی پلیس طبق اعلام دولت فرانسه جان خود را از دست داده و بیش از ۴۰۰۰ تن هم زخمی شدند. همچنین آمارها نشان میدهند از ابتدای اعتراضات جنبش جلیقه زردهای فرانسه تاکنون حدود ۸۴۰۰ تن بازداشت شده و ۲۰۰۰ نفر نیز همچنان از این میان بازداشت باقی ماندهاند. نوامبر در شهر پراگ پایتخت جمهوری چک حدود ۲۰۰هزار تن دست به تظاهرات زده و استعفای آندری بابیس نخستوزیر این کشور شدند. آنها همچنین استعفای ماری بن سوا وزیر دادگستری را نیز خواستار شده و هر دو نفر را متهم به فساد کردند. اکتبر نیز منطقه کاتالونیا در اسپانیا شاهد تظاهرات حامیان استقلال از مادرید بود. این تظاهرات نیز بعد از آن بالا گرفت که دادگاه عالی اسپانیا ۹ سیاستمدار کاتالونیایی را به حبس محکوم کرد.
امریکای جنوبی
درخواست انتخابات مناقشهبرانگیز اکتبر بولیوی معترضان در لاپاز پایتخت، تظاهراتی را علیه اوو مورالس رییسجمهوری مستعفی این کشور به راه انداختند و او را متهم به تقلب در انتخابات ریاستجمهوری کردند. در ادامه این روند مورالس ماه نوامبر مجبور به استعفا و رفتن به مکزیک شد. گزارش شده که در اعتراضات بولیوی نیز دستکم ۳۱ نفر طی تظاهرات جان خود را از دست دادهاند.
در شیلی پس از اعلام افزایش قیمت بلیت مترو اعتراضهای گسترده بهویژه در سانتیاگو پایتخت، به راه افتاد. در ادامه اعتراضات سراسر این کشور را فرا گرفت و گزارش شد که در این اعتراضات دستکم ۲۲ تن کشته و بیش از ۲۰۰۰ نفر دیگر از معترضان بازداشت شدند. معترضان شیلیایی خواستار برابری بیشتر درآمد در این کشور و دسترسی به خدمات آموزشی و بهداشت و درمان با کیفیت بودند.
در ماه نوامبر نیز تظاهراتی در کلمبیا به انگیزه چند مشکل از جمله فقدان وجود یک طرح ملی اقتصادی، اعتراض به فساد و قتل فعالان حقوق بشری بالا گرفت. گزارش شد که در این تظاهرات در کلمبیا نیز حدود ۳۰۰ هزار نفر در سراسر این کشور شرکت کردند و دستکم پنج تن کشته و حدود ۱۱ تن دیگر مجروح شدند.
ماه اکتبر اکوادور نیز بعد از آنکه لنین مورنو، رییسجمهوری این کشور به یارانههای سوخت پایان داده و دست به اجرای تدابیر ریاضت آمیز اقتصادی و کاهش حقوقها زد تظاهراتی به راه افتاد. با این حال اعتراضات این کشور در پی یک توافق دولت اکوادور با برخی گروههای بومی و داخلی پایان یافت.
ماه فوریه شهر پورتوپرنس پایتخت هاییتی نیز شاهد اعتراضاتی بود که در جریان آن معترضان خواستار استعفای ژاونل موآز، رییسجمهوری آن بودند. این تظاهرکنندگان همچنین خواستار روی کار آمدن یک دولت موقت و محاکمه مقامهای فاسد شدند. در تظاهرات در هاییتی نیز حدود ۴۰ تن کشته و ۲۰۰ تن دیگر از ماه سپتامبر تاکنون زخمی شدند.
خاورمیانه و آفریقا
بعد از آنکه عبدالعزیز بوتفلیقه، رییسجمهوری الجزایر ماه فوریه اعلام کرد، قصد دارد برای پنجمین دور ریاستجمهوری کاندیدا شود میلیونها معترض به خیابانهای این کشور رفته و خواستار برچیده شدن دولت بوتفلیقه شدند. بوتفلیقه که حدود ۲۰ سال قدرت را در الجزایر در دست خود داشت در تاریخ دوم آوریل استعفای خود را تحت فشار اعتراضات گسترده اعلام کرده و در ۱۲ دسامبر عبدالمجید تبون، رییسجمهوری جدید این کشور شد. از سوی دیگر، در مصر نیز تظاهرات علیه فساد مقامها به جریان افتاد که تنها در ماه سپتامبر به بازداشت بیش از ۴۰۰۰ تن از جمله ۱۱ خبرنگار انجامید. معترضان، مقامهای مصری از جمله مقامهای شهر قاهره پایتخت این کشور را متهم به سوءاستفاده از بودجه عمومی برای اندوختن ثروت شخصی کردند.
کشور عراق نیز از ماه اکتبر شاهد اعتراضات علیه فساد برخی مقامهای دولت بود. طبق دادههای دولتی در اعتراضات عراق تاکنون بیش از ۳۵۰ تن کشته و حدود ۱۰۰۰ تن دیگر نیز زخمی شدهاند.
در لبنان هم ماه اکتبر تظاهرات در پاسخ به تلاش دولت این کشور برای اعمال مالیاتهایی بر مخابرات و به ویژه شبکه اجتماعی واتساپ به جریان افتاد. در نتیجه این تظاهرات نیز سعد حریری، نخستوزیر لبنان استعفا کرد.