جزییات لایحه مالیات بر مجموع درآمد
معاون وزیر اقتصاد با بیان اینکه بررسی لایحه ساماندهی معافیت‌های مالیاتی هفته آینده تمام می‌شود، گفت: در این لایحه سود سپرده بانکی و سهام نیز باید اظهار شود. برخی درآمدها با نرخ صفر یا از یک سقفی بالاتر مشمول مالیات است.
محمد علی دهقان دهنوی در رابطه با آخرین وضعیت لایحه مالیات بر مجموع درآمد (PIT) اظهار داشت: طبق برنامه‌ریزی قرار بود که بررسی کارشناسی لایحه تا پایان آذر ماه در وزارت اقتصاد تمام شود و به دولت برود، اما با کمی تأخیر روبرو و کار کارشناسی زمان‌بر شده است. در نظر داریم حداقل تا هفته آینده و حداکثر تا 20 دی ماه بررسی آن در وزارت اقتصاد تمام شود.
معاون اقتصادی وزیر اموراقتصاد و دارایی در رابطه با رویکرد و ویژگی‌های لایحه مالیات بر مجموع درآمد عنوان کرد: در اصلاح قانون مالیات‌ها رویکرد مبتنی بر روش‌شناسی علمی و آسیب‌شناسی شرایط جاری کشور است. بنابراین مسیری را دنبال می‌کنیم که با انجام اصلاحات، مشکلات موجود را رفع کند.
وی یکی از بخش‌های این لایحه را مربوط به مالیات بر عایدی سرمایه دانست و افزود: موضوع دیگر بحث معافیت‌های مالیاتی است. ارزیابی‌ها نشان می‌دهد برخی معافیت‌های مالیاتی به هدف اصابت نکرده است و آن طور که انتظار می‌رفت، منجر به سرمایه‌گذاری، رشد اقتصادی و تحرک و رونق تولید نشده است. یا برخی از این معافیت‌ها به اهداف مستقیم حمایتی که دنبال می‌شد، نرسید.
معاون وزیر اقتصاد با تأکید بر اینکه لزوماً بحث حذف معافیت‌های مالیاتی در لایحه مطرح نیست، گفت: به دنبال هدف‌دار و محدود کردن معافیت‌ها هستیم. نباید به لحاظ زمانی معافیت‌ها ابدی باشد بلکه مدت‌دار خواهد بود. از برخی بخش‌ها تا چند سال حمایت می‌شود تا در نهایت بتواند درآمد مالیاتی ایجاد کند.
دهقان با اشاره به اهداف لایحه مالیات بر مجموع درآمد تصریح کرد: یکی از اهداف بهبود نظام توزیع درآمد است. برخی درآمدها خیلی قابل توجه نیست مانند حقوق‌بگیران در بخش عمومی و خصوصی که قبل از پرداخت حقوق مالیات آن کسر می‌شود. اشکال در جایی است که برخی مشاغل درآمد زیادی دارند و با همین روش مالیات پرداخت نمی‌کنند. بنابراین هدف این است که از طبقات با درآمد بالاتر مالیات بیشتر اخذ شود و برای طبقات پایین‌تر مالیات با نرخ کمتر همراه با معافیت قابل توجه در نظر بگیریم که ابزاری برای تحقق عدالت است.
به گفته معاون اقتصادی وزیر اقتصاد و دارایی، درآمدهای به دست آمده از محل‌های متعدد یک فرد شامل حقوق، املاک، سرمایه و سایر فعالیت‌ها، مشمول مالیات مجموع درآمد می‌شود که در حال حاضر اینگونه نیست. در حال حاضر فرض کنید یک فرد از سه محل مختلف درآمدهایی دارد؛ 1- حقوق می‌گیرد که از معافیت مالیاتی پایه برخوردار است 2- خانه اضافه داشته که اجاره می‌دهد و از محل آن درآمدی دارد که تا 150 مترمربع از معافیت مالیاتی استفاده می‌کند و 3- ملکی دارد که از محل فروش آن عایدی کسب کرده است. اگر بخواهیم تک تک این درآمدها را در نظر بگیریم مشمول معافیت مالیاتی بوده یا مالیات کمی می‌پردازد. با این وصف اگر مجموع درآمدها را در نظر بگیریم درآمد بالایی دارد که مشمول نرخ مالیات بیشتر می‌شود، مثلاً از 10 درصد باید 20 یا 30 یا هر عدد بالاتر دیگری مالیات بپردازد.
معاون وزیر اقتصاد به مزایای مالیات بر مجموع درآمد اشاره کرد و گفت: در این لایحه پیش‌بینی شده تا برای همه افراد، علاوه بر معافیت پایه، بخشی از هزینه‌های درمان و آموزش خانواده نیز به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی پذیرفته شود. حتی ممکن است فردی در احتساب پایه‌های درآمدی، مالیات بیشتری نسبت به مالیات بر مجموع درآمد داده باشد که در این صورت مازاد مالیات پرداختی را بر می‌گردانیم، چرا که در این مدل طبقات پایین و کم درآمد مالیات کمتری می‌پردازند.
دهقان در پاسخ به این سوال که عنوان می‌شود از محل معافیت‌های مالیاتی موجود در اقتصاد حداقل 100 هزار میلیارد تومان مالیات به دست می‌آید، برآورد شما از پیش‌بینی درآمدهای ناشی از این ساماندهی معافیت‌ها چقدر است، گفت: صرف‌نظر از صحت و سقم این برآورد، فرض کنید همه معافیت‌ها لغو شود، آیا فکر می‌کنید به اندازه همه این معافیت‌ها مالیات حاصل می‌شود؟ پاسخ منفی است؛ برخی فعالیت‌ها توجیه‌پذیری اقتصادی خود را به واسطه حذف معافیت‌ها از دست می‌دهند و بازدهی پایین‌تری دارند، بنابراین امکان این وجود دارد که سرمایه از جایی به جای دیگر منتقل شود و حتی ممکن است اختلال در فعالیت‌های اقتصادی نیز ایجاد کند و منجر به گریز سرمایه شود، بنابراین باید همه جوانب در نظر گرفته شود. معاون وزیر اقتصاد تأکید کرد: جای اصلاح معافیت‌های مالیاتی در بودجه نبود و به همین منظور قرار شد در لایحه مجزا به آن پرداخته شود، ما می‌خواهیم که معافیت‌های مالیاتی ساماندهی و به تدریج حذف شود. در پیش‌نویس لایحه برخی معافیت‌ها از نظر زمانی و برخی دیگر از نظر اندازه محدود شده‌اند.
وی در پاسخ به این سوال که در مالیات مجموع درآمد عناصری مانند سود سپرده بانکی، سهام و درآمدهای اتفاقی و نظایر آن نیز در نظر گرفته شده است، گفت: در مقام اظهار درآمد کسب شده، این موضوع شامل همه درآمدها می‌شود. اما درآمد اتفاقی به دلیل آنکه مستمر نیست مالیات آن در بخش دیگری مورد توجه قرار خواهد گرفت. اظهار همه درآمدها از جمله درآمدهای ناشی از سهام و سود سپرده به شفافیت اقتصادی کمک می‌کند و همه باید اظهارنامه درآمدهای کسب شده را ارایه دهند، اما اظهار شدن درآمدها لزوما به معنای تعلق مالیات به آنها نیست. برخی درآمدها با مالیات نرخ صفر پیشنهاد شده است یا اینکه از یک سقف درآمدی به بالاتر مشمول مالیات شده‌اند. در نهایت اینکه همه موارد پیشنهادی است و تبعا انتظار می‌رود، در مراحل بعدی بررسی در دولت و مجلس تغییراتی در آنها داده شود.
