«روسیه» و «ایران» نزدیک‌تر شده‌اند
تام اُکانر| نیوزویک|
به‌رغم آنکه قانونگذاران ایالات متحده لایحه‌ای را برای اعمال تحریم‌های جدید علیه روسیه و ایران در پی حمایت آنها از بشار اسد، رییس‌جمهوری سوریه منتشر کرده‌اند اما تهران و مسکو بیش از هر زمان دیگری به یکدیگر نزدیک شده‌اند.
دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، اخیرا با نیکولای پاتروشِف، وزیر امنیت ملی روسیه در تهران دیدار کرده و به گزارش خبرگزاری «تاس»، پاتروشف در این دیدار از «لزوم تعمیق تلاش‌های دو کشور برای تامین ثبات و امنیت منطقه» سخن گفته و همکاری‌های بیشتر دو کشور در سوریه به ویژه در کنار ترکیه (حامی اپوزیسیون سوری) در مذاکرات سه‌جانبه صلح را خواستار شده است. میخاییل بوگدانُف، معاون وزیر امور خارجه روسیه و سفیر وقت تهران در مسکو، نیز بر «تعهد به هماهنگی بیشتر تلاش‌ها با هدف کاهش تنش‌ها در خاورمیانه، به ویژه در روند آستانه» تاکید کرد. دو نشست نشان‌دهنده تمایل دو کشور به ادامه حمایت از دولت اسد حتی پس از رای واشنگتن به قانون محافظت از شهروندان سوری سزاری، بخشی از قانون مجوز دفاع ملی است. این قانون با هدف مجازات مالی رهبر سوریه و حامیان او در داخل و خارج از این کشور به دلیل تسهیل موارد نقض حقوق بشر در جریان جنگ داخلی طراحی شده است.
واشنگتن در سال 2011 روابط خود را با دمشق به دلیل درگیری آن با تظاهرات‌کنندگان داخلی قطع کرد و پس از آن، شورش‌ها با حمایت ایالات متحده و متحدانش به تهدیدی برای دولت سوریه تبدیل شد. ارتش سوریه با کمک روسیه و ایران توانست در برابر شورشی‌ها و جهادگرایان افراطی بایستد و پنتاگون هم بعدتر با کمک نیروهای غیر دولتی یعنی نیروهای کرد دموکراتیک سوریه، به‌طور ویژه روی مبارزه با داعش متمرکز شد.
دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری ایالات متحده در آخرین تغییر رویکرد در قبال سوریه، نیروهای امریکایی را از شمال این کشور بیرون کشید تا روی کنترل میدان‌های نفتی آن در مناطق شرقی تمرکز کند. در همین حال ترکیه که متحد امریکا در ناتو به شمار می‌رود علیه جنگجویان کرد مداخله نظامی آغاز کرده و این اقدام سبب شده دولت سوریه که تحت تحریم‌های ایالات متحده است، کنترل خود را بر بخش وسیعی از این کشور جنگ زده گسترش دهد. دمشق وعده داده که با کمک‌های مسکو و تهران کنترل سراسر کشور را مجددا به دست خواهد آورد.
به رغم فشارهای ایالات متحده علیه حمایت از اسد، ارتش روسیه برای اولین مرتبه یک رزمایش نظامی دریایی مشترک با نیروهای نظامی سوریه در دریای مدیترانه انجام داده که طبق گزارش رسمی وزارت دفاع روسیه 2هزار سرباز و 10 کشتی از هر دو کشور به همراه هواپیماهای روسی در آن شرکت داشتند.
ماریا زاخاروا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه، هم اخیرا از هماهنگی بیشتر بین دمشق و مسکو و دیدار قریب الوقوع ولید المعلم، وزیر خارجه سوریه و سرگئی لاوروف، همتای روس او، خبر داده و گفته که دو مقام در این دیدار توجه ویژه‌ای به طیف وسیعی از موضوعات مربوط به تقویت بیشتر روابط دوجانبه از جمله در حوزه‌های تجارت، اقتصاد و فعالیت‌های بشردوستانه مبذول خواهند داشت.
ژنرال مارک میلی، رییس ستاد مشترک ارتش امریکا به رغم موضع‌گیری‌های متناقض این کشور با روسیه درباره سوریه، جلسه‌ای با ژنرال والری گراسیمُف، همتای روس خود در برن سوییس برگزار کرد.
به گفته وزیر امور خارجه روسیه، این دو مقام درباره دیدگاه‌ها به ثبات استراتژیک، شرایط در سوریه و دیگر مناطق همچنین تدابیری برای جلوگیری از حوادث در جریان فعالیت‌های نظامی دو طرف تبادل نظر کردند. رییس ستاد مشترک امریکا بعدتر بیانیه‌ای منتشر کرد مبنی بر اینکه دو رهبر نظامی «درباره سوریه، ثبات استراتژیک و انواع دیگر مسائل عملیاتی و استراتژیک به منظور کاهش درگیری‌ها، بهبود ادراک و کاهش مخاطره» بحث کرده‌اند: «دو مقام اهمیت حفظ ارتباط منظم برای جلوگیری از اشتباه محاسباتی و پیشبرد شفافیت را می‌دانند. دو ژنرال مطابق رویه گذشته توافق کرده‌اند که جزییات مکالمات خود را خصوصی نگه دارند.»
در رابطه با ایران باید به این مساله اشاره کرد که این کشور از زمان خروج یکجانبه دولت ترامپ از توافق هسته‌ای سال 2018 که مورد حمایت چین، اتحادیه اروپا، فرانسه، آلمان، روسیه و بریتانیاست، با تحریم‌های شدیدالحن امریکا مواجه شده است.
ایالات متحده و ایران هر دو در نبرد با داعش در این دو کشور نقش داشتند، اما منافع متفاوتی را در خاورمیانه دنبال می‌کنند. پنتاگون در میان ناآرامی‌های جدید در خلیج فارس حضور نظامی خود را در منطقه افزایش داده است. حسن روحانی، رییس‌جمهوری ایران، اخیرا به ژاپن، یکی از کشورهایی که سعی دارد بین دو دشمن دیرینه میانجی‌گری کند، سفر کرده است. منبع: دیپلماسی ایرانی
