نهادینه کردن مدیریت نوآوری و فناوری در زنجیره‌های تولیدی و علمی
دکتر مجید قاسمی مدیرعامل بانک‌پاسارگاد و رییس دانشگاه خاتم در سیزدهمین کنفراونس ملی و نهمین کنفراونس بین‌المللی مدیریت فناوری و نوآوری، با محوریت نقش مدیریت فناوری و نوآوری در ارتقای تاب‌آوری ملی و توسعه ملی که در مرکز همایش‌های بین‌المللی دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد، نکات قابل توجهی را در ارتباط با نقش فناوری و نوآوری در اقتصاد مقاومتی، توسعه صنایع معدنی و صنعت نفت کشور و موفقیت‌های هلدینگ‌های گروه مالی پاسارگاد مطرح کرد.
دکتر قاسمی در مورد تجربه گروه مالی پاسارگاد و هلدینگ‌های این گروه مالی در توسعه صنایع و انتقال دانش فنی و رشد فناوری در کشور گفت: شما در جامعه شاهد برنامه‌ها و موفقیت‌های چند سال اخیر کشور در زمینه نوآوری و فناوری هستید و تجربه امروز بانک پاسارگاد نیز موفقیت‌های ارزشمند جوانان این کشور و شرکت‌های مختلف را در برمی‌گیرد که حاصل نهادینه کردن مدیریت نوآوری و فناوری به ویژه در زمینه زنجیره‌های تولیدی و علمی است. در این راستا، ابتدا باید یک معیار و چارچوب مشخص برای خودمان تعریف کنیم. برای گسترش توسعه، آمیزش فناوری با کارفرمایی ملی، خلق دانش، ایجاد قدرت رقابت، انتقال فناوری و سیاست‌های ارتقای هوشمندی در کشور یک ضرورت است و این نگاه یک چارچوب کلی برای ما ایجاد می‌کند.
اقتصاد مقاومتی، اقتصاد ریاضتی نیست
وی با معرفی اقتصاد مقاومتی به عنوان یک معیار ادامه داد: در حوزه سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، بحث‌های بسیار وسیعی صورت گرفته، پیشنهادهای زیادی دریافت شده و ادبیات موضوع مطالعه شده است. بعضی از دوستان از کلمه تاب‌آوری برای اقتصاد مقاومتی استفاده می‌کنند، اما به نظرم این طور نیست. عده‌ای، تاب‌آوری در اقتصاد را اقتصاد ریاضتی تعریف کرده‌اند در حالی که اقتصاد مقاومتی اقتصاد ریاضتی نیست. در اقتصاد ریاضتی می‌توانید از کلمه تاب‌آوری استفاده کنید و معنایش هم همین است. اما اقتصاد مقاومتی تاب آوری و ریاضت نیست. اقتصاد مقاومتی، هم به اقتصاد قوام می‌بخشد و هم در شرایط مختلف یاری‌رسان اقتصاد است و مشکلات را کاهش می‌دهد. همچنین به توانمندسازی می‌انجامد و امری متقابل و دوسویه است. از سویی به انتقال دانش فنی، پیشرفت فناوری و نوآوری در صنعت، بومی‌سازی و رشد شاخص‌های فنی و صنعتی و مالی در سطح جهان و منطقه نیز مرتبط است. در حقیقت ما باید به پیشگامی دانش‌بنیان با درونزاسازی، خود اتکایی و توانمندسازی داخلی در سطح استانداردهای جهانی و توانمند کردن اقتصاد نیز توجه داشته باشیم.
شرکت فناپ؛ الگویی مناسب
برای درونزاسازی فناوری
دکتر قاسمی در خصوص پیشگامی دانش‌بنیان با درون‌سازی اظهار کرد: اکنون به این پرسش می‌پردازیم که معیار ما چیست؟ معیار ما در اینجا الگوی اقتصاد مقاومتی است که پیشگامی دانش‌بنیان را با درونزاسازی همراه کرده است. در مقدمه اقتصاد مقاومتی، به درونزاسازی و در بند دوم سیاست‌های اقتصاد مقاومتی به دانش‌بنیان بودن آن پرداخته شده است. یعنی فناوری باید در جامعه درون‌زا باشد تا بتواند پویایی لازم را برای ایجاد مقاومت در مسیر توسعه به وجود آورد. شرط لازم هم برای درونزاسازی، ایجاد امکان خلق فناوری نوین است که بتواند موتور نوآوری در جامعه باشد. این ادبیات در سوابق اقتصاد مقاومتی قابل مشاهده است. ما در گروه مالی پاسارگاد این معیار را با آن چارچوب نظری که ابتدا به آن اشاره کردم، پیش برده‌ایم.
وی با اشاره به الگوی گروه مالی پاسارگاد ادامه داد: مجموعه پاسارگاد با این نگاه و معیار گفته شده حرکت می‌کند ولی در عین حال تلاش شده که حتماً ضوابط ملی را برای رسیدن به درونزاسازی رعایت کنند. نقطه شروع نیز ایجاد بنگاه‌های نوآوری بود که بتوانند مسیرهای جدید را با استفاده از فناوری‌های نو به وجود آورند.
برای نمونه، تقریباً سه ماه پس از تأسیس بانک پاسارگاد، موضوع ساختارسازی، طراحی و طرح توجیه اقتصادی شرکت فناپ مطرح شد و امروز، فناپ مبدأ خیرات و برکات بسیار زیادی در صنعت و دانشگاه شده است. حدود 4 هزار و صد نفر از جوانان شایسته این کشور در فناپ مشغول به کار هستند و علاوه بر بانک پاسارگاد به پنج بانک دیگر نیز خدمات ارایه می‌کنند. مسابقه بسیار نفس‌گیری که بانک سپه برگزار کرده بود و یک سال و نیم طول کشید تا بتواند برنامه کربنکینگ مورد نظر خودش را انتخاب کند، سرانجام با موفقیت و برنده شدن فناپ همراه شد. قرار است پنج بانک دیگر نیز در بانک سپه ادغام شوند و بانک سپه در آینده نزدیک به بزرگ‌ترین بانک کشور تبدیل شود. ماموریت طراحی مرکز و برنامه‌ای که با انتقال همه این بانک‌ها، اجزا و نرم‌افزارهای قبلی آنها، بتواند یک تمرکز و برنامه هدایتگر را ایجاد کند بر عهده شرکت فناپ است و با این کار، مهاجرت بسیار سخت و پیچیده این پنج بانک به بانک سپه انجام می‌شود. مدیرعامل بانک پاسارگاد با اشاره به تجربیات موفق بانک در زمینه درونزاسازی فناوری تصریح کرد: ما در بانک پاسارگاد، با حمایت از جوانان توانمند کشور که با اتکا به نوآوری محصولی فناورانه را ایجاد کرده‌اند، در برابر حملات سایبری ایمن هستیم. در مواجهه با یک حمله سایبری گسترده از مرکزیت سه کشور مختلف که به منظور باجگیری انجام می‌شد، بخش فناوری بانک پاسارگاد با کمک شرکت فناپ به علاوه شرکت ابرآروان که توسط همین جوانان خلاق با حمایت بانک تأسیس شده است، یک مقاومت جانانه را در مقابل این حمله سایبری اجرا کردند. حمله‌ای که با 80 برابر پهنای باند ما
شروع شد و تا 3200 برابر آن رشد کرد اما در مقابل آن مقاومت شد و به سهولت مشکل برطرف شد. این ثمره اعتماد به توانمندی جوانان و حمایت از ایده‌های خلاقانه و نوآورانه آنهاست.
کاهش بهای تمام شده محصولات میدکو
با استفاده از فناوری و دانش روز
دکتر قاسمی با بیان موانع و مشکلاتی که در راه پیاده‌سازی فناوری وجود دارد همچنین توفیقاتی که با تلاش مضاعف به دست‌می‌آید، گفت: در حوزه تولید، شما حتماً با اسم هلدینگ میدکو آشنا هستید؛ این هلدینگ با معدن و صنایع معدنی مرتبط است و از استخراج تا محصول نهایی را شامل می‌شود و فناوری و مدیریت دانش‌بنیان گسترده‌ای را در این زمینه به کار گرفته است.
در هلدینگ میدکو، در حوزه استخراج فلز از کانی با استفاده از موجودات زیستی و باکتری‌ها اقدامات جالب توجهی صورت گرفته که عملاً هزینه تولید را نیز تا اندازه زیادی کاهش داده است. ما در اوج تحریم‌ها این تکنولوژی را از یک کشور غربی گرفتیم و با کشت و رشد باکتری‌ها، با موفقیت محصول تولید کردیم. در حالی که سرمایه‌گذاری سنگین بود و کسی نمی‌تواونست این ریسک را قبول کند. برای صاحب تکنولوژی و سرمایه‌گذارهای کانادایی نیز سخت بود که ریسک این کار را قبول کنند. اما ما پشتیبانی کردیم و با همت جوانان و متخصصان سرمایه‌گذاری‌ها کار به نتیجه مطلوب رسید. البته ما یک نمایندگی انحصاری برای منطقه منا گرفته‌ایم و در این منطقه، این پروژه به صورت انحصاری فقط از طریق ما قابل‌انجام است؛ چون ریسک بزرگی را قبول کرده بودیم. با وجود کارشکنی‌های بعد از تحریم، در حال حاضر این پروژه در شهر بابک و قطب مس کشور اجرا شده و مس را با کیفیت مناسب تولید می‌کند؛ با قیمت تمام شده‌ای حدود 50 درصد سایر مجتمع‌های مس در سطح دنیا در حال تولید است. یعنی نه تنها تولید مس در ایران با این روش رقابتی و کم‌هزینه است بلکه در سطح دنیا نیز این برنامه موفقیت‌آمیز، رقابتی و کم‌هزینه محسوب می‌شود.
ملی شدن اکتشاف و استخراج نفت
توسط شرکت گسترش انرژی پاسارگاد
مدیرعامل بانک پاسارگاد در بحث اکتشاف و استخراج از معادن نفت زیرزمینی که عمدتاً با مشاوره و حضور شرکت‌های خارجی انجام شده است، گفت: در سال گذشته این موضوع نیز توسط هلدینگ گسترش انرژی ملی شد. یعنی چه؟ یعنی قبل از آن اگر شما می‌خواستید استخراجی در نفت انجام دهید، باید از شرکت‌های خارجی مثلاً یک شرکت چینی یا یک شرکت انگلیسی دعوت می‌کردید تا کار به انجام برسد، اما امروز این روند تغییر کرده و پس از رقابت با شرکت‌های خارجی که توسط وزارت نفت برگزار شد، برای توسعه و استخراج و اکتشاف دو میدان نفتی، شرکت گسترش انرژی برنده شد.
تأسیس اولین دانشکده فناوری‌های همگرا
در کشور توسط دانشگاه خاتم
دکتر قاسمی با طرح بحث آینده‌نگری تصریح کرد: اگر بخواهیم توانمندی فعالان اقتصادی را توسعه بدهیم، لازم است که به فناوری و مدیریت آن توجه داشته باشیم و از تخصص نیروهای ملی و بومی بهره ببریم. ما در گروه پاسارگاد به تدریج به هر کدام از این قدم‌ها بنا به اقتضای جایگاه هر یک در برنامه‌ها توجه داشته‌ایم. نسل امروز دانشگاه می‌تواند کارآفرینان توانمندی را تربیت کند که قدرت رقابت در سطح جهانی را داشته باشند و در عین حال در این صحنه‌ها از ایجاد قدرت مقاومت کافی در علم، صنعت و اقتصاد هم برخوردار باشند. بحث ما مقاومت علمی، مقاومت دانشی و مقاومت نوآوری است. در این راستا، موسسه رهیافت را تأسیس کرده‌ایم که ماموریت دارد برای رسیدن به اهداف برنامه‌ریزی کند؛ رهیافت نوآور برتر گروه پاسارگاد و شتاب‌دهنده مرکز رشد دانشگاه و فناوری است. در رابطه با فناوری‌های همگرا و مرز دانش، ما اولین دانشکده فناوری‌های همگرا را در دانشگاه خاتم تأسیس کرده‌ایم و مدیریت این کار با موسسه رهیافت است که سه دوره هم دانشجو جذب کرده است. در دوره اول کار مشترک با سوربن فراونسه بود که دانشجویان فارغ‌التحصیل شدند و الان در حال طی کردن دوره دکترا با بورسیه کشورهای اروپایی هستند و دوره دوم و سوم نیز شروع شده و دانشجویان در حال تحصیل هستند.
