افزایش وام خرید و ساخت مسکن عملیاتی شد

گروه راه و شهرسازی|

آیین‌نامه اعطای وام ۲۴۰ میلیون تومانی تسهیلات خرید یا ساخت مسکن از شنبه ۱۴ دی به شعب بانک عامل ابلاغ شده و متقاضیان می‌توانند با خرید اوراق تسهیلات مسکن، از این تسهیلات استفاده کنند.

آنگونه که مهر گزارش داده است، از صبح شنبه ۱۴ دی آیین‌نامه تسهیلات خرید مسکن با ارقام جدید که دو هفته قبل در شورای پول و اعتبار به تصویب رسید، به شعب بانک مسکن ابلاغ شده و قابل دریافت است.

‌ این تسهیلات که در تهران برای متقاضیان فردی و زوجین به ترتیب ۱۰۰ و ۲۰۰ میلیون تومان است، قابل ترکیب با تسهیلات جعاله مسکن است. وام جعاله نیز در همین مصوبه از ۲۰ به ۴۰ میلیون تومان افزایش یافته است. درنتیجه متقاضیان فردی و زوجین تهرانی می‌توانند مجموعا ۱۴۰ و ۲۴۰ میلیون تومان وام خرید یا ساخت مسکن از محل اوراق گواهی حق تقدم تسهیلات مسکن دریافت کنند.

همچنین ساکنان فردی و زوجین مراکز استان‌ها و شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر نیز می‌توانند به ترتیب ۸۰ و ۱۶۰ میلیون تومان تسهیلات خرید مسکن قابل ترکیب با وام جعاله ۴۰ میلیون تومانی دریافت کرده و مجموعا ۱۲۰ و ۲۰۰ میلیون تومان وام مسکن از محل اوراق تسهیلات مطالبه کنند.

متقاضیان فردی و زوجین ساکن سایر مناطق شهری نیز در جدیدترین ارقام تسهیلات خرید مسکن می‌توانند به ترتیب ۶۰ و ۱۲۰ میلیون تومان و با ترکیب وام جعاله، ۱۰۰ و ۱۶۰ میلیون تومان تسهیلات خرید یا ساخت مسکن از محل اوراق حق تقدم دریافت کنند.

نرخ سود این تسهیلات ۱۷.۵ درصد با بازپرداخت حداکثر ۱۲ ساله و نرخ سود تسهیلات جعاله نیز ۱۸ درصد با بازپرداخت حداکثر ۵ ساله است.

برای دریافت تسهیلات جدید مسکن (وام ۲۴۰ میلیون تومانی) متقاضیان زوجین تهرانی باید ۴۸۰ و فردی ۲۸۰ برگه گواهی حق تقدم تسهیلات مسکن خریداری کنند.

     خرید حداکثر 19 متر مسکن با وام تسه

به گزارش «تعادل»، درحالی که اجرای مصوبه تازه شورای پول و اعتبار، سقف تسهیلات خرید مسکن را افزایش داده است، اما آیا این رشد می‌تواند پاسخگوی نیاز مالی خریداران مسکن باشد؟ این رشد چه میزان از هزینه خرید یک واحد مسکونی متوسط متراژ را پوشش می‌دهد؟

با رشد قیمت مسکن از اردیبهشت سال گذشته و تداوم آن طی ماه‌های بعد و افزایش بیش از 100 درصدی قیمت مسکن، تسهیلات خرید مسکن که تا پیش از این، سهم 30 تا 40 درصدی در پوشش هزینه خرید داشتند، اثرگذاری خود را از دست دادند و براساس تازه‌ترین آمار بانک مرکزی از قیمت متوسط هرمترمربع واحد مسکونی در پایتخت، با تسهیلات صندوق پس‌انداز مسکن یکم که بیشترین سقف (160 میلیون تومان برای زوجین) را تاکنون در میان تسهیلات خرید مسکن داشته، فقط می‌توان 13 متر از یک واحد مسکونی را خریداری کرد.

اما هم‌اکنون و با افزایش سقف تسهیلات تسه و جعاله در تهران به 100 میلیون تومان و 40 میلیون تومان، ‌مجموع این دو وام برای هر فرد به140 میلیون تومان خواهد رسید که این افزایش تنها پاسخگوی هزینه حدود 11 متر واحد مسکونی خواهد بود، اما اگر زوجین تهرانی اقدام به استفاده از وام تسه کنند با توجه به اینکه در پایتخت سقف تسهیلات مسکن زوجین شامل وام خرید به همراه وام جعاله به ۲۴۰ میلیون تومان می‌رسد، آنها می‌توانند حدود 19 متر واحد مسکونی خریداری کنند.

     تناسبی بین وام و قیمت مسکن وجود ندارد

در همین رابطه، محمدرضا رضایی کوچی، رییس کمیسیون عمران مجلس با بیان اینکه وام مسکن حداقل باید ۵۰ درصد ارزش یک آپارتمان را پوشش دهد، گفت: بین وام بانکی و قیمت مسکن تناسبی وجود ندارد.

به گزارش تسنیم، رضایی کوچی با اشاره به اینکه قدرت خرید تسهیلات مسکن کاهش یافته و نیازمند ترمیم است، اظهار کرد: تصمیم اخیر شورای پول و اعتبار برای افزایش سقف تسهیلات اوراق یک گام به جلو بود اما کافی نیست و میزان افزایش تسهیلات مسکن در شبکه بانکی باید به مراتب بیشتر باشد.

وی تاکید کرد: افزایش تسهیلات باید به نحوی صورت گیرد که اقساط آن در استطاعت متقاضیان مسکن باشد و برای این منظور می‌توان نرخ سود و مدت بازپرداخت را تغییر داد.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر با وام 200 میلیون تومانی هم حداکثر می‌توان 10 تا 15 مترمربع آپارتمان خرید، ادامه داد: تناسبی که باید بین تسهیلات بانکی و قیمت مسکن وجود داشته باشد با افزایش تسهیلات اوراق خیلی جزیی ترمیم شد اما این اتفاق می‌تواند با شکل تکامل یافته‌تری هم رخ دهد، طوری که تسهیلات حداقل 50درصد از قیمت تمام شده مسکن را پوشش دهد. رییس کمیسیون عمران مجلس تعدیل نسبت عرضه و تقاضای مسکن از طریق حمایت از ساخت مسکن متناسب با نیاز متقاضیان مصرفی و خانه اولی‌ها را یکی از اصلی‌ترین راهکارهای کاهش قیمت مسکن اعلام کرد و افزود: یکی از مهم‌ترین مولفه‌های موثر بر قیمت تمام شده مسکن، زمین است. در کشور ما قیمت زمین عموما بسیار بالاست و همین موضوع بیش از هر مولفه دیگری عامل افزایش قیمت مسکن در دوره‌های مختلف بوده است.

رضایی کوچی گفت: باید سازنده‌ها را به سمت تولید مسکن در اراضی واقع در بافت‌های فرسوده هدایت کنیم؛ ضمن اینکه زمین‌هایی که در شهرهای جدید وجود دارد می‌تواند به تولید مسکن ارزان قیمت کمک کند.

     ناکارآمدی وام تسه

در سال‌های گذشته و با توجه به تناسب تقریبی سقف وام تسه با هزینه خرید مسکن، پرداخت آن تا حدودی در خانه‌دار کردن متقاضیان مصرفی موثر بود اما در حال حاضر این وام اثرگذاری خود را از دست داده است، ضمن اینکه برخی کارشناسان مسکن معتقدند، وام تسه به علت اقساط سنگین، عدم پوشش‌دهی مناسب هزینه‌های خرید یک واحد مسکونی جزو وام‌های ناکارآمد است.

در همین رابطه، چندی پیش مهدی عدالت‌خواه، کارشناس بازار مسکن با بیان اینکه افزایش وام تسه اثرگذاری مطلوبی برای توانمندسازی متقاضیان مصرفی ندارد، در گفت‌وگو با «تعادل» گفته بود: این موضوعی است که خود دولت به‌خوبی بر آن واقف است اما از آنجایی‌که یکی از وظایف ذاتی دولت ارایه تسهیلات مسکن برای متقاضیان مصرفی است، این موضوع را به شکل فرمالیته انجام می‌دهد. فرمالیته از آن‌ جهت که بهره‌برداران این نوع وام‌ها بدون احتساب کمک‌های جانبی نمی‌توانند خانه‌دار شوند.

عدالت‌خواه با بیان اینکه بدون تردید افزایش سقف این اوراق نیز باعث افزایش معاملات مسکن نخواهد شد، افزوده بود: درحالی که اوضاع اقتصادی کشور بسیار آشفته است و بخش اعظمی از متقاضیان واقعی مسکن در هزینه‌های یومیه خود مانده‌اند و نمی‌توانند اقساط یک‌میلیون تا 2 میلیون تومانی را بپردازند ضمن اینکه این حجم از پرداخت‌ها درنهایت جوابگوی خرید خانه نیز نخواهد شد. او اظهار کرده بود: حتی نرخ بالای 100 میلیون تومان وام هم تغییر چندانی در بهبود شرایط خرید اعمال نمی‌شود. علاوه بر عدالت‌خواه که معتقد است افزایش وام تسه تاثیری در بهبود قدرت مالی خریداران و همچنین رشد معاملات مسکن ندارد. مهدی موذن دیگرکارشناس بازار مسکن هم در گفت‌وگو با «تعادل» گفته بود: متأسفانه طی سال‌های اخیر همواره به‌جای پرداختن به علت به دنبال چاره‌جویی برای معلول بوده‌ایم و به همین دلیل در 2دهه گذشته پیوسته آزمون‌وخطا کرده و هرروز نتیجه بدتری گرفته‌ایم و حال این آزمون افزایش تسهیلات با اثرگذاری اندک نوعی دیگر از خطاهایی است که نتیجه مثبتی برای بخش مسکن نخواهد داشت.

او ادامه داده بود: از این‌رو، نیاز است دولت به هشدار کارشناسانی که همواره اعلام می‌کردند باید ظرف 10 سال آتی هرسال حداقل یک میلیون واحد بسازیم توجه کرده و در این زمینه تمهیدات لازم را به وجود آورد. این تسهیلات باید به میزان قابل‌توجهی اثرگذار باشد و قابلیت پوشش‌دهی بخش بزرگی از هزینه‌های کل واحد را داشته باشد.

موذن گفته بود: مشکل مسکن کشور وقتی حل می‌شود که در تصمیمات، واقعیت‌های اجتناب‌ناپذیر زیر را در نظر بگیریم. در گام اول باید بپذیریم حدود 20 میلیون نفر افراد بد مسکن داریم که عمدتا جزو اقشار آسیب‌پذیر هستند و بیش از 30 درصد از خانواده‌ها در کشور مستأجر هستند، باید در نظر داشته باشیم، حدود 13 میلیون جوان مستعد ازدواج در کشور هستند که می‌توانند 6.5 میلیون خانواده از تشکیل بدهند، اما مشکل اصلی آنها تأمین مسکن است.

این کارشناس گفته بود: همچنین باید بپذیریم اگر نیازمندان مسکن جزو دهک‌های پایین یا متوسط جامعه باشند امکان پرداخت اقساط وام ماهیانه حدود 2 میلیون تومان را ندارند.

اما در شرایطی که افزایش ناچیز سقف وام تسه، بالابودن قیمت هرمترمربع واحد مسکونی و همچنین بالابودن میزان اقساط پرداختی این وام‌ها در کنار هم به خوبی حکایت از آن دارد که این تصمیم جدید شورای پول و اعتبار تاحدودی به بهبود قدرت مالی متقاضیان خرید مسکن کمک می‌کند اما نمی‌تواند اثرگذاری چندانی در بازار مسکن داشته باشد و بازار را از رخوت و رکود کنونی خارج کند.

به عبارت دیگر با وجود اینکه در کنار تصمیماتی مانند افزایش سقف تسهیلات خرید اوراق، طرح‌هایی مانند مسکن ملی، تام کاد و ... هم برای رونق بازار مسکن در حال اجرایی شدن است اما با توجه به اینکه تلاشی برای برقراری تعادل میان عرضه و تقاضا در بازار مسکن انجام نمی‌شود، نمی‌توان به خروج بازار مسکن از رکود طی یکی دوسال آینده امیدوار بود.