اروپا همچنان نیازمند انرژی خلیج‌فارس

پروفسور «نادر انتصار» رییس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آلابامای جنوبی امریکا می‌گوید گرچه منابع انرژی مدیترانه شرقی قابل توجه است ولی قابل مقایسه با منابع کنونی انرژی خلیج فارس نیست و خلیج فارس همچنان از حیث انرژی برای اروپا مهم خواهد بود.

به گزارش فارس، دولت وفاق ملی لیبی روز ۲۷ نوامبر (چهارشنبه ششم آذر) از امضای دو یادداشت تفاهم طبق قوانین بین‌المللی در زمینه همکاری امنیتی و مناطق دریایی به ترکیه خبر داد که با واکنش شدید مصر، قبرس و یونان مواجه شد و متعاقب آن یونان از اخراج سفیر این دولت از خبر داد.

دولت وفاق ملی لیبی بر اساس توافق «صخیرات» در مغرب سال ۲۰۱۵ تشکیل شد و مورد حمایت جامعه بین‌الملل و سازمان ملل است. با این حال، گرایش اسلامی این دولت، باعث شده است که برخی کشورهای منطقه از مصر گرفته تا عربستان سعودی و امارات، از نیروهای مخالف این دولت حمایت کنند که ژنرال «خلیفه حفتر»، فرمانده نیروهای مسوم به ارتش ملی لیبی یکی از آنهاست.

حفتر از ۱۵ فروردین‌ماه که دستور حمله به شهر طرابلس، پایتخت لیبی و محل استقرار دولت وفاق این کشور را صادر کرده است، تلاش می‌کند با حمایت‌های منطقه و بین‌المللی به عمر این دولت پایان دهد. او طی این مدت بارها دستورهای مشابهی برای نیروهای خود صادر کرده است که آخرین آن، پنجشنبه هفته گذشته بود.درگیری‌های نظامی بین دولت فایز سراج و نیروهای حفتر، پای قدرت‌های منطقه‌ای و بازیگران فرامنطقه‌ای را به لیبی باز کرده و منجر به صف‌کشی در درگیری‌های داخلی این کشور شده است.عربستان سعودی، امارات متحده عربی، مصر از اقدامات ژنرال خلیفه حفتر حمایت سیاسی و تسلیحاتی کرده‌اند. در مقابل نیز ترکیه و قطر نیز از دولت وفاق ملی حمایت تسلیحاتی، سیاسی و رسانه‌ای کرده‌اند.

پروفسور نادر انتصار، رییس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آلابامای جنوبی امریکا توافقنامه ترکیه و لیبی و اهمیت استراتژیک دریای مدیترانه را مورد بررسی قرار داده است.

  اهمیت منابع انرژی مدیترانه شرقی چیست؟

از نظر جغرافیایی منطقه مدیترانه شرقی مرزهای آبی با کشورهای ترکیه، قبرس، مصر، لبنان، سوریه، لیبی، یونان و اسراییل دارد و تمام این کشورها برای دستیابی به منابع انرژی این منطقه با یکدیگر در حال رقابت هستند.

 در حال حاضر تعدادی از شرکت‌های نفتی دنیا در این منطقه فعال هستند که این خود نشانه‌ای از اهمیت مدیترانه شرقی برای این شرکت‌ها دارد. کشورهای منطقه مدیترانه شرقی و همچنین شرکتهای انرژی مهم امید دارند که در آینده نه‌چندان دور این منطقه اهمیت زیادی برای تولید نفت و گاز به خصوص برای اروپا داشته باشد.

  ترکیه و دولت وفاق ملی لیبی اخیرا قراردادهایی برای تعیین حدود دریایی مدیترانه شرقی امضا کردند. تأثیر این قرارداد بر مناسبات انرژی این حوزه چیست؟

ترکیه نگرانی در مورد تعیین حدود دریایی مدیترانه شرقی دارد. این به خصوص در مورد نقش قبرس در این مورد صداقت دارد چون آنکارا می‌داند که قبرس می‌تواند مشکلات زیادی را برای ترکیه در گسترش نفوذ خود در سیاست‌های انرژی منطقه ایجاد کند. لذا ترکیه مایل است تا آنجایی که می‌تواند با سایر کشورهای منطقه برای تعیین حدود دریایی مدیترانه شرقی به تفاهمی دست یابد. قراردادهایی را که ترکیه و دولت وفاق ملی لیبی اخیرا در این مورد امضا کرده‌اند را باید در این چارچوب بررسی کرد.

  فرانسه، آلمان و ایتالیا برای آنکه از صحنه بازی لیبی خارج نشوند باید با ترکیه همکاری کنند. تعیین سرنوشت آینده لیبی برای تامین نیازهای نفت و گاز طبیعی اروپا و پیشگیری از ادامه موج مهاجرت از لیبی از نظر اروپا اهمیت حیاتی دارد. نظر شما در این خصوص چیست؟

اگر لیبی بتواند دوباره به عنوان کشوری یک پارچه ساخته شود می‌تواند نقش مهمی برای تامین نیازهای نفت و گاز طبیعی اروپا بازی کند. همچنین اگر لیبی بتواند زیر بنای اقتصادی خود را بازسازی کند و بتواند برای ملت خود امید به آینده ایجاد کند، موج مهاجرت از لیبی به اروپا تا اندازه‌ای کاسته خواهد شد و این همان چیزی است که اروپاییان دنبال آن هستند. ولی به نظر من دوباره ساختن لیبی به عنوان کشوری متحد و یکپارچه مدتی طول خواهد کشید و آرامش لازم در این کشور احتیاج به زمان دارد.

  با توجه به اکتشافات نفتی و گازی در مدیترانه شرقی این موضوع چه تأثیری بر بازار انرژی خواهد داشت؟

نوسانات در بازار انرژی دنیا تحت تأثیر موارد گوناگونی هستند و خواهند بود. با توجه به اینکه اکتشافات نفتی و گازی در مدیترانه شرقی مراحل اولیه خود را سپری می‌کنند ما نمی‌توانیم بررسی قطعی در مورد تأثیر اکتشافات نفتی و گازی در مدیترانه شرقی در بازار انرژی جهانی در کوتاه‌مدت ارایه کنیم. ولی اگر روزی مدیترانه شرقی به یک منطقه بزرگ تولید نفت و گاز طبیعی تبدیل شود آن وقت تأثیر آن روی محاسبات انرژی جهان زیاد خواهد بود.

  آیا منابع مدیترانه شرقی باعث خواهد شد اهمیت خلیج فارس از حیث انرژی برای اروپا کم شود؟

طبق آماری که دولت امریکا منتشر کرده است، منابع نفتی مدیترانه شرقی 7.1 میلیارد بشکه و منابع گاز طبیعی این منطقه 5.3 تریلیون متر مکعب تخمین زده شده‌اند. اگرچه این به خودی خود منبعی قابل توجه است ولی قابل مقایسه با منابع کنونی انرژی خلیج فارس نیست و خلیج فارس تا مدتی از حیث انرژی برای اروپا مهم خواهد بود.