مرهمی بر دردهای جامعه
فراز جبلی|
مشاور سردبیر|
احساسات جامعه به خاطر ماجرای سقوط هواپیما جریحه‌دار شده است. اتفاقات غم‌انگیز پی‌درپی باعث شده است که داغ از دست دادن هموطنان در حادثه سقوط هواپیما شدیدتر از هر زمان دیگری باشد. تأخیر در اطلاع‌رسانی و نحوه مطلع شدن از طریق رسانه‌های بیگانه شرایط را پیچیده‌تر کرده است و جو بی‌اعتمادی در کشور شکل گرفته است. در حالی که مردم به‌شدت در هفته گذشته از دولت و تصمیمات کشور حمایت کرده بودند و در مقابل بیگانگان تمام‌قد ایستادند، مشخص شد خبر رسانه‌ها و مسوولان داخلی اشتباه و در مقابل خبر تلخی که رسانه‌های معاند با آب و تاب اعلام می‌کردند درست است و هواپیمای اوکراینی حامل هموطنان ما به دست سامانه‌های خودمان ساقط شده است.
در چنین شرایطی شاید بهترین تصمیم همدردی با مردم غمدار و اجازه بروز ناراحتی است. اما مساله مهم‌تر بازگرداندن اعتماد از دست رفته است. این اعتماد به مردم بازنمی‌گردد مگر آنکه شفاف‌سازی کافی درخصوص جزییات حادثه، مقصران و سوالاتی که ذهن مردم را درگیر کرده است صورت پذیرد. واقعیت این است که به‌رغم مهیب بودن حادثه، تأخیر 3 روزه در اعلام واقعیت و تکذیب‌های پی‌درپی مسوولان عالیرتبه عملا شرایط را بسیار پیچیده‌تر کرد و باعث شد احساس بی‌اعتمادی به اوج خود برسد. صحبت‌های سردار حاجی‌زاده و صداقتی که در حرف‌های وی وجود داشت تا حدی توانست وضعیت را بهبود بخشد، چه آنکه یک قهرمان که فرماندهی حمله به پایگاه هوایی عین الاسد را عهده‌دار بود چند روز پس از این موفقیت بزرگ آبروی خود را در دستانش گرفت و در مقابل دوربین‌ها مسوولیت سقوط هواپیما را پذیرفت. با وجود این هنوز در ذهن جامعه ابهامات زیادی وجود دارد که لازم است هر چه سریع‌تر به این ابهامات پاسخ داده شود تا از ایجاد شایعات بیشتر جلوگیری شود. برخی از این ابهامات به شرح زیر است.
- ابهام اول درباره شلیک موشک‌های کروز به سمت ایران است. چه کسی چنین خبری را داده بود و منشأ خبر چه بود؟ اگر واقعا موشکی به سمت ایران شلیک شده بود طبیعتا باید اطلاع‌رسانی پس از انهدام صورت می‌گرفت و اگر خبر اساسا غیرواقعی بود چه کسی با اعلام این موضوع تا این اندازه کارکنان سامانه‌های پدافندی را تحت فشار قرار داد؟
- تکنولوژی‌های راداری دارای مباحث فراوانی است. آیا سامانه‌های پدافندی حتی در سطح سامانه‌های معمول فرودگاهی نمی‌تواند ماهیت یک شیء در آسمان را مشخص کند؟ آیا اندازه یک هواپیمای بوئینگ 737 با موشک یا حتی هواپیمای جنگی یکسان است که اپراتور چنین اشتباهی را انجام داده است؟
- ماجرای اختلال در شبکه ارتباطی چه بوده است؟ در چنین شبی با این حجم از اهمیت چگونه ارتباط اپراتوری که صرفا با فشار دادن یک دکمه می‌تواند موشک شلیک کند با مقامات مافوق خود قطع می‌شود؟ علت چنین مساله‌ای چه بوده است و چه کسانی مقصر این بخش از موضوع هستند؟
ابهامات زیاد دیگری در خصوص این حادثه وجود دارد. بیانیه ستادکل نیروهای مسلح می‌گوید پرواز 752 به شکل یک هدف متخاصم قرار گرفت در حالی که بعد از آن بحث موشک‌های کروز مطرح می‌شود. همچنین چرخشی که به سمت یک مرکز حساس نظامی صورت گرفت بخشی از مسیر معمول هواپیماها است یا خیر؟
ده‌ها سوال دیگر نیز در خصوص این حادثه مطرح شده است و به نظر می‌رسد هرچقدر مسوولان بتوانند درباره اتفاق رخ داده شفاف‌سازی کنند زودتر درد مشترک ایجاد شده در جامعه التیام حاصل می‌کند.
