سیل، بزرگ‌ترین مخاطره حال حاضر جهان
مشاور معاون بهداشت در مدیریت کاهش خطر بلایای وزارت بهداشت، به بررسی جایگاه ایران در بروز بلایا پرداخت و مهم‌ترین اقدامات وزارت بهداشت در این زمینه را برشمرد. محمداسماعیل مطلق با تاکید بر لزوم مقدم دانستن پیشگیری بر درمان، گفت: دید امروزه ساخت و تجهیز مراکز درمانی است در صورتی که این دید نمی‌تواند درست باشد. داشتن چشم سالم مستلزم داشتن پلک سالم است. حوزه بهداشت مانند پلک و نظام سلامت مانند چشم انسان است که تا زمان سلامت پلک، چشم هرگز متوجه اهمیت آن نمی‌شود. از این روز سرمایه‌گذاری مناسب در حوزه بهداشت امری مهم است. او ادامه داد: بالا بردن سطح ایمنی مردم، تاکید بر آموزش در جهت جلوگیری از طغیان بیماری‌ها، تزریق واکسن و...از نکات بسیار مهم است که اگر با همین دیدگاه به حوادث و بلایای طبیعی نگاه کنیم، پیشگیری از مخاطرات نسبت به پاسخ به بلایا ارجحیت دارد. متاسفانه ساختار و چارت مناسبی در زمینه پیشگیری از مخاطرات صورت نگرفته است. حتی بودجه‌ای متناسب به آن اختصاص نیافته است؛ به صورتی که در سال ۹۸ تنها ۲میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان به دفتر ما اختصاص یافت. وی با بیان اینکه پیشگیری از وقوع بلایا یک وظیفه است، به ایسنا گفت: هرچند این وظیفه می‌تواند سنگین باشد اما مقید بودن به آن اولویت بالایی دارد که در این زمینه وزارت بهداشت نیز دادرسانِ سلامت مردم تلقی می‌شود. طی بررسی‌های صورت گرفته بر بلایای جهانی در طول ۱۲ سال، مشخص شد زندگی ۲.۷ میلیارد نفر تحت تاثیر مخاطرات قرار گرفته است و یک میلیون و ۱۰۰هزار نفر بر اثر بلایا جان خود را از دست داده‌اند. این درحالی است که مطالعات نشان می‌دهد، با هر یک دلار سرمایه‌گذاری برای کاهش خطر بلایا، ۶دلار در هزینه‌های بعدی صرفه‌‌جویی می‌شود. مطلق، بزرگ‌ترین مخاطره حال حاضر در جهان را سیل معرفی کرد و ادامه داد: طبق مطالعات مخاطره‌ای که بیشترین جمعیت را تحت تاثیر قرار می‌دهد، سیل است. البته از نظر تلفات بر جای گذاشته، زلزله در رتبه اول قرار می‌گیرد. این نکته نیز قابل توجه است که ایران پس از چین و اندونزی، سومین کشور زلزله‌خیز جهان شناخته شده است. اما، سوال اصلی آنجاست که چرا زلزله‌های مشابه، تلفات متفاوتی در جهان دارند؟ توجه به نکات و آموزه‌های ایمنی، آمادگی برای شرایط بحران، برخورد صحیح با مشکل پیش آمده، مقاوم‌سازی ساختمان‌ها و سازه‌ها و.... از مهم‌ترین دلایلی است که موجب می‌شود زلزله‌ها با ریشتر مشابه یا سایر بلایا با شدت مشابه، خسارات و تلفات متفاوتی داشته باشند. او به برخی از بزرگ‌ترین زلزله‌های رخ داده پس از سال ۴۷ در ایران اشاره کرد و گفت: زلزله بم با قدرت ۶.۵ ریشتر در سال ۸۲ با حدودا ۴۰هزار کشته مرگبارترین زلزله شناخته شده است و پس از آن زلزله رودبار و منجیل در سال ۶۷ با ۷.۴ ریشتر و ۳۵هزار کشته در رتبه دوم قرار می‌گیرد. همچنین زلزله طبس در سال ۵۷ با ۷.۷ ریشتر و بیش از ۱۵هزار کشته، رتبه سوم را به خود اختصاص می‌دهد. یکی از نکات قابل توجه که می‌تواند آسیب‌های ناشی از مخاطرات به ویژه زلزله را کاهش دهد، پایبندی به شعار “ ماندگار، پایدار و مقاوم بسازیم “ است، زیرا کسی نمی‌داند حادثه بعدی چه زمانی و با چه قدرت تخریبی در انتظار ما است. مشاور معاون بهداشت در مدیریت کاهش خطر بلایای وزارت بهداشت، افزود: موردی که در ایران نسبت به سایر کشورها در بالاترین رتبه قرار می‌گیرد، مشارکت مردمی و کمک‌های مردمی هنگام وقوع مخاطرات است که ظرفیت بسیار ارزشمندی است که با آموزش مناسب می‌توان از آن به بهترین شکل استفاده کرد. او یکی از اقدامات موثر وزارت بهداشت را که در منطقه مدیترانه شرقی صورت نگرفته است، گفت: برنامه‌های کاهش خطر و بلایا را به نظام PHC یا شبکه ارایه خدمت انتقال دادیم که باعث شد آمادگی خانوار در برابر مخاطرات افزایش چشمگیری داشته باشد؛ به شکلی که میزان آمادگی از ۸.۵ درصد به ۳۰ درصد رسیده است. دستیابی به این هدف با آموزش بهورز، مراقب سلامت و... به خانوار تحت نظر دانشگاه علوم پزشکی هر منطقه محقق شده است. دانشگاه علوم‌پزشکی بم بیشترین میزان آمادگی در برابر مخاطرات را در خانوارها ایجاد کرده و پس از آن دانشگاه ایلام و خلخال در رتبه دوم و سوم هستند. مشاور معاون بهداشت در مدیریت کاهش خطر بلایای وزارت بهداشت، ادامه داد: با ادغام خدمات در نظام PHC یا شبکه از سال ۹۲ تا ۹۸، میزان آمادگی عملکردی، ایمنی غیرسازه‌ای و ایمنی سازه‌ای واحدهای بهداشتی در برابر بلایا بهبود قابل توجهی داشته است؛ به شکلی که آمادگی عملکردی از ۲۱ به ۴۵ درصد، ایمنی غیر سازه‌ای از ۳۱ به ۵۱درصد، ایمنی سازه‌ای از ۱۴ به ۴۷درصد و میزان کلی ایمنی در تسهیلات از ۲۱ به ۴۷ درصد ارتقا یافته است.
