ضرورت تغییر نگاه به تولید محتوای دیجیتال

گروه دانش و فن|

یکی از مشکلات تولید محتوا، به رسمیت نشناختن این نوع تولید در ایران است. این موضوع موجب شده تولیدکنندگان این حوزه نتوانند از تسهیلات مرتبط با تولید استفاده کنند و ارزش‌گذاری دارایی‌های این بخش نیز دچار مشکل است. فعالان حوزه تولید محتوای دیجیتال معتقدند کسانی که امروز در این حوزه فعال هستند، بیشتر به سمت تولید محتوا برای شبکه‌های اجتماعی ازجمله تلگرام و اینستاگرام سوق پیدا کرده‌اند. اکنون متولدین دهه ۸۰ هم وارد تولید محتوا شده‌اند، درحالی که هیچ آموزشی در این حوزه وجود ندارد که آنها را به سمت درآمدزایی درست، هدفمند و بازاریابی پیش ببرد. ‌آنها نگاهی به‌جز تولید محتوا برای همین دو فضا ندارند و از این رو کارهای انجام‌شده کاملا غیر تخصصی است. در چنین فضایی، تاسیس شتابدهنده‌ها و ایجاد ارتباط بین تولیدکننده و شتابدهنده بسیار مهم است و می‌تواند به توسعه این حوزه کمک کند.

به گزارش «تعادل» از فدراسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات، نشست فعالان حوزه محتوای دیجیتال با محوریت طرح پویش ملی تولید محتوای دیجیتال برگزار شد. محمدرضا طلایی، رییس هیات‌مدیره فدراسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران به طرح پویش ملی تولید محتوای دیجیتال اشاره کرد و گفت: «این طرح به‌تازگی از سوی انجمن ناشران دیجیتال مطرح شده و در حال بررسی است. در این طرح دوره‌های آموزشی، نمایشگاه‌ها و جشنواره ملی محتوای دیجیتال نیز دیده شده است. پویش ملی تولید محتوای دیجیتال می‌تواند زمینه را برای فرهنگ‌سازی صادرات محتوای دیجیتال فراهم آورد و از این رو باید جدی گرفته شود. با توجه به افزایش نرخ ارز می‌توان در حوزه صادرات با کمک شتابدهنده‌ها وارد و موفق بود و این طرح می‌تواند رابطه بین محتوای دیجیتال و شتابدهنده‌ها را در صادرات فراهم کند. چنانچه فعالیت در حوزه محتوای دیجیتال در اتاق‌های شهرستان از ظرفیت بالایی برخوردار باشد، می‌توان تشکل‌های مرتبط با این حوزه را در آن شهرستان‌ها ایجاد کرد اما چنانچه ظرفیت تشکیل آن تشکل وجود نداشته باشد، فعالان حوزه محتوای دیجیتال می‌توانند انجمن مرتبط تشکیل دهند.»

   پتانسیل صادرات نرم‌افزار و محتوا وجود دارد

رییس کمیسیون فاوای اتاق ایران اعلام کرد که صندوق نوآوری و شکوفایی در تدارک ایجاد کارخانه نوآوری است که از شتاب‌دهنده‌ها حمایت کند. یکی از حوزه‌های نوآوری می‌تواند محتوای دیجیتال باشد. طلایی گفت: «پیش از این در دهه ۸۰ محتوای دیجیتال روی پلت‌فرم ویندوز تولید می‌شد، اما به دلیل فقدان آینده‌نگری در این حوزه، با تغییر پلت‌فرم، محتواهای تولیدشده کارایی لازم را ندارد. حال آنکه محتواهای تولیدشده کنونی نسبت به محتواهای دهه ۸۰ قوی نیست. در نتیجه کارخانه نوآوری می‌تواند موجب تقویت محتواهای دیجیتال شود. همچنین زمینه صادرات نرم‌افزار با محتوای ایرانی به بازارهای فارسی‌زبان و دانشگاه‌های خارجی که دروس فارسی را تدریس می‌کنند، فراهم است. برخی از کشورها نیز به‌دلیل حضور گسترده ایرانیان می‌توانند بازار هدف این بخش محسوب شوند.» طلایی درخصوص مجوز برای تولید محتوا گفت: «در وزارت صمت مجموعه‌ای در حوزه فناوری وجود دارد که ما با آنها جلسات متعددی داشتیم مبنی بر اینکه تولید نرم‌افزار را در شاخص‌هایشان تغییر دهند اما اتفاقی نیفتاده است. دیدگاه متولیان در تولید محتوا و نرم‌افزار باید تغییر کند، از این رو آیین‌نامه حمایت از صادرات نرم‌افزار را تدوین کردیم که اگر به تصویب شورای عالی صادرات برسد بخش مهمی از مشکلات حل خواهد شد.» طلایی خاطرنشان کرد: «ارزش‌گذاری دارایی‌های نامشهود در کنار مالکیت فکری و اجرای قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم‌افزارهای رایانه‌ای دارای اهمیت ویژه‌ای است، متاسفانه تاکنون هیچ گزارشی از میزان اجرای این قانون ارایه نشده و مشخص نیست چه دستگاه‌هایی متولی اجرای آن هستند.»

   اهداف پویش ملی تولید محتوای دیجیتال

محسن گلزاریان، عضو هیات‌مدیره انجمن ناشران دیجیتال نیز با اشاره به جشنواره پویش ملی تولید محتوای دیجیتال، اظهار کرد: «هدف از برگزاری این جشنواره، شناسایی ظرفیت‌های تولید محتوا، توسعه و تعمیق فرهنگ تولید محتوا، ایجاد زمینه توسعه برای شناسایی و توانمندسازی استعداد، معرفی استعدادها و ایده‌ها بر سرمایه‌گذاران، معرفی تولید محتوا به عنوان یک کسب‌و‌کار و استفاده از تولید محتوا در توسعه دیگر کسب‌و‌کارها است. ایجاد انگیزه و نشاط با فراهم کردن محیط رقابتی، نمایش مسیر توسعه کسب‌وکارهای تولید محتوا، آشنایی در شیوه‌ها و فناوری‌های تولید محتوا، صادرات محتوا و تدوین استاندارد به جهت ارتقای سطح کیفی تولید محتوا از دیگر اهداف برگزاری این جشنواره است.» وی به پنج محور این جشنواره نیز اشاره کرد و گفت: «توسعه کسب‌و‌کار، توسعه صادرات، صادرات غیرنفتی، کارآفرینی و حمایت از تولید داخلی محورهای پیشنهادی برای حضور در این جشنواره است.»

امیر جهان‌تیغ، عضو دیگر هیات‌مدیره ناشران دیجیتال نیز در خصوص ساختار طرح ملی پویش تولید محتوای دیجیتال گفت: «این طرح نیاز به ساختار دارد و البته جشنواره نیز می‌تواند پیش‌برنده اهداف پویش ملی تولید محتوای دیجیتال باشد. در شرایطی که راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات در دستور کار قرار گرفته و گفته می‌شود که زیرساخت‌های آن مهیاست، اما محتوای بومی چندانی برای این شبکه وجود ندارد، از این رو اهمیت حوزه محتوای دیجیتال دوچندان است.» او از تعدد مراکز تصمیم‌گیری در این بخش انتقاد و ایجاد هم‌افزایی را یکی از مهم‌ترین ضرورت‌ها عنوان کرد. جهان‌تیغ با اشاره به اهداف پویش ملی تولید محتوای دیجیتال گفت: «بررسی پتانسیل‌های صادراتی تولید محتوای ایرانیاهمیت نقش ناشران دیجیتال در افزایش کمیت و کیفیت محتوای ایرانی شبکه ملی اطلاعات، همکاری و هم‌افزایی میان ناشران حوزه دیجیتال و کارآفرینی و توسعه کسب‌و‌کارهای حوزه تولید محتوا از اهداف ما در این پویش است.»

   رواج تولید زیرزمینی محتوا

شهرام حاجی‌قربانی، یکی دیگر از اعضای هیات‌مدیره انجمن ناشران دیجیتال نیز ضمن انتقاد از تعدد مراکز تصمیم‌گیری در این حوزه عنوان کرد: «متولیان در بخش نظارت بسیار قوی عمل می‌کنند اما در بخش حمایت به‌شدت عملکرد ضعیفی دارند که همین موضوع نیز موجب تولید محتوای زیرزمینی می‌شود، فعالانی که مجوز گرفتند هم با تعدد مشکلات مواجه هستند و از این رو کسی چندان به ثبت شرکت در این بخش تمایل ندارد.» وی از اجرا نشدن قانون کپی رایت انتقاد کرد و گفت: «بازدارنده نبودن این قانون به دلیل اجرای ناصحیح آن است که در پویش ملی تولید محتوای دیجیتال می‌تواند این موضوع پیگیری شود.»

همچنین بابک ندرخانی، یکی از فعالان حوزه تولید محتوای دیجیتال به ظرفیت بازار افغانستان برای صادرات این حوزه اشاره کرد و گفت: «زبان مشترک ما با افغانستان نکته مهمی است که راه را برای وارد شدن به این بازار باز می‌کند و یک موضوع جالب در افغانستان آن است که تقریبا ۱۰۰ درصد کتاب‌های موجود در این کشور، همان کتاب‌هایی است که در ایران چاپ و توزیع می‌شود. حتی فروشندگان کتاب در افغانستان از گران شدن کتاب‌های ایرانی ناراحت بودند، منظور این است که محتوای ایرانی در این بازار مشتری و خریدار دارد و به این بازار باید توجه ویژه داشت. افغانستان تشنه تولید محتواست، آنجا را باید مانند دهه ۶۰ ایران دید با این تفاوت که اینترنت 3G نیز در این کشور وجود دارد. ترکیب این دو نشان می‌دهد که نشر دیجیتال چقدر می‌تواند بازار خوبی در افغانستان داشته باشد. در حوزه آموزش، ظرفیت خوبی در این کشور وجود دارد و اپراتورها هم علاقه‌مند هستند که با ایرانی‌ها وارد همکاری مشترک شوند.»