مجله کاوه منتشر شد

سوم بهمن 1294، نخستین شماره روزنامه کاوه متعلق به «سید حسن تقی‌زاده» که تجدد خواهی غربی را تبلیغ می‌کرد، منتشر شد.

مجله کاوه که با عنوان روزنامه کاوه نیز شناخته می‌شود، نشریه‌ای به زبان فارسی بود که از ۱۳۳۴ ه‍. ق. تا ۱۳۴۰ ه‍. ق. در برلین چاپ می‌شد. موسس این مجله، حسن تقی‌زاده بود. این مجله از جمله مهم‌ترین منابع پیرامون باستان‌گرایی در ایران به شمار می‌آید. تصویر صفحه اول روزنامه، مردی بود که درفش کاویانی در دست گرفته و عده‌ای از سپاهیان و شورشیان با اسلحه‌های گوناگونی به دنبال او حرکت می‌کنند.نشریه کاوه توسط تقی‌زاده به عنوان یک نشریه سیاسی در جریان جنگ جهانی اول تحت کمیته دفاع ملی منتشر می‌شد تا احساسات ملی‌گرایانه و ضدروسی و موافق با آلمان را در میان ایرانیان تقویت کند.

حسین روحانی‌صدر، پژوهشگر تاریخ درباره مجله کاوه می‌گوید: نخستین اطلاعاتی که از ایران در دست است، مربوط به 400 سال پیش، در دوره صفویه، از میان سفرنامه‌ها و نوشته‌های رجال سیاسی خارجی و سفیران دیگر کشورهاست. با اعزام دانشجو از ایران به خارج در دوره قاجار آگاهی از نبود منابع علمی در ایران به وجود آمد. پس از مشروطه و باز شدن فضا برای انتقاد، بسیاری از روشنفکران با استفاده از الفاظ رکیک و توهین رجال را نقد می‌کردند اما پس از به توپ بسته شدن مجلس و رفتن این روشنفکران به دیگر کشورها مانند آلمان، فرانسه و عثمانی، این دسته افراد متوجه شدند که باید با زبان دیگری صحبت کنند و صحبت کردن به روش علمی جایگزین آن شد. این پژوهشگر تاریخ افزود: این برخورد با اروپاییان تاثیر مهمی بر روشنفکران گذاشت و آنها را با روش تحقیق علمی آشنا کرد. روزنامه کاوه نیز در واقع واکنشی بود که در پاسخ به این روش علمی و پژوهشی میان ایرانیان متولد شد. افرادی چون محمدعلی جمالزاده، دهخدا و تقی‌زاده با استفاده از روش علمی «ادوارد براون» دست به تالیف کتاب‌های باارزش و مرجع زدند.

آغاز به کار روزنامه کاوه به هر شکل که بود، این مساله را به ایرانیان آموخت که بدون زاویه سیاسی مطالبی را می‌توان منتشر کرد که در آگاه‌سازی مردم نقش موثرتری داشته باشد. از سوی دیگر روزنامه کاوه بنیانی برای انتشار آثار دیگری مانند «مقدمه‌ای بر شناخت اسناد ایرانی» از قائم‌مقامی است.