فایل صوتی مکالمات خلبان شرکت آسمان باید بررسی شود

محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی در واکنش به انتشار فایل صوتی مکالمات یک خلبان ایرانی با برج مراقبت همزمان با سانحه هوایی برای هواپیمای اوکراینی گفت: این فایل صوتی باید بررسی شود. پرواز شرکت آسمان بعد از حادثه هواپیمای اوکراین انجام شده بنابراین تا قبل از بررسی آن نمی‌توان اظهارنظر کرد. بررسی‌ها طبق مقررات باید کامل و جامع باشد و با حضور کارشناسان و متخصصان داخلی و کشورهایی که مجاز به حضور در این بررسی‌ها هستند به نتایج مطلوب برسیم. تا هدف اصلی که پیشگیری از سوانح احتمالی آتی است، محقق شود.

روز دوشنبه شبکه خبری «یونیان» اوکراین یک فایل صوتی حاوی مکالمه‌ بین خلبان یک پرواز ایرانی و برج مراقبت یا اپروچ مهرآباد را منتشر کرد که گفته می‌شود، این مکالمات حین وقوع حادثه برای هواپیمای اوکراینی انجام شده است.

آنگونه که دو روز پیش، خبرگزاری فارس به نقل از رسانه اوکراینی گزارش کرده بود، در این مکالمه، ‌خلبان می‌گوید که نور موشک و ‌‌سپس انفجار بزرگی را می‌بیند، خلبان هواپیما که ظاهرا پرواز تهران-شیراز آسمان است، به برج مراقبت اعلام می‌کند که نوری بزرگ دیده و به چیزی نزدیک فرودگاه پیام کرج برخورد کرده است، سپس متصدی اپروچ چندین بار پرواز اوکراینی را صدا می‌کند و جوابی نمی‌شنود‌‌. بر اساس این گزارش، روز چهارشنبه 18 دی‌ماه یک فروند هواپیمای بوئینگ ۸۰۰-۷۳۷ متعلق به شرکت هواپیمایی اوکراین اینترنشنال با شماره پرواز 752 در ساعت 6:12 ‌از فرودگاه امام خمینی(ره) به مقصد کی‌‌یف پرواز کرده بود که پس از قطع ارتباطات با بخش کنترل ترافیک در ساعت 6:18 در حوالی شاهد شهر از توابع استان تهران دچار حادثه شد و سقوط کرد؛ با گذشت سه روز از این حادثه، نیروی هوا فضای سپاه پاسداران اعلام کرد که این هواپیما به دلیل خطای انسانی پدافند هوایی این نیروی نظامی ساقط شده است. هواپیما دارای 167 مسافر و 9 نفر خدمه پروازی بود‌ که همه سرنشینان آن جان باختند؛ اغلب مسافران این پرواز یعنی حدود 140 نفر ایرانی بودند.‌

   دیگر سندی به اوکراین ارایه نمی‌دهیم

اما انتشار فایل صوتی مکالمه خلبان پرواز شیراز-تهران از سوی شبکه خبری یونیان، بلافاصله با واکنش تند سازمان هواپیمایی کشوری و تهدید به عدم همکاری با اوکراین به دلیل انتشار فایل صوتی محرمانه مواجه شد. مدیرکل دفتر بررسی سوانح‌ سازمان هواپیمایی کشوری در این باره به فارس‌گفته بود: ‌از انتشار چنین فایلی مطلع و متعجب شدیم، ‌این فایل از مجموعه اسنادی بوده که در تیم مشترک بررسی سانحه هوایی در اختیار گروه کارشناسان اوکراینی قرار گرفته است.

حسن رضایی فر ادامه داده بود: ‌این اقدام اوکراینی‌ها سبب شد دیگر هیچ سندی به آنها ارایه ندهیم؛ در حال حاضر تیم اوکراینی کشور را ترک کرده و فعلاً هیچ گروه کارشناسی از کشورهای ذی نفع در این پرونده که بر اساس انکس ۱۳ ایکائو (سازمان جهانی هوانوردی) می‌توانند همزمان در حین بررسی‌های کارشناسی کشور محل وقوع سانحه حضور داشته باشند، در ایران حاضر نیستند.

انتشار این فایل صوتی در حالی از سوی رسانه اوکراینی انجام شده که طبق مقررات ‌بین‌المللی، مکالمات خلبانان با برج مراقبت جزو اسناد محرمانه هر کشور است و هیچ فرد یا کشور دیگری نمی‌تواند این مکالمات را بدون هماهنگی با کشور مالک این خدمات، منتشر کند.

   برگشت اتباع ایرانی از چین

وزیر راه و شهرسازی دیروز در گفت‌وگو با ایلنا، افزون بر مساله هواپیمای اوکراینی، درباره بازگشت دانشجویان ایرانی از کشور نیز سخن گفت. او با بیان اینکه از انتشار این حجم از شایعات درباره انجام پروازها از مقصد و به مبدا چین متاسفم، گفت: اگر وزارت امور خارجه موضوعی را درباره برگشت تعداد دیگری از اتباع ایرانی حاضر در چین اعلام کند و وزارت بهداشت آن را تایید کند، وزارت راه و شهرسازی برای برگرداندن سایر اتباع ایرانی حاضر در چین اقدام خواهد کرد و بدون نظر وزارت خارجه و وزارت بهداشت پروازی در این مسیر انجام نمی‌شود.

محمد اسلامی درباره آخرین تصمیمات نسبت به محدودیت‌های پروازی چین اظهار داشت: پس از برگزاری جلسه بین دستگاه‌ها و وزارتخانه‌های مختلف در تاریخ پنجشنبه گذشته برای تصمیم‌گیری نسبت به پروازها به مقصد و از مبدا چین، به شرکت هواپیمایی ماهان ابلاغ کردیم که فروش بلیت را در مسیر چین متوقف کند و همه پروازها را به‌حالت تعلیق دربیاورد. وی با اشاره به مصوبه حاصل برگزاری این جلسه برای تعیین تکلیف پروازهای مسیر چین تاکید کرد: این مصوبه دارای سه بند است، اولین بند آن درباره تعلیق پروازها در این مسیر بود. بند دوم مصوبه مبنی بر این است که نسبت به بازگرداندن ایرانی‌های مقیم این کشور اقدام شود. بند سوم این است که هر تعداد دانشجوی ایرانی مقیم شهر ووهان چین به کشور بازگردانده شوند. البته این دانشجویان در حال حاضر در شهر ووهان در قرنطینه هستند.

وزیر راه و شهرسازی در پاسخ به این سوال که آیا برای هر تعداد درخواست اتباع ایرانی مقیم چین تدارک پرواز برگشت به ایران دیده می‌شود، گفت: تمام این موضوعات بستگی به تصمیم وزارت بهداشت دارد. وزارت بهداشت محور این برنامه‌‌ریزی‌ها است و وزارت راه و شهرسازی و سازمان هواپیمایی بدون نظر وزارت بهداشت و بدون مصوبه دولت هیچ اقدامی انجام نمی‌دهد.

اسلامی درباره شایعاتی که مطرح می‌شود مبنی بر اینکه پروازهای چین همچنان در حال انجام است و فقط از لیست و تابلو پروازی حذف شده‌اند، گفت: اصلا چنین چیزی امکان ندارد و از انتشار این حجم شایعات متاسفم. طبق توضیحات قبلی اگر پروازی انجام شد به دلیل بازگرداندن اتباع ایرانی بوده آن هم به اندازه نیاز اعلام شده.

وی تاکید کرد: در دوره پررونق سفر بین ایران و چین، 12 پرواز بین این دو کشور در هفته انجام می‌شد که این تعداد به 7 پرواز در هفته رسید. پایان هفته گذشته یعنی شبی که برای انجام پروازها تصمیم‌گیری شد، شاهد ورود دو پرواز از چین بودیم که آن هم به این دلیل بود که وقتی این تصمیم گرفته شد این دو پرواز بخشی از مسیر را طی کرده بودند و در آسمان بودند. پس از ورود آنها به فرودگاه ایران که عمده مسافران‌شان هم ایرانی بودند، تیم وزارت بهداشت هم با دقت مسافران را معاینه و چک کرد و بعد مسافران فرودگاه را ترک کردند.

وزیر راه و شهرسازی افرود: سه پرواز هم به سه مقصد عازم کشور چین شده است تا اتباع ایرانی از طریق این پروازها به کشور برگردند که صبح پرواز آنها به ایران می‌رسد. همچنین دولت چین اجازه داده است که ساعت 8 صبح امروز - سه شنبه 15 دی ماه - برای برگرداندن دانشجویان ایرانی یک پرواز در فرودگاه شهر ووهان بنشیند. در این پرواز تیم پزشکی حضور دارند و مسافران پرواز هم طبق استانداردهای وزارت بهداشت دوره قرنطینه را باید طی کنند.

اسلامی ادامه داد: اگر وزارت امور خارجه موضوعی را درباره برگشت تعداد دیگری از اتباع ایرانی حاضر در چین اعلام کند و وزارت بهداشت آن را تایید کند، وزارت راه و شهرسازی برای برگرداندن سایر اتباع ایرانی حاضر در چین اقدام خواهد کرد. پس بدون نظر وزارت خارجه و وزارت بهداشت پروازی در این مسیر انجام نمی‌شود.

   درخواست ورود مدعی‌العموم

و شورای امنیت به سقوط هواپیمای اوکراینی

 در همین حال، سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی خواستار ورود مدعی‌العموم و شورای عالی امنیت ملی به تناقض‌گویی‌ها درباره سقوط هواپیمای اوکراینی و همچنین عدم توقف پروازهای چین شد.

بهرام پارسایی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: پخش صدای ضبط شده خلبان هواپیمای آسمان در مسیر شیراز به تهران که از برج مراقبت گرفته شده، صراحتا نشان می‌دهد سازمان هواپیمایی از دلایل وقوع حادثه خبر داشته و ابهامی در این موضوع وجود ندارد. تا قبل از این تصور می‌شد که سازمان هواپیمایی، کارشناسان و کمیته بررسی سانحه به صورت شتابزده و غیرحرفه‌ای اظهارنظر کردند، اما آنچه دیروز منتشر شد نشان می‌دهد آنها آگاهانه و خلاف واقع سخن گفتند و علاوه بر اعتماد عمومی به اعتبار کشور به عنوان یکی از اعضای ایکائو صدمه زدند.

وی ادامه داد: موضوع دیگری که جای سوال دارد، این است که چطور رییس سازمان هواپیمایی این موضوع را می‌دانسته ولی وزیر راه و شهرسازی و خود دولت از آن اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند و می‌گویند تنها چند ساعت قبل از اطلاعیه ستاد کل از این موضوع اطلاع پیدا کردند. این ابهامی است که دولت باید رسما درباره‌ آن به افکار عمومی پاسخ دهد و بگوید چطور سازمان هواپیمایی که بخشی از دولت است از این موضوع اطلاع داشته و رییس‌جمهور و دولت از آن اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند. نماینده مردم شیراز در مجلس با اشاره به واکنش رییس کمیته بررسی سانحه به انتشار این فایل، اظهار کرد: آنها گفته‌اند این فایل محرمانه بوده و به خاطر انتشار آن دیگر با اوکراین همکاری نمی‌کنیم، اول باید بررسی شود که آیا طبق قوانین ایکائو این مکالمات که به صورت زنده پخش، ضبط و آرشیو می‌شود محرمانه است و آیا محرمانه بودن آن به آنها اعلام شده بود یا نه و دیگر اینکه قطع همکاری با اوکراین در اختیار رییس کمیته بررسی سانحه نیست و او مطلقا حق اظهارنظر از طرف دولت و دستگاه دیپلماسی را ندارد. ایران عضو ایکائو است و قوانین ایکائو بخشی از قوانین ماست و ما نمی‌توانیم بگوییم در این زمینه خلاف قانون عمل می‌کنیم. این هم به گزارش‌های غیرکارشناسی، غیرحرفه‌ای و خلاف واقع قبلی اضافه می‌شود.

پارسایی همچنین با اشاره به ابلاغ توقف پروازهای چین از سوی معاون اول رییس‌جمهور گفت: قرار بود این پروازها تنها برای آوردن دانشجویان و ایرانیان از چین برقرار باشد ولی ما شاهد برقراری پروازهای چین بودیم و ایرلاین‌های ایران به صورت ترانزیت مسافرهای چین را از کشورهای دیگر منتقل می‌کنند، علاوه بر این دیداری که مدیر ایرلاین ماهان با سفیر چین داشت و برای ادامه‌ همکاری با این کشور اعلام آمادگی کرد نشان از این دارد که سازمان هواپیمایی بر زیرمجموعه‌های خود تسلطی ندارد.

وی ادامه داد: ما شاهد این هستیم ترکیه که درآمد اصلی‌اش از گردشگری است و بخش قابل توجهی از گردشگران این کشور را چینی‌ها تشکیل می‌دهند، به خاطر اهمیت جان مردم کلیه پروازهای چین را کنسل کرده و حتما میلیون‌ها دلار هم صدمه می‌بینند اما در ایران که مراودات توریستی آن با سایر کشورها به حداقل رسیده مدیر یک ایرلاین به خاطر منافع شخصی برای انتقال مسافران چینی اعلام آمادگی می‌کند که این معامله روی سلامت مردم و فرصت‌طلبی است. پارسایی گفت: من به دولت و مسوولان خصوصا درباره ورود ویروس کرونای جدید اعلام خطر می‌کنم، متاسفانه نظارتی در این باره وجود ندارد و دولت با کسانی که سلامت مردم را به خطر می‌اندازند برخوردی نمی‌کند.