سردرگمی میان ماندن در خاورمیانه و «نگاه به شرق»
گروه جهان|
در استراتژی دفاعی دولت امریکا آمده که واشنگتن قصد دارد تا به جنگهای بیپایان خاورمیانهای خود پایان دهد تا بتواند بر مقابله با ظهور روسیه و چین تمرکز کند. اما بسیاری از اقدامات دونالد ترامپ رییسجمهوری ایالات متحده، از جمله تصمیمش برای اعزام هزاران سرباز امریکایی به خاورمیانه پس از ترور (سردار) قاسم سلیمانی فرمانده ایرانی، پیامهای دیگری را مخابره میکند؛ و این ناهماهنگی در حال حاضر باعث ایجاد شک و تردید در مورد بودجه دفاعی پیشنهادی 741 میلیارد دلاری کاخسفید شده است.
پولیتیکو نوشته، انتظار میرود بودجه پیشنهادی دولت امریکا برای سال مالی که از اول اکتبر آغاز میشود شامل طرحهایی برای به رخ کشیدن قدرت ایالات متحده به مسکو و پکن باشد. اما این جاهطلبیها هزینههای گزافی هم دارد؛ آنهم در شرایطی که وزارت دفاع امریکا (پنتاگون) با مشکل بودجه روبروست و باید هزینه 7 میلیارد دلاری ساخت دیوار مرزی موردنظر دونالد ترامپ در مرز مکزیک را هم فراهم کند. به این مساله تشدید نگرانیها از احتمال آغاز جنگی جدید در خاورمیانه یا استقرار نیروهای امریکایی در سوریه و عراق را هم اضافه کنید.
ست مالتون عضو کمیته نیروهای مسلح مجلس نمایندگان امریکا، میگوید: «وقتی نیروهای ما در خاورمیانه گیر افتادهاند سخت بتوان توضیح داد که قرار است محور اصلی تمرکز ما ظهور چین و روسیه باشد.»
بر اساس استراتژی دفاع ملی دولت امریکا که در سال 2018 میلادی رونمایی شد، سرانجام پس از دو دهه عملیاتهای ضروریستی که عمدتا در خاورمیانه و افغانستان انجام شده بود، اولویت به رقابت با چین و روسیه داده شده بود. این طرح در کپتال هیل مورد استقبال زیادی قرار گرفت، جایی که هم دولت امریکا و نمایندگان خواستار برخورد با تهدیدهای جدید هستند و از پایان دادن به چند دهه جنگ نیروهای این کشور حمایت میکنند. اما آنچه نمایندگان دموکرات را پس از ترور (سردار) سلیمانی در عراق بهشدت نگران کرد تشدید تنشها در منطقه خاورمیانه و تعهد پنتاگون نسبت به پیگیری استراتژی مقابله با ظهور چین و روسیه است.
آدام اسمیت نماینده کمیته نیروهای مسلح مجلس نمایندگان امریکا، معتقد است که اقدامات دونالد ترامپ میتواند به توانایی پنتاگون برای تامین بودجه لازم برای مقابله با ظهور چین و روسیه آسیب بزند. او میگوید: «فکر میکنم که تشدید تنشها در خاورمیانه از سوی دولت ما میتواند مسائل بزرگتر را تحت تاثیر قرار دهد و این به نفع منافع ملی امریکا نیست. نمیدانم که اقدام بعدی رییسجمهور چیست. من در اقدامات ترامپ هیچ ثباتی نمیبینم و به نظر میرسد که او نسبت به اجرای طرحهای که دولتش مطرح میکند نیز تعهدی ندارد.»
سناتور تامی دادورث هم با زیر سوال بردن تعهد دولت امریکا نسبت به استراتژی اعلام شده در آسیا و اقیانوس آرام، میگوید: «برخی مسائل را نادیده گرفتهایم. ما میگوییم که میخواهیم با ظهور چین و روسیه مقابله کنیم اما نیروهای بیشتری به عربستان سعودی اعزام میکنیم که هیچ کمکی نمیکند.»
پنتاگون همچنین با روند فزاینده رقابت برای دلارهایش روبروست. وزارت دفاع امریکا پیشبینی کرده احتمالا چیزی حدود 7.2 میلیارد دلار از محل بودجه این وزارتخانه برای ساخت دیوار مرزی مکزیک هزینه شود. دولت ترامپ در سال گذشته نیز حدود 1.6 میلیارد از بودجه پنتاگون را برای ساخت دیوار هزینه کرد. این در حالی است که چنین هزینهای میتواند وزارت دفاع را با مشکلی روبرو کند.
بنا بر گزارشهای منتشر شده، دولت امریکا همچنین بهدنبال دریافت مبلغ 15.3 میلیارد دلاری برای نیروی فضایی است که گفته شده 10.3 میلیارد دلار آن صرف تحقیقات، توسعه و آزمایش سیستمها خواهد شد. پنتاگون همچنین میخواهد 2.4 میلیارد دلار را برای خریداری تجهیزات به منظور تقویت نیروی فضایی و 2.6 میلیون دلار را برای عملیاتها و نگهداری تجهیزات هزینه کند. این بودجه دفاعی جدید همچنین خواستار تخصیص مبلغ 106.5میلیارد دلاری برای تحقیق و توسعه در فناوریهای مهم در حال ظهور است. این بودجه همچنین به دنبال مبلغ 136.8 میلیارد دلار برای خریداری سیستمهای تسلیحاتی مهم و کلیدی است که نسبت به مبلغ اختصاص یافته در بودجه دفاعی کنونی 6.8 میلیارد دلار کاهش دارد.
پنتاگون اذعان کرده که باید راهی برای اهداف بلندمدت مقابله با ظهور چین و روسیه پیدا کند، در حالی که همزمان درگیر مسائل منطقهای چون تشدید تنشها با ایران و کرهشمالی است. جاناتان هافمن سخنگوی پنتاگون، در این باره گفته است: «هدف این است که ما نیاز داریم تا تمرکز خود را از خاورمیانه به منطقه هند و اقیانوسیه منتقل کنیم. ما باید منابع و حواس خود را به روی این منطقه متمرکز کنیم اما همزمان که در حال انجام این کار هستیم هنوز هم با تهدیدها و بحرانهای حال حاضر درگیریم و باید بتوانیم که آنها را نیز مدیریت کنیم. ما باید بتوانیم همزمان هر دو کار را انجام دهیم.»
حامیان ترامپ بر این باورند که شکاف میان آنچه دولت فعلی امریکا میخواهد بر آن تمرکز کند و واقعیتهای موجود، یادآور تلاش کاخسفید در زمان باراک اوباما برای اجرای استراتژی « نگاه به شرق» است. درست اندک زمانی پس از اینکه باراک اوباما اعلام کرد قصد دارد بر منطقه پاسیفیک و چین تمرکز کند، روسیه به شبهجزیره کریمه حمله کرد و گروه تروریستی داعش در خاورمیانه قدرت گرفت، عواملی که سبب شد تا توجه کاخسفید بر آنها متمرکز شود. اکنون نیز تندروها در پنتاگون بر این باورند که فارغ از لزوم تمرکز وزارت دفاع بر ظهور چین و روسیه، ایالات متحده همچنان باید در خاورمیانه باقی بماند.