بحران زمستانی ؛ تکرار فاجعه 15 سال پیش
ریحانه جاویدی|
ارتفاع برف در شهرهای دو استان گیلان و آذربایجان از یک متر گذشت. شهرهای کوچک استان‌های شمالی و نوارغربی کشور در برف مدفون شدند و کوچه‌پس‌کوچه‌های شهرهای بزرگ‌تر هم به دالان‌های سفیدپوش تبدیل شده که تردد در آن یا ممکن نیست یا به سختی امکان دارد. به این ترتیب هشدارهای یک هفته‌ای هواشناسی مبنی بر بارش برف شدید در استان گیلان و استان‌های شمال غربی کشور، درحالی است که برف، مردم و مسوولان را غافلگیر کرد. گیلانی‌ها معتقدند هیچ اطلاع‌رسانی در راستای اقدامات پیشگیرانه از سوی نهادهای رسمی انجام نشده و پیش از شروع بارش‌ها هم شرایط اضطراری برای امدادرسانی در روستاها پیش‌بینی نشده بود که در نتیجه چنین وضعیتی، هشت نفر جان خود را در حوادث ناشی از برف از دست دادند، برف راه‌های اتباطی در این استان را مسدود کرده و مردم در خانه‌ها حبس شدند.
آب، برق و گاز در بیشتر مناطق این استان قطع شده (در این باره صفحه 7 را بخوانید) و خودروهای امدادرسانی که از استان‌های اطراف به سمت گیلان در حرکت بودند هم در راه ماندند تا خاطرات تلخ برف و بوران سال 83 که بیش از هزار میلیارد تومان به زیرساخت‌های این استان خسارت زده و موجب تخریب هفت هزار و ۹۶۳ واحد مسکونی شد، بار دیگر تازه شود. حالا در شرایطی که مردم این استان نگرانند خسارت به منازل مسکونی، واحدهای تولیدی و صنعتی، مزارع کشاورزی و دامداری بعد از بررسی‌های اولیه باز هم اعداد و ارقام بالایی را نشان دهد، دستور رییس‌جمهور به وزرای راه و شهرسازی، نیرو، ارتباطات و فناوری اطلاعات و کشور برای تسریع در روند خدمت رسانی به استان‌های شمالی صادر و رییس سازمان مدیریت بحران کشور اعلام کرد بنا به ضرورت برای تامین نیازمندی‌های مالی و مدیریت وضعیت اضطراری استان گیلان، پیشنهاد اختصاص 50 میلیارد ریال اعتبار در قالب اعتبار هزینه‌ای به سازمان برنامه و بودجه ارسال شد.
شبکه‌های اجتماعی جلوتر از صدا و سیما
بارش سنگین برف در استان گیلان درحالی است که مردم شهر رشت و برخی شهرهای این استان معتقدند پیش از شروع بارندگی به جز خبرهایی که در صفحات مرتبط با این استان در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شد، هیچ اطلاع‌رسانی از طریق صدا و سیما انجام نشد تا جایی که همین موضوع سبب شده بسیاری از مردم بدون تجهیز سیستم گرمایشی و تامین موادغذایی با مسدود شدن راه‌ها در منازل مسکونی حبس شوند. هانیه علیپور یکی از شهروندان مقیم رشت درباره این موضوع به «تعادل» گفت: در شرایط فعلی، مسیر تردد در خیابان‌های اصلی رشت بازگشایی شده اما کوچه‌ها هنوز مسدود است به این ترتیب عملا امکان تردد در شهر را نداریم. از دو روز گذشته، آب و برق قطع است و در برخی مناطق هم گاز قطع شده و هیچ وسیله گرمایشی جز پتو و کرسی نداریم. اما این وضعیت در حالی است که هیچ کدام از نهادهای اطلاع‌رسانی رسمی پیش از شروع بارش اطلاع‌رسانی انجام نداد که حداقل نیازهای ابتدایی مانند موادغذایی را تامین کنیم و ما فقط از طریق شبکه‌های اجتماعی از یک هفته قبل در جریان بارش شدید برف قرار گرفتیم.
او افزود: نه تنها اطلاع‌رسانی به موقع نبود بلکه چند روز مانده به شروع بارش برف هم هیچ خبری از شرایط اضطراری امدادرسانی در سطح شهر رشت دیده نمی‌شد که این وضعیت حتما در روستاها وخیم‌تر است، همه مردم نگران این هستند که باز هم فاجعه بوران سال 83 در گیلان تکرار شود.
با این وجود روز گذشته، گزارشی از وضعیت استان‌های مناطق شمالی کشور به ویژه پس از بارش‌های سنگین برف در استان‌های گیلان و مازندران در جلسه روز چهارشنبه هیات دولت ارایه شد و حسن روحانی، رییس‌جمهوری، به وزیران راه و شهرسازی، نیرو، ارتباطات و فناوری اطلاعات و کشور دستور داد تا تمامی امکانات وزارتخانه‌های خود را برای تسریع در روند خدمت رسانی به مردم و کاستن از مشکلات ناشی از این‌بارش‌ها به‌کار گیرند. همچنین رییس سازمان مدیریت بحران کشور گفت: بنا به ضرورت و به منظور تامین نیازمندی‌های مالی و مدیریت وضعیت اضطراری استان گیلان، پیشنهاد اختصاص 50 میلیارد ریال اعتبار در قالب اعتبار هزینه‌ای به سازمان برنامه و بودجه ارسال شد.
اسماعیل نجار درباره این موضوع بیان کرد: در شمال کشور شاهد بارندگی سنگین برف بوده‌ایم، به خصوص در استان گیلان بارش‌ها به‌شدتی بوده که خساراتی به راه‌ها و همچنین تاسیسات زیربنایی وارد شده است. بر این اساس مبلغ 50 میلیارد ریال برای استان گیلان به صورت تنخواه در اختیار ستاد پیشگیری، هماهنگی و فرماندهی عملیات پاسخ به بحران استان قرار گیرد تا با رعایت ضوابط و مقررات و با نظارت سازمان مدیریت بحران کشور برای جبران خسارات ناشی از بارندگی هزینه شود.
برف جان هفت نفر را در گیلان گرفت
شهرهای استان گیلان درحالی در برف سنگین مدفون شدند که چندین تیر برق در سطح استان بر اثر حجم زیاد برف شکسته و سبب قطعی برق در این شهر شدند اما آنطور که مردم می‌گویند تاکنون هیچ‌یک از نهادهای امدادرسانی برای سر و سامان دادن به این وضعیت حضور نداشتند.
محمد قاسمی، از اهالی رشت به «تعادل» گفت: تاکنون در سه منطقه تخت‌سلا، چهارراه میکاییل و کوی یونس‌آباد، تیر برق بر اثر بارش برف شکسته و به حال خود رها شده است. به این ترتیب نه تنها برق نداریم بلکه امکان پمپاژ آب هم وجود ندارد و از طرف دیگر خطر برق‌گرفتگی هم تبدیل به تهدید شده است. او افزود: نکته قابل توجه آن است که در کوی یونس آباد در حالی برف خیابان را مسدود کرده، تیر برق افتاده و هنوز پاکسازی انجام نشده که این خیابان مقر ماشین‌های خدمات شهری شهرداری است، اگر این خیابان که محل حضور ماموران شهرداری است به حال خود رها شده، باقی محله‌ها در چه وضعی هستند؟ تا این لحظه چندین بار با اداره برق تماس گرفتیم، می‌گویند باید شهرداری راه را باز کند تا ماموران اداره برق بتوانند در محل حضور پیدا کنند و وقتی با شهرداری تماس می‌گیریم هیچ تلفنی جواب داده نمی‌شود.
این وضعیت درحالی است که تاکنون براثر حوادث ناشی از برف، هفت نفر در استان گیلان و یک نفر در شهر خلخال، استان اردبیل جان خود را از دست دادند. مجتبی خالدی، سخنگوی سازمان اورژانس کشور درباره این موضوع بیان کرد: در اثر ریزش بهمن در رودبار، ۵ نفر جان باختند و دو نفر نیز در شهر رشت و هنگام برف‌روبی، از ارتفاع سقوط کرده و جان باختند.
خودروهای امداد در راه ماندند
استان آذربایجان شرقی و غربی، اردبیل، اصفهان، ایلام، تهران، چهارمحال و بختیاری، خوزستان، خراسان شمالی، زنجان، سمنان، قزوین، قم، کردستان، کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد، گلستان، گیلان، لرستان، مازندران و همدان در ۴ روز گذشته تحت تأثیر برف و کولاک قرار گرفتند و مسیرهای ارتباطی به‌ویژه در مناطق کوهستانی مسدود شده است. این وضعیت درحالی است که254 اکیپ امدادی اعزامی از استان‌های همجوار به استان گیلان، درمحدوده امامزاده هاشم در برف مانده‌اند.
رضا اسلامی، مدیرکل بحران استان گیلان درباره آخرین وضعیت شهرهای بر‌ف‌گیر در این استان بیان کرد: ارتفاع برف در ضلع شمالی شهر رشت 50 سانتی‌متر و در ضلع جنوبی شهر 102 سانتی‌متر اعلام شده است. در سایر شهرستان‌ها ارتفاع برف 50 تا 70 سانتی‌متر اعلام شده و این میزان در ارتفاعات استان گیلان به یک و نیم متر می‌رسد.
او افزود: عدم توجه به هشدارها درخصوص بستن زنجیر چرخ و سفرهای غیرضروری سبب مسدود شدن جاده و دپوی خودروها در محدوده امامزاده هاشم شد که متاسفانه این وضعیت تا هم‌اکنون نیز ادامه دارد، به نحوی که اکیپ‌هایی که از استان‌های همجوار برای کمک به استان گیلان اعزام شده‌اند در همین محدوده در جاده مانده‌اند.
برف، مسوولان را در تبریز غافلگیر کرد
علاوه بر گیلان، استان آذربایجان شرقی و اردبیل هم در فهرست استان‌هایی هستند که بیشترین بارش برف را داشته و به تبع آن خسارت بیشتر هم دیده است. با این وجود با گذشت چهار روز از شروع بارش‌ها مردم تبریز و برخی شهرهای دیگر می‌گویند هنوز راه‌های ارتباطی قطع بوده و مسیر تردد در کوچه‌ها مسدود است. یکی از شهروندان ساکن منطقه ۳ شهرداری تبریز واقع در کوی منظریه درباره این موضوع به «تعادل» گفت: هفته گذشته بارش اندک برف شروع شد اما به اندازه اکنون وضعیت وخیم نبود اما مسوولان باید از همان زمان در نظر می‌گرفتند که با توجه به هشدارهای هواشناسی حتما برف سنگینی به دنبال آن خواهد آمد اما در زمان بارش‌های برف هفته‌های گذشته شهرداری نسبت به نمک‌پاشی معابر و کوچه‌ها اقدام کافی نکرد و اکنون برف جدید روی یخ و برف هفته گذشته تلنبار شده است. او افزود: متاسفانه شهرداری این منطقه به هیچ عنوان نسبت به نمک‌پاشی در داخل کوچه‌ها و رفع مشکلات شهروندان اهمیتی نمی‌دهد و بارها در تماس‌های مختلف تلفنی و حضوری اهالی محل با عوامل شهرداری به صراحت اعلام کرده‌اند مسوولیتی در قبال برف‌روبی کوچه‌ها ندارند. پرسش ما از شهرداری این است که آیا در قبال اخذ مالیات، عوارض و تحمیل انواع هزینه‌ها مسوولیتی در قبال پاکسازی محلات از برف و یخ ندارد؟
مجید موسوی، یکی دیگر از شهروندان تبریز که در منطقه دو شهرداری این شهر ساکن است به «تعادل» گفت: سه روز است که به دلیل انباشت حجم سنگین برف در داخل معابر و کوچه‌ها نمی‌توانیم از منزل خارج شویم و امکان تردد عملا غیرممکن شده است اما در این میان خبری از شهرداری نیست. در غیاب مسوولان شهرداری، مردم هستند که اقدام به پاروی برف جلوی منازل می‌کنند که این امر نیز انباشت برف و یخ‌زدگی معابر را سبب می‌شود چون علاج اصلی این مشکلات نمک‌پاشی و محلول‌پاشی است که باید توسط شهرداری صورت بگیرد.
اظهارات مردم از یک سو و هشدارهای هواشناسی پیرامون بارش سنگین برف درحالی است که فرماندار تبریز این‌بارندگی را غافلگیرانه دانسته و بابت ضعف در خدمات‌رسانی از مردم عذرخواهی کرد. بهروز مهدوی درباره این موضوع گفت: با توجه به غافلگیر‌کننده بودن بارش برف متاسفانه عوامل شهرداری تبریز برای چنین بحرانی با این وسعت آمادگی نداشتند.
