به دنبال مقاصد صادرات گازی جدید باشیم

یک کارشناس انرژی گفت: اگر ما در شرایط تحریم، به جای دو مقصد صادراتی، ۱۰ مقصد صادرات گاز داشتیم، مسلما در این بخش، درآمدهای پایداری داشتیم که امریکا نمی‌توانست آن را تحت تأثیر تحریم‌ها قرار دهد.جواد سلیمان‌پور، کارشناس انرژی در گفت‌وگو با تسنیم با اشاره به تاثیر تحریم‌ها بر صادرات نفتی اظهار داشت: در حالی که در دو دوره تحریم نفتی، صادرات نفت ما متأثر از تحریم‌ها شد، صادرات فرآورده‌های نفتی ما نه‌تنها کاهش نیافت بلکه افزایش پیدا کرد و نشان از این است که پتانسیل بالایی در صادرات فرآورده داریم که تحریم‌پذیری‌اش نسبت به نفت خام به‌شدت کمتر است، چون بازار نفت زیرساخت تحریمش وجود دارد، چون محموله‌های نفتی عمدتا بزرگ است و مقصد‌ها معمولا مشخص و محدودند و تقریبا 40 تا 50 پالایشگاه با ایران کار می‌کنند، این مسائل همه باعث می‌شود که زیرساخت تحریم و رصد صادرات نفت ایران ممکن باشد؛ اما فرآورده‌های نفتی بازار خُردی دارد و متنوع و گسترده هستند و تراکنش‌های مالی نیز در این بازار به همان نسبت خرد است و پتانسیل بالایی نیز در منطقه ما وجود دارد.وی ادامه داد: یک راهکار میان مدت این است که نفت خام را با احداث پالایشگاه در زنجیره ارزش به فرآورده‌های نفتی تبدیل کنیم، ضمن اینکه اگر حجم قابل توجهی از سوخت یک کشور را تأمین کنیم، می‌توانیم بگوییم یک شریان حیاتی از آن کشور در اختیار ماست و هر ساله حجم قالب توجهی پول در گردش داریم که می‌توانیم اقتصاد آن کشور را تحت تأثیر قرار دهیم و در بحث افزایش ارزش افزوده نیز می‌توانیم نفتایی که در پالایشگاه‌ها تولید می‌شود را به پتروشیمی‌ها ببریم و به محصول با ارزش افزوده بیشتر تبدیل کنیم.وی افزود: عمده گازطبیعی را داریم در داخل کشور مصرف می‌کنیم و ارزش افزوده قابل توجهی از این محل، عاید کشور نمی‌شود و بیشترین درآمدی که از انرژی به دست می‌آوریم از محل صادرات نفت خام است.سلیمان‌پور با تأکید بر اینکه «باید سراغ بازارهایی برویم که چنین ویژگی‌هایی را کمتر داشته باشد»، گفت: ما تجربه دو دوره تحریم را در بازار صادرات گاز داریم؛ در دوره اول تحریم‌ها ما صادرات گاز به ترکیه داشتیم و در دوره دوم نیز صادرات گاز به ترکیه و عراق را داشتیم که در هیچ‌کدام از این دوره‌ها، صادرات گاز به این کشورها تحت تأثیر تحریم‌ها نبود؛ نه‌اینکه امریکا نخواهد صادرات گاز ایران را تحریم کند، بلکه در بازار گاز امکان جایگزینی به راحتی وجود ندارد.وی افزود: وقتی از اردوغان در سازمان ملل سوال شد که چرا واردات گاز از ایران را به خاطر تحریم‌های امریکا قطع نمی‌کنید، گفت «نمی‌توانم در اوج سرما خانه‌های مردمم را بدون سوخت بگذارم» و این نشان می‌دهد که چقدر صادرات گاز می‌تواند استراتژیک باشد که حتی کشورها تعاملات سیاسی شان را هم بر اساس آن تغییر دهند.این کارشناس انرژی خاطرنشان کرد: در بازار گاز کشوری مثل ترکیه، اگر این کشور بخواهد گاز کشوری دیگر را جایگزین واردات گاز از ایران کند، یا باید خط لوله جدیدی احداث کند که سرمایه‌گذاری و زمان نیاز دارد یا باید پایانه ال ان جی احداث کند که باز هم مستلزم زمان و سرمایه است؛ پس جایگزینی واردات گاز از ایران در کوتاه‌مدت امکان‌پذیر نیست.وی افزود: اگر ما در شرایط تحریم، به جای دو مقصد صادراتی، 10 مقصد صادرات گاز داشتیم، مسلما در این بخش، درآمدهای پایداری داشتیم که امریکا نمی‌توانست آن را تحت تأثیر تحریم‌ها قرار دهد و تحریم درآمدهای ارزی ما از محل صادرات گاز، تقریبا برای امریکا شدنی نبود و ما تحریم‌ناپذیر می‌شدیم؛ این راهکاری است که ما باید در بلندمدت به سمت آن برویم.سلیمان پور تصریح کرد: در میان مدت نیز باید به سمت بازارهای در دسترس‌تر منطقه مثل عمان، پاکستان، افغانستان و افزایش صادرات گاز به ترکیه برویم و در بلندمدت با صادرات قابل توجه گاز به کشورهای منطقه، یک درآمد پایدار و تحریم ناپذیر برای کشور ایجاد کنیم که می‌تواند اقتصاد ما را قوی کند؛ صادرات گاز علاوه بر درآمد، یک وابستگی متقابل نیز به همراه دارد.