فتح رشت به دست مشروطه‌خواهان

۱۳۹۸/۱۲/۰۱ - ۰۱:۱۰:۲۳
کد خبر: ۱۶۴۰۰۳
فتح رشت به دست مشروطه‌خواهان

یکم اسفند 1287، مجاهدان گیلانی به رهبری میرزا کریم خان رشتی و برادرش معز‌السلطان در یک قیام شجاعانه آقا بالاخان سردار حاکم رشت را به قتل رساندند و حکومت این شهر به دست مشروطه‌‌خواهان افتاد. میرزا کریم‌خان رشتی از رجال سیاسی فعال دوره مشروطه بود. میرزا کریم‌خان علی‌رغم مساعی فراوانی که در اعاده مشروطیت مبذول نموده بود، هیچ مقام و منصبی را نپذیرفت و تا پایان عمر در زمزه رجال متنفذ پشت پرده سیاست قرار داشت. او که در جهت تحکیم پایه‌های قدرت و سلطنت رضا‌شاه پهلوی تلاش نموده بود، مورد غضب این پادشاه قرار گرفت و تا پایان سلطنت وی یعنی سال ۱۳۲۰ ه. ش در تبعید به سر می‌برد ولی پس از روی کار آمدن محمدرضا شاه پهلوی به تهران احضار و مشاور و ندیم پادشاه جوان شد.

عبدالکریم خان اکبر معروف به میرزا کریم خان رشتی فرزند میرزا کاظم خان

وکیل الرعایای امشه‌ای (از مالکان گیلان) و برادرزاده اکبر خان بیگلربیگی (از اعیان گیلان در عصر ناصری و اجاره‌دار گمرکات شمال) و پسرعموی فتح‌الله خان اکبر و صادق خان اکبر (از اعیان و رجال معتبر ایران که در دوره قاجار و پهلوی به وکالت و وزارت و حکومت رسیدند) بود. میرزا کریم خان و برادرانش عبدالحسین خان سردار محیی، حسن خان عمیدالسلطان، ابوتراب خان معزالسلطنه، احمدعلی خان امشه‌ای و عباس خان امشه‌ای در جریان مبارزات مشروطه خواهی در ایران، خصوصاً در دوره استبداد صغیر، نقش قابل توجهی داشتند. به‌ویژه میرزا کریم خان که مغز متفکر انجمن سری موسوم به کمیته ستار به‌شمار می‌آمد که هدف از تشکیل آن اعاده مشروطیت در دوره استبداد صغیر با توسل به قوه قهریه بود. در نهایت اقدامات این کمیته منجر به انقلاب محرم ۱۳۲۷ ه. ق رشت و فتح این شهر توسط مشروطه خواهان شد که این واقعه نیز به نوبه خود زمینه فتح تهران و خلع محمدعلی شاه قاجار را فراهم کرد. میرزا کریم خان رشتی در سال ۱۳۲۳ خورشیدی در تهران بدرود حیات گفت و در مقبره خانوادگی خاندان اکبر واقع در گورستان ابن بابویه به خاک سپرده شد. وی دارای دو فرزند دختر و پسر بود پسر او دکتر اکبر از اساتید معروف علوم سیاسی دانشگاه تهران بود که در زمان انقلاب تصفیه شد. دکتر اکبر کتاب مکتب‌های ایدئولوژیک سوسیالیزم - لیبرالیزم و کاپیتالیزم را نوشته است.