کرونا چراغ بازار را خاموش کرد

تعادل|

اخبار منتشر شده از وضعیت مشاغل، کسادی بازار و کاهش تردد در سطح شهر به دنبال بروز کرونا در چین تا چند وقت پیش دور از تصور به نظر می‌رسید، اینکه یک بیماری بتواند تمام مناسبات اقتصادی و اجتماعی یک کشور را تحت تاثیر قرار دهد برای ما که فقط اخبار چین را می‌خواندیم بیشتر شبیه یک فیلم سینمایی بود اما از هفته گذشته و با شیوع کرونا در ایران که تاکنون 24 استان از 31 استان را در بر گرفته است به وضوح خلوت شدن خیابان‌ها، کسادی بازار و در نهایت از چرخه خارج شدن موقت برخی مشاغل نمایان شد. مسافران تاکسی‌های اینترنتی تا حد قابل‌توجهی کم شده، رستوران‌هایی که تا چند روز قبل از جمعیت خالی نمی‌شد حالا در سکوت عمیق فرو رفته است. تالارهای عروسی یکی پس از دیگری مراسم خود را لغو می‌کنند، مراکز خرید که اغلب بر فروش شب عید خود حساب ویژه باز کرده بودند، خالی از جمعیت شده است. از سوی دیگر تورهای مسافرتی نوروز در هر دو بخش داخلی و خارجی هم کنسل شده و می‌توان گفت این کم‌جان‌ترین تعطیلات نوروزی است که پیش رو دارند. به این ترتیب شیوع کرونا با تاثیر مستقیم بر مناسبات اجتماعی، اقتصاد را دستخوش تلاطم کرده و در روزهای پایانی سال 98 چراغ برخی مشاغل را کم‌نور و برخی دیگر را به‌طور کامل خاموش کرد.

  گردشگری در شوک کرونا

نخستین حوزه‌ای که در کشور با شوک ناشی از انتشار کرونا روبه‌رو شد، صنعت گردشگری است. تورهای مسافرتی چه در بخش داخلی و چه در بخش خارجی، یکی بعد از دیگری کنسل می‌شود و شاید بتوان گفت این کم‌رونق‌ترین نوروز برای فعالان صنعت گردشگری باشد. در این راستا در روزهای اخیر رییس انجمن دفاتر مسافرت‌های هوایی تاکید کرده است: ایام رونق گردشگری ایام نوروز است که اکنون با کاهش ۶۰ درصدی تورها و مسافران مواجه شده‌اند به همین جهت تعدیل نیرو در این حوزه امری طبیعی است.

حرمت‌الله رفیعی در ادامه توضیح می‌دهد: به نظر نمی‌رسد که غائله کرونا به این زودی به پایان برسد بنابراین فعالان حوزه گردشگری زمان و هزینه زیادی برای تورهای نوروزی صرف کردند. تا نوروز فرابرسد و بخشی از برنامه‌های میانه‌ای که دارند را جامه عمل بپوشانند.وی افزود: فعالان بخش گردشگری در این مدت تبلیغات انجام داده‌اند و در نمایشگاه‌ها بسیار هزینه کرده‌اند منتظر بوده‌اند تا با آمدن نوروز هزینه‌های خود را جبران کنند.اکنون مشتریان خود را ازدست‌داده و تمام پس‌اندازشان از بین رفت. زیرا پس از ۱۵ فروردین معمولاً گردشگری داخلی و بین‌شهری تا خردادماه نداریم و تا ابتدای تابستان مسافری نیست یعنی

۵ ماه که در این صورت نسبت به تعدیل نیرو اقدام می‌کنند.اظهارات رفیعی درحالی است که معاون گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی طی بخشنامه‌ای به ادارات‌کل استان‌های کشور اعلام کرد: چنانچه از اول اسفند سال جاری تا اطلاع ثانوی، گردشگری درخواست انصراف از سفر کند، تمام تاسیسات گردشگری و دفاتر خدمات مسافرتی بدون جریمه‌ای باید نسبت به استرداد وجوه دریافتی از گردشگران اقدام نمایند.ولی تیموری در ادامه بخشنامه مذکور فرآیند لغو بلیت‌های سفر را تابع قوانین و مقررات ابلاغی از سوی دستگاه‌ ذی‌ربط (وزارت راه و شهرسازی) اعلام و تاکید کرد: با توجه به امکان نداشتن پیش‌بینی دامنه تبعات وآثار شرایط موجود، لازم است فعالان ومدیران تاسیسات گردشگری از ایجاد هرگونه تعهد الزام‌آور برای سفرهای نوروزی هموطنان خودداری کرده ضمن اطلاع‌رسانی وتوجیه دقیق شرایط حاکم در مبدا ومقصدسفر، تمهیدات لازم را برای اعمال هرگونه لغو احتمالی وباز پس‌گرداندن وجوه گردشگران در قراردادهای کاری خود با ارایه‌کنندگان خدمات گردشگری در داخل وخارج از کشور را  مدنظر قرار دهند.

 کاهش 35 درصدی فروش رستوران‌ها

در هفته‌ای که گذشت به دنبال ورود ویروس کرونا در کشورمان بسیاری از کسب و کارها، تالارها، رستوران‌ها، کافی‌شاپ‌ها، سینماها و فروشگاه‌ها تحت تاثیر قرار گرفتند.در حالی که مقامات کشوری به شهروندان توصیه کرده‌اند که از حضور در اماکن عمومی خودداری کنند، صاحبان بسیاری از مشاغل در تلاشند با رعایت نکات بهداشتی و اطمینان خاطر به مشتریان از کسادی بازار در شرایط حاضر جلوگیری کنند با این حال کرونا رد خود را بر برخی مشاغل بر جا گذاشته است. نخستین صنفی که از وضعیت به وجود آمده لطمه خورد، رستوران‌ها بودند. آن‌طور که رییس اتحادیه دارندگان رستوران و سلف‌سرویس می‌گوید، 30 تا ۳۵ درصد فروش رستوران‌ها در روزهای اخیر و در پی شیوع ویروس کرونا کاهش پیدا کرد. اصغر میرابراهیمی درباره این موضوع بیان کرد: وزارت بهداشت ابلاغیه‌ای در زمینه تعطیلی همچنین رعایت نکات بهداشتی در رستوران‌ها اعلام نکرده اما با این حال بنابر گزارش‌های ما مردم از حضور در رستوران‌ها خودداری کرده وهمین موضوع سبب شده تا کسب و کار شاغلان این صنف با خلل مواجه شود.

او افزود: این وضعیت در حالی است که از سوی اتحادیه نکات بهداشتی مورد نظر به رستوران‌ها ابلاغ شده و تاکید داریم حتما محیط رستوران با الکل و مواد ضدعفونی، تمیز شود، موادغذایی به‌طور کامل پخته شود و هرآنچه مردم در خانه خود رعایت می‌کنند، در این واحدهای صنفی هم رعایت شود اما باز هم نمی‌توانیم جلوی ضربه شدید به کسب و کار رستوران‌ها را بگیریم.

  کرونا مراسم عروسی را هم تعطیل کرد

با روند صعودی آمار مبتلایان به کرونا در ایران و تاکید مسوولان وزارت بهداشت بر جلوگیری از هرگونه تجمع با هدف جلوگیری از انتشار این ویروس، بازار کار تالارهای عروسی هم کساد شد. تا جایی که معاون نظارت بر اماکن پلیس امنیت عمومی پایتخت تاکید کرد با توجه به شیوع ویروس کرونا، تمام تالارهای پذیرایی موظف به بازگرداندن مبلغ بیعانه برای موارد لغو مراسم هستند. با این وجود این صنف هم مانند سایر مشاغل به دنبال ادامه فعالیت خود بوده و رییس اتحادیه تالارهای پذیرایی و تجهیز مجالس تهران اعلام کرد با رعایت شرایطی امکان برگزارش مراسم در تالارها وجود دارد. خسرو ابراهیمی‌نیا با بیان اینکه تالارهای پذیرایی زیرنظر وزارت بهداشت هستند و نکات بهداشتی را رعایت می‌کنند، گفت: اخیرا بخشنامه‌ای مبنی بر لزوم رعایت کامل مسائل بهداشتی به واحدهای صنفی ابلاغ کردیم.ابراهیمی‌نیا با اشاره به لزوم رعایت نکات بهداشتی از جانب مهمانان سالن‌ها، گفت: اخیرا در مواردی شاهد کنسل کردن مهمانی‌ها از جانب خود مردم بودیم، اما اطلاع دقیق از تعداد کنسلی‌ها در دسترس نیست. با این وجود تالارهای پذیرایی با رعایت نکات بهداشتی همچنان به فعالیت خود ادامه می‌دهند. او افزود: با توجه به شرایط فعلی کشور (احتمال انتشار ویروس کرونا و لزوم انجام اقدامات پیشگیرانه)، اگر افراد به هر دلیلی تمایل به لغو مراسم و مجالس خود داشتند، می‌توانند مراسم خود را بدون هیچ‌ جریمه‌ای لغو کنند اما هم‌اکنون مراسم و مجالس در حال برگزاری است.

  کسب و کار کم‌رونق سایر مشاغل

در روزهای اخیر با شدت گرفتن ترس مردم از شیوع ویروس کرونا از طریق تماس مستقیم، بسیاری از رانندگان تاکسی‌های اینترنتی، تاکسی‌های شهری و آژانس‌ها دست از کار کشیده‌اند چراکه می‌ترسند مسافرانی سوار کنند که ناقل این ویروس باشند. از سوی دیگر صاحبان مشاغل آرایشگاهی، هم در میان مشاغلی جای می‌گیرند که در معرض بیشترین خطر ابتلا به ویروس کرونا قرار دارند. هر سالنی نیز راهکار متفاوتی را استفاده کرده است. اما بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که بیشتر سالن‌ها از تعطیلی اجتناب کرده‌اند و کارمندان آنها با رعایت تمام نکات بهداشتی و با وسواس بهداشتی، کار روزمره‌شان را ادامه می‌دهند. با این حال فعالیت آرایشگاه‌ها، استخرها و اماکن ورزشی، ‌در شهرهایی که ویروس کرونا شایع شده، با دستور نهادهای نظارتی به‌طور موقت تعطیل شده‌اند. در سایر شهرها هم با اینکه فعالیت این اماکن با منع قانونی مواجه نیست، اما مردم دیگر استقبالی از آنها نمی‌کنند.این وضعیت درحالی است که اصناف مرتبط با پوشاک و کفش هر سال منتظر بازار شب عید هستند، اما امسال اوضاع شب عید آنها ناجور است. مردم هنوز هم خرید لباس عید را شروع نکرده‌اند و بوتیک‌ها و لباس‌فروش‌ها که از ماه‌ها قبل سفارش خرید داده بودند با انباشت کالایشان دست و پنجه نرم می‌کنند. در این میان بسیاری از فروشندگان لباس که منتظر شروع بازارچه نوروزی بودند هم باید از درآمد خود از این بازارچه‌ها صرف‌نظر کنند چرا که به گفته رییس اتاق اصناف ایران، به منظور پیشگیری از شیوع و گسترش کرونا ویروس، کلیه نمایشگاه‌های فصلی و بهاره تعطیل است. سعید ممبینی در نامه‌ای به روسای اتاق‌های اصناف مراکز استان‌های کشور اعلام کرد کلیه نمایشگاه‌های فصلی و بهاره لغو شده است. صنایع ساختمانی هم یکی دیگر از قربانیان کرونا محسوب می‌شوند چرا که تقریبا تمام صنایع مرتبط با مسکن و ساختمان همچون بنایی، گچکاری، کابینت، مبلمان، دکوراسیون، کمد، در و پنجره‌سازی، آهنگری و... این روزها دچار کساد شده‌اند، زیرا مردم از ترس سرایت کرونا، تقاضاهای خود از این واحدها را یا پس گرفته‌ یا به عقب انداخته‌اند.البته این وضعیت شامل حال نظافتچیان ساختمانی هم می‌شود چرا که بررسی‌ها نشان می‌دهد به منظور مقابله با ویروس کرونا بسیاری از افراد قصد انجام خانه‌تکانی نوروزی را ندارند یا برای جلوگیری از انتشار این ویروس تمایلی به کمک گرفتن از نظافتچیان ساختمانی نشان نمی‌دهند.