در باب بهبود بهره‌وری در شرایط دورکاری
گروه دانش و فن
در شرایطی که ویروس کرونا به ایران هم رسیده و یکی از عوامل پیشگیری از آن، حضور کمتر در مکان‌های عمومی عنوان شده است، شرکت‌هایی که پیش‌تر فرهنگ دورکاری را برای کارکنان خود جا انداخته‌اند، با برخورداری از ابزارهای فناوری، راحت‌تر می‌توانند از این امکان برای ادامه فعالیت خود استفاده کنند، درحالی که کسب‌وکارهای سنتی مسیر دشوارتری در پیش دارند، البته اینکه ابزارها تا چه اندازه کارآمد باشند هم از اهمیت برخوردار است، کما اینکه این روزها حضور افراد در منازل افزایش یافته و این موضوع منجر به افت کیفیت خدمات اینترنتی شده است و به همین منظور مسوولان کشور وعده داده‌اند با افزایش ظرفیت شبکه‌های مخابراتی، این افت کیفیت را جبران کنند. ازطرفی اگرچه ممکن است مواردی از جمله راندمان کاری نیروها و احتمال کم‌کار شدن آنها در شرایط دورکاری مطرح شود، اما به نظر می‌رسد در شرایط فعلی اگر این‌بار سنگین ایاب و ذهاب در شهری که ویروس در آن شیوع پیدا کرده از دوش نیروها برداشته شده استرس نیروها نیز کاهش یابد، احتمال اینکه راندمان کار آنها بالاتر برود خیلی بیشتر است تا اینکه به کم‌کاری بیفتند.
کرونای جدید با نام بیماری کووید ۱۹ که از اولین روز اسفند خبر رسمی ورودش به کشور منتشر شد، در همین مدت تاثیرات زیادی داشته است؛ از افرادی که در خیابان‌ها با ماسک و دستکش رفت‌وآمد می‌کنند تا تعطیلی بسیاری از مراکز آموزشی و حتی بسته شدن مرزهایمان از سوی کشورهای همسایه و لغو بسیاری از پروازها. اطلاعات کم و بیش از ویروس کرونا می‌گوید حضور در مکان‌های عمومی از بیشترین احتمالات ابتلا به این ویروس است، زیرا کرونا اگرچه طبق آمار در مقایسه با بسیاری از بیماری‌های خانواده خود احتمال مرگ کمتری دارد، اما ابتلا به آن به آسانی قرار گرفتن در معرض عطسه‌ها و سرفه‌های یک مبتلا و دست دادن با وی است. یکی از مواردی که این روزها برای کاهش هرچه بیشتر مراجعه به مکان‌های عمومی مورد توجه قرار گرفته، استفاده از دورکاری در محیط‌های اداری است. دورکاری یا انجام وظایف کاری در منزل، یکی از راه‌هایی است که می‌تواند از حضور افراد مبتلا و احتمال انتقال این ویروس توسط آنها بکاهد و همچنین کسانی که در معرض انتقال هستند را در برابر این ویروس حفظ کند. نگرانی از همه‌گیری این ویروس، موجب شده دولت ژاپن از شرکت‌ها بخواهد تا امکان کار کردن کارمندان خود از منزل را فراهم کنند. اگرچه همین حالا هم بسیاری از مراکز آموزش از مدارس و دانشگاه‌ها در شهرهایی که مبتلایان به کرونا تایید شدند، تعطیل شده است، اما بسیاری از رفت‌وآمدها در شهر مربوط‌به ادارات است و در ایران که آمار رسمی مبتلایان به کرونا افزایش یافته، همچنان بسیاری از ادارات و شرکت‌ها فعالیت عادی خود را دارند. در فرآیند دورکاری، کارکنان می‌توانند وظایفی که به آنها محول شده را بدون حضور فیزیکی در محل کار و سازمان خود و با رعایت ضوابط انجام دهند. البته این امکان برای تمامی مشاغل وجود ندارد ولی در شرایطی که در تراکم جمعیت احتمال شیوع این ویروس بیشتر است، همین‌که برای دوره‌ای کوتاه هم کارمندان بتوانند به‌صورت حداقلی در محل کار خود حاضر شده و تراکم جمعیت را کاهش دهند، می‌تواند در ممانعت از گسترش کرونا موثر باشد. درحال حاضر نیز در بسیاری از شرکت‌های اینترنتی یا اپراتورها اعلام شده که وظایف کارمندان خود را به‌صورت دورکاری به آنها محول کردند.
دست شرکت‌های فناوری
برای دورکاری بازتر است
البته دست شرکت‌های فناوری در راه تبدیل شدن فرایند کاری‌شان به یک فرایند دورکاری بازتر است و می‌توانند با استفاده از زیرساخت‌هایی که دارند و استفاده از ماهیت فناوری، راحت‌تر به این کار اقدام کنند، اما شرکت‌ها و ادارات سنتی برای مقابله با این چالش کار سخت‌تری دارند. هرچند در همین شرکت‌ها هم مشکلاتی برای فراهم کردن امکان دورکاری برای کارکنان وجود دارد، چراکه فرهنگ دورکاری چندان در کشور جا نیفتاده است. درواقع به نظر می‌رسد ما آمادگی فرهنگی برای این کار را نداریم و این یک موضوع جدید در کشور ماست. البته برخی از شرکت‌ها قبلا آزمایش کردند و به نتیجه رسیدند و بنا به نوع مدیریتشان برای تحویل کارها، اقدام به دورکاری کردند. از طرفی شرکت‌هایی که از ابزارهای فناوری اطلاعات استفاده می‌کنند، می‌توانند به دورکاری اقدام کنند، به همین دلیل این کار برای استارت‌آپ‌ها که از این ابزار استفاده می‌کنند و قبلا تجربه‌اش را داشتند، راحت‌تر است، هرچند این شرکت‌ها هم بخش‌های مختلفی دارند، برای مثال بخش‌های محتوایی یا فنی می‌توانند اقدام به دورکاری کنند، اما این کار شاید برای بعضی از بخش‌ها از جمله کسانی که نیاز به ارتباط B2B (مدل ارتباط با مشتری) دارند، دشوار باشد، زیرا در این کسب‌وکارها ارتباط چهره‌به‌چهره لازم است. اما در نهایت شرکت‌هایی که پیش از این امکان دورکاری را برای کارکنانشان فراهم کرده و تجربه‌اش را داشته باشند، می‌توانند از این امکان استفاده کنند. درنهایت و از آنجاکه خیلی از شرکت‌ها هم شروع به دورکاری کردند، اگر این تجربیات به‌صورت دارایی در شرکت‌ها مورد استفاده قرار گیرد، می‌تواند در آینده سودمند باشد.
این در حالی است که نتایج یک بررسی علمی نشان می‌دهد تا سال ۲۰۲۸ در اکثریت مشاغل موجود در جهان به‌طور گسترده از هوش مصنوعی و فناوری‌های مرتبط با آن استفاده می‌شود. وب‌سایت وی‌تری پیش از این اعلام کرده بود بر اساس پژوهشی که از طریق گفت‌وگو با صاحبان مشاغل برتر در کشورهای توسعه‌یافته جهان صورت گرفته، یک‌سوم از این افراد گفته‌اند تردیدی ندارند که هوش مصنوعی تا ۱۰ سال دیگر به بازیگری عمده در حوزه کسب‌و‌کار مبدل می‌شود. علاوه بر این، یک پنجم پاسخ‌دهندگان گفته‌اند انتظار دارند استفاده حرفه‌ای از خدمات واقعیت مجازی و دورکاری در خودروهای شخصی نیز طی این مدت به یک پدیده غالب در دنیا مبدل شود. آنان می‌گویند تبدیل خودروهای امروزی به خودروهای خودران باعث خواهد شد تا افراد به جای رانندگی بتوانند وقت خود را به کارهای دیگری مانند مطالعه یا پیشبرد امور حرفه‌ای و شغلی اختصاص دهند. این تحقیق که توسط موسسه TomTom Telematics صورت گرفته نشان می‌دهد ۳۲ درصد از پاسخ‌دهندگان اعتقاد دارند همراه شدن شرکت‌های تجاری و صاحبان مشاغل مختلف با این تغییرات شگرف و عمیق دشوار است و آنان باید بدین منظور به‌شدت تلاش کنند. نیمی از این پاسخ‌دهندگان هم گفته‌اند اگر افراد حرفه‌ای نتوانند خود را با شرایط جدید سازگار کنند از گردونه رقابت حرفه‌ای کنار گذاشته می‌شوند. بر همین اساس شرکت‌های تجاری باید تلاش کنند تا فرایندهای خود را بر مبنای راه‌حل‌های جدید و دستاوردهای شگرف دنیای فناوری طراحی و خود را با آنها سازگار کنند.
جهان به 5G نزدیک‌تر می‌شود
از طرفی بسیاری از کارشناسان بر این باورند که شیوع ویروس کرونا در کشورهای مختلف و روی آوردن آنها به دورکاری، آنها را به توسعه هرچه سریعتر شبکه اینترنت پرسرعت 5G نزدیک‌تر خواهد کرد. گزارشی منتشرشده در کامپیوتر ورلد نشان می‌دهد حالا به نظر می‌رسد که تحت تاثیر شیوع گسترده ویروس کرونا در بسیاری از نقاط جهان، مساله دورکاری بیش از پیش از اهمیت خاصی برخوردار شده است به گونه‌ای که بسیاری از کارمندان و پرسنل شرکت‌ها و ادارات مختلف مجبورند از منزل با بهره‌گیری از رایانه‌های شخصی و شبکه اینترنت پرسرعت به کار و فعالیت‌های خود به‌صورت از راه دور بپردازند. نسل پنجم شبکه اینترنت همراه موسوم به شبکه 5G که در سال‌های اخیر به‌شدت مورد توجه شرکت‌های مخابراتی، اپراتورها و غول‌های تکنولوژی قرار گرفته است، از سرعت و کیفیت بسیار بالاتری نسبت به سایر نسل‌های پیشین شبکه‌های اینترنت برخوردار است. حالا به عقیده بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران فعال در حوزه فناوری، شیوع گسترده ویروس خطرناک کرونا در جهان می‌تواند عامل محرکی برای لزوم توسعه زیرساخت‌های لازم برای راه‌اندازی و برقراری شبکه 5G باشد و بدین‌ترتیب بسیاری از کشورهای درگیر به فکر توسعه هرچه سریعتر این نسل جدید و پرسرعت از شبکه اینترنت همراه بیفتند. از قابلیت‌های نسل پنجم شبکه اینترنت 5G می‌توان به سرعت بسیار بالا، تماس صوتی با کیفیت، ظرفیت بالاتر، پایداری و تأخیر بسیار کم و بهره‌مندی از قابلیت واقعیت مجازی و افزوده اشاره کرد.
