کرونا، نفت و زنجیره تامین جهانی

ایمی‌ام. یافه| شورای روابط خارجی|

ملت‌ها درحال آماده شدن برای فوریت سلامت احتمالی هستند و رهبران جهان دریافته‌اند که کنترل ویروس جدید کرونا دشوارتر از آنچه امید آن می‌رفت، است. بسیج همچنان ادامه دارد و نگرانی‌ها درباره عواقب سلامت و اقتصادی این ویروس افزایش یافته. واشنگتن و بسیاری از پایتخت‌های جهانی به ویژه نگران تاثیرات اقتصادی ویروس کرونا هستند. گزارش‌ها حاکی از آن است که شهر میلان، مرکز مالی ایتالیا و دومین شهر بزرگ آن، به دلیل نشانه‌هایی از شیوع ویروس کرونا در شمال ایتالیا در آستانه تعطیلی قرار گرفته است. کره جنوبی به‌طور همزمان با آسیب‌های شیوع ویروس کرونا و همچنین کاهش واردات و صادرات از چین مواجه شده است. خودروسازی یکی از بخش‌های اصلی صادرات کره جنوبی و تولید‌کنندگان خودرو به دلیل اختلالات اقتصادی در چین دچار مشکل شده‌اند. در کره جنوبی و ژاپن بسیاری از موسسات مالی از کارمندان خود خواسته‌اند که دورکاری کنند. یکی از شاخص‌های اقتصادی که نشان می‌دهد ویروس کرونا تاثیرات اقتصادی قابل توجهی در جهان و نه فقط در چین داشته، کاهش قیمت‌ها در بازارهای نفت و گاز است. قیمت گاز طبیعی مایع بیشتر به دلیل افزایش عرضه و همچنین آب و هوای نسبتا معتدل در زمستان کاهش یافته بود، اما اکنون به کمترین سطح خود رسیده است. قیمت نفت نیز از دوشنبه گذشته و پس از آنکه مشخص شد اختلال در حمل و نقل دریایی جهانی و تجارت فراتر از چین خواهد بود، کاهش یافت. ۱۸ درصد از کالاها در جهان توسط کشتی جابه‌جا می‌شود و تقاضا برای حمل و نقل دریایی به طرز قابل توجهی کاهش یافته است. برای نمونه در خلیج فارس، حجم بارگیری در کشتی‌ها در ماه فوریه از میزان متداول حدود ۳۰ تانکر یا بیشتر، به عددی تک رقمی کاهش یافت. طبق جدیدترین گزارش‌های «سی‌تی بانک» درباره ویروس کرونا، صادرات کره جنوبی در ماه فوریه ۱۰ درصد و واردات آن ۱۵ درصد کاهش یافته است. این بانک تاثیرات تجاری وخیم‌تری را برای کره جنوبی در ماه مارس پیش‌بینی می‌کند.

طبق آمارهای سازمان کشورهای صادر‌کننده نفت خام (اوپک)، پیش‌بینی از سوخت دریایی مورد استفاده در سراسر جهان به حدود ۴.۲ میلیون بشکه در روز و سوخت هوایی حدود ۶.۶ میلیون بشکه در روز می‌رسد. نفت مصرفی در حمل و نقل به‌طور کلی حدود ۵۸ میلیون بشکه در روز است. تاکنون تحلیلگران تنها کاهش ۱۳۵ هزار بشکه در روز از سوخت مورد نیاز جت‌ها در آسیا را پیش‌بینی کرده اند؛ اما اگر مسافران در سراسر جهان نگران امنیت خود در سفرهای هوایی و به مقاصدی با شیوع ویروس کرونا باشند، رقم حقیقی خیلی پایین‌تر از خیلی بالاتر از این پیش‌بینی خواهد بود. به‌طور خلاصه، تاثیر ویروس کرونا بر اختلالات در بازارهای نفت هنوز به‌طور دقیق مشخص نشده است. اما شاید آسیب مهم‌تر و ماندگارتر شیوع ویروس کرونا در قیاس با کاهش ارزش اقتصادی تجارت و توریسم، درک رهبران جهانی از آسیب‌‌پذیری و شکنندگی اقتصادهایشان در برابر زنجیره تامین جهانی باشد. دولت ترامپ پیشتر درصدد کاهش وابستگی صنایع نظامی ایالات متحده به آهن رباهای چینی، مواد معدنی و خاک‌های کمیاب، و دیگر فلزات وارداتی و مصرفی در تولیدات برآمده. اکنون صدای محافظه‌کاران از جمله پیتر ناوارو، مشاور تجاری رییس‌جمهوری ترامپ که اخیرا از صنعت تجهیزات پزشکی و داروسازی خواسته بود وابستگی خود را به واردات کاهش دهند، بلندتر شده است. مارکو روبیو سناتور جمهوری‌خواه و کریس مورفی سناتور دموکرات اخیراً با ارسال نامه‌ای به اداره غذا و دارو ایالات متحده، از آنها پرسیده‌اند که آیا آمادگی لازم برای نظارت بر امنیت دارو، مواد غذایی و تجهیزات پزشکی وارداتی از چین را دارند یا خیر. البته چین اساسا در موقعیتی نیست که بخواهد یا بتواند تجهیزات پزشکی حیاتی صادر کند. گوردون چانگ، یک استاد مطالعات امریکایی در دانشگاه استنفورد با تمرکز بر روابط امریکایی-چینی، اخیرا در بلاگی هشدار داده که تاثیرات آشوب اقتصادی در چین در ماه آوریل توسط مصرف‌کنندگان امریکایی احساس خواهد شد. یکی از عواقب ناخواسته و ویروس کرونا می‌تواند سخت‌گیری درباره زنجیره تامین و بازگشت به سمت سیاست اقتصاد ملی در اقتصادهای بزرگ باشد. از آنجایی که جمعیت بالای چین در کل و به ویژه در رابطه با نفت به عنوان موتور اقتصادی اقتصاد جهانی عمل می‌کرده، چنین تغییری تاثیرات شدیدی بر آن خواهد داشت. ایالات متحده و اروپا بررسی مخاطرات تکیه کردن بیش از اندازه به تجهیزات چینی را راه‌اندازی شبکه‌های ارتباطات نسل پنجم مدتی پیش آغاز کرده‌اند. ویلیام بار، دادستان کل ایالات متحده، اوایل این ماه این ایده را مطرح کرد که ایالات متحده و متحدانش باید با سرمایه‌گذاری در شرکت‌های مخابراتی و ارتباطی اروپایی از جمله نوکیا اریکسون برای تحت کنترل درآوردن شرایط و به عنوان راهی برای ممانعت از سلطه شرکت هواوی چین بر بازارهای بی‌سیم نسل پنجم استفاده کنند. اگر عواقب اقتصادی شیوع ویروس کرونا زنجیره‌های تامین اقتصادی در صنایع مهم را فلج کند، رویکرد‌های اینچنینی متداول‌تر خواهد شد.

منبع:دیپلماسی ایرانی