کرونا رشد مصرف آب را به چالش کشید

گروه انرژی|

هر چند بارش‌های امسال هم تا به اینجای کار همچون سال گذشته بیش از میانگین 50 ساله بوده و همین امروز برخی از نقاط ایران با خطر سیلابی شدن معابر و مسیل رودخانه‌ها به دلیل ورود موج جدیدی از سامانه‌های بارشی به کشور مواجه هستند، اما حوادث و رویدادهایی مثل هم‌زمانی شیوع ویروس کرونا در ایران با سنت خانه‌تکانی و آماده شدن برای آغاز سال جدید باعث شده که به دلیل مصرف بالای آب در روزهای پایانی سال 98 همچنان لااقل برخی از نقاط با خطر کم‌آبی در تابستان روبرو باشند. به عنوان نمونه، شهر تهران که 5 سد وظیفه تأمین آب مردمش را بر عهده دارند، ظرفیت آبی محدودی دارد و حالا که عده‌ای از ترس بیمار شدن بیش از گذشته مشغول شست‌وشو و استحمامند و عده‌ای هم برای استقبال از فصل بهار در حال نونوار کردن خانه و شست‌وشوی فرش‌ها و پرده‌ها هستند، مصرف آب چنان بالا رفته که مسوولان را ناگزیر به تقاضا از مردم برای صرف‌نظر از خانه‌تکانی کرده است. آنچه در کنار هشدار نسبت به افزایش مصرف آب از سوی مسوولان وزارت نیرو اعلام می‌شود؛ صحبت از احتمال کاهش کیفیت آب است به‌ویژه در پایتخت که حدود هشت میلیون ایرانی در آن ساکن هستند. چهارشنبه هفته گذشته رضا اردکانیان، وزیر نیرو این تقاضا را مطرح کرد و گفت که طی روزهای اخیر مصرف آب به‌شدت افزایش یافته است. به گفته او، اگر روند افزایش مصرف آب ادامه یابد، ممکن است با کاهش فشار یا افت کیفیت آب آشامیدنی روبرو شویم. اما با وجود این هشدارها دیروز احمد نسب، قائم مقام شرکت آب و فاضلاب استان تهران گفت که با وجود هشدارهایی که داده شد، مصرف آب تهران همچنان آمار بالایی را نشان می‌دهد و به نسبت مدت مشابه سال گذشته بیش از 400 هزار متر مکعب در روز رشد داشته است. به گفته او چنانچه مصرف آب در تهران همچنان بالا بماند، نه امروز، بلکه در گرماگرم فصل تابستان که اوج مصرف آب اتفاق می‌افتد، با مشکل تأمین آب مصرفی روبرو می‌شویم.

آسمان امسال نیز مانند سال گذشته برای خاک ایران دست‌ودلباز بود و در شش‌ماهه نخست سال آبی

99-98 شاهد بارندگی خوبی بوده‌ایم. البته بارندگی‌های فراوان خساراتی را هم موجب شده است. در سیستان و بلوچستان که سالیان دراز عنوان کم‌آب‌ترین استان ایران را به خود اختصاص داده، امسال سیل جاری شد. همین امروز، سامانه‌ای بارشی در حال درنوردیدن جنوب غرب کشور است که پیش‌بینی می‌شود عامل وقوع سیلاب در استان‌های لرستان و خوزستان هم بشود. در همین راستا، سیف‌الله آقابیگی، مدیرکل دفتر مدیریت بحران شرکت مدیریت منابع آب ایران روز جمعه به ایرنا گفت که طبق پیش‌بینی سازمان هواشناسی و ارزیابی‌های کارشناسان مجموعه آب وزارت نیرو از وضعیت بارش‌ها و دمای مناطق مختلف کشور، هفته آخر اسفند و هفته نخست سال آینده میزان بارش‌ها بیش از حد نرمال پیش‌بینی شده، بنابراین سیلابی شدن رودخانه‌ها دور از انتظار نخواهد بود. به گفته او مجموع پیش‌بینی‌ها بر این است که از روز شنبه که هفته چهارم اسفندماه آغاز می‌شود، در مناطقی از کشور و به‌طور غالب استان‌های جنوب غرب و غرب شاهد بارندگی خواهیم بود و احتمال شدت بارش در حوزه زاگرس اتفاق خواهد افتاد.

وضعیت ظرفیت سدها نیز مطلوب است و دیروز محمد حاج‌رسولی‌ها، مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران گفت که حدود ۳۰ میلیارد متر مکعب حجم موجودی آب سدهای کشور است و از همین رو دغدغه‌ای وجود ندارد. او به ایرنا گفت که از نظر تامین آب شرایط خوبی وجود دارد، اما اگر چه در تامین آب مشکلی وجود ندارد، به لحاظ توزیع، ظرفیت خطوط و مخازن ۲۴ ساعت شرایط متفاوت است و بر این اساس نیاز است تا مردم در زمان پیک، مصارف خود را مدیریت کنند. به گفته او، استان تهران در ذخیره آب وضعیت مطلوبی دارد اما در بخش توزیع نیاز به همراهی مردم برای اعمال روش‌های بهینه مصرف است.

احمد نسب، قائم مقام شرکت آب و فاضلاب استان تهران نیز دیروز متذکر شد که با وجود هشدارهایی که داده شد، مصرف آب تهران همچنان آمار بالایی را نشان می‌دهد. او که با ایسنا گفت‌وگو می‌کرد، در درخواست خود از تهرانی‌ها برای کاهش مصرف آب، با به کار بردن لغت «ملتمسانه» تلاش کرد جدیت مساله آب تهران در این روزها را مورد تأکید قرار داد و گفت: «ملتمسانه از مردم تهران می‌خواهیم که روی بحث مصرف آب اهتمام لازم را داشته باشند. چرا که میزان ظرفیت شبکه محدود است و اگر اکنون بیش از اندازه مصرف شود، می‌تواند تامین آب در تابستان سال آینده را دچار مشکل کند.»

 کرونا عامل رشد مصرف آب

مساله این است که شیوع بیماری کرونا در ایران و توصیه‌ها برای افزایش اقدامات بهداشتی به منظور جلوگیری از سرایت بیشتر آن باعث شده که حجم آب مصرفی در خانه‌ها افزایش پیدا کند. همزمانی این پدیده با فرارسیدن نوروز و سنت خانه‌تکانی که مستلزم مصرف آب برای شست‌وشوی لوازم خانه است، باعث شده که مصرف آب باز هم رشد کند و رکوردی را از خود بر جای بگذارد. به گفته قائم‌مقام شرکت آب و فاضلاب استان تهران، میزان مصرف آب نسبت به سال‌های گذشته عدد بالایی را نشان می‌دهد. برای نمونه در تاریخ ۱۸ اسفندماه، 3 میلیون و ۲۰۰ هزار مترمکعب آب در تهران مصرف شد، در حالی که در سال گذشته، همین روز این عدد 2 میلیون و ۷۹۰ هزار مترمکعب بوده است. این اعداد بیانگر افزایش مصرف آب به اندازه 410 هزار مترمکعب در این تاریخ در تهران است.احمد نسب دیروز با بیان اینکه با ادامه روال فعلی در تابستان سال ۹۹ با مشکل تامین آب مواجه خواهیم شد اظهار کرد که لازم است آب مورد نیاز برای بهداشت فردی در شرایط فعلی در اختیار شهروندان قرار گیرد که «برای این مساله نیز مشکلی وجود ندارد اما خواهش ما از مردم این است که بحث خانه تکانی را به بعد از دوران کرونا موکول کنند تا بتوانیم تامین آب را به صورت پایدار داشته باشیم».البته او در پاسخ به این سوال که آیا در حال حاضر تهران با افت فشار آب روبرو شده است، گفت: ممکن است در برخی نقاط به صورت موردی افت فشار داشته باشیم که آن هم به دلیل وقوع یک حادثه باشد اما به‌طور کلی در حال حاضر در هیچ کجای تهران افت فشار نداریم.هفته گذشته، رضا اردکانیان، وزیر نیرو به این مساله اشاره کرده و هشدار داده بود که در صورت ادامه روند افزایش مصرف آب، ممکن است شهرها دچار افت فشار آب یا کاهش کیفیت آن شوند. او تصریح کرده بود که اگر روند مصرف آب آشامیدنی افزایش یابد شبکه آب با کاهش فشار مواجه خواهد شد در حالی که ما در مقابله با ویروس کرونا در خط مقدم به آب نیاز داریم و نباید با کمبود آب روبه رو شویم. اما صحبت از احتمال کاهش کیفیت آب در صورت تداوم مصرف آن هم در روزهایی که جامعه ایران با نگرانی از شیوع کرونا دست و پنجه نرم می‌کند، می‌تواند تبعات روانی تازه‌ای را به مردم وارد سازد. کاهش کیفیت آب در شهرهایی چون تهران از آن رو با افزایش مصرف آب اتفاق می‌افتد که در صورت کاهش حجم ‌این ذخیره در پشت سدها دست‌اندرکاران ناچار می‌شوند بخشی از آب مصرفی را از منابع آب زیرزمینی که کیفیت پایین‌تری از آب مورد بهره‌برداری از سدها دارند، تأمین کنند. در این میان شاید بهتر باشد مسوولان وزارت نیرو ضمن اجرای سیاست‌های آبی کشور در قالب مدیریت بحران را به کار گیرد تا به جای تهدید بر عرضه آب کم کیفیت، مردم را به استفاده بهینه و درست از آب در روزهای سخت جاری تشویق کند.