واکنش بازارهای طلا و ارز به کاهش نرخ بهره در جهان

عرضه 1.5 میلیارد دلار در بازار ثانویه طی اسفند98

گروه بانک و بیمه | محسن شمشیری|

در بازار طلا و ارز ایران روز دوشنبه 26 اسفند 98، نرخ دلار در معاملات نقدی و بازار آزاد به 15840 تومان‌، درهم 4395 و یوو 17450 تومان معامله شد و به دنبال اعلام نرخ اونس جهانی طلا، به قیمت 1507 تا 1515 دلار، نرخ طلا و سکه نیز در ایران افزایش داشته است. هر گرم طلای 18 عیار 595 هزار، مظنه مثقال 17 عیار 2 میلیون و 580 هزار تومان، سکه جدید 6 میلیون و 95هزار، سکه قدیم 5 میلیون 970 هزار، نیم سکه

3 میلیون و 55 هزار، ربع سکه 1 میلیون و 765 هزار و سکه گرمی 965 هزار تومان اعلام شده است

به گزارش «تعادل»، نرخ لحظه‌ای نرخ فروش دلار در صرافی هاو سامانه سنا با 850 تومان افزایش به 14800، نرخ خرید دلار 14800، نرخ فروش یورو 17350 و نرخ خرید یورو 16700 تومان رسید. سامانه سنا نیز میانگین نرخ معاملات ارز در روز یکشنبه 25 اسفند 98 را برای دلار 14796، یورو 16 هزار و613، درهم 4145

 لیر ترکیه 2414 تومان اعلام کرد.

نرخ فروش حواله ارزی در سامانه نیما روز 26 اسفند 98 برای دلار 13718، یورو 15669، درهم 3773، یوآن 1951 بوده است و براین اساس، برخی کارشناسان معتقدند که با توجه به عرضه قابل توجه یک و نیم میلیارد دلار در بازار ثانویه طی اسفندماه، نرخ ارز و دلار باید در بازار کاهش یابد. زیرا در راستای تامین ارز جهت واردات کالاها و مواد اولیه مورد نیاز کشور، در اسفندماه جاری بیش از یک و نیم میلیارد دلار در بازار ثانویه ارز از سوی بانک مرکزی و صادرکنندگان غیرنفتی عرضه شده و این موضوع با توجه به رکود بازار مسافرت خارجی، به معنای کاهش تقاضا در عید نوروز امسال و در نتیجه کاهش قیمت ارز خواهد بود و مشخص نیست که با چه استدلالی، نرخ ارز در روزهای اخیر بالا رفته است؟

به نظر می‌رسد که بانک مرکزی باید عرضه ارز را در صرافی‌ها افزایش دهد تا مانع از رشد نرخ ارز و سفته بازی در شب عید نوروز و در نتیجه افزایش بدون منطق ارز شود.

در بازار رسمی ارز نیز بانک مرکزی نرخ ۴۷ ارز را اعلام کرد که بر اساس آن نرخ ۲۳ ارز کاهش و قیمت ۱۴ واحد پولی دیگر مانند یورو و پوند افزایش یافت. نرخ دلار و ۹ ارز دیگر نیز ثابت ماند. بر اساس اعلام بانک مرکزی هر دلار امریکا برای روز «دوشنبه بیست و ششم اسفند ماه ۹۸» بدون تغییر ۴۲ هزار ریال قیمت خورد. همچنین هر پوند انگلیس با ۲۷۶ ریال افزایش به قیمت ۵۱ هزار و ۸۲۲ ریال و هر یورو نیز با ۲۵ ریال رشد به نرخ ۴۶ هزار و ۷۰۰ ریال ارزش‌گذاری شده است.

  تلاش سفته‌بازان برای بالا بردن نرخ ارز

از سوی دیگر، به دنبال افزایش نرخ ارز در روزهای اخیر و روز دوشنبه که دلار به مرز 16 هزار تومان نزدیک شده، رییس کل بانک مرکزی معتقد است که خالی‌فروشان و سفته‌بازان که از مدت‌ها پیش با امید زیاد برای بالا رفتن نرخ ارز در بازار، معاملاتی داشته‌اند، تلاش می‌کنند با عملیات روانی و اعلام نرخ‌های بالا در کانال‌های خود در فضای مجازی، معاملات فردایی خود را سودآور کنند. در روزهای پایانی امسال با توجه به اثرات شیوع ویروس کرونا، عملا تقاضای واقعی و موثری برای ارز (اسکناس) در صرافی‌ها وجود ندارد و نرخ ارز برای واردکنندگان با عرضه قابل توجه صادرکنندگان غیرنفتی و بانکی، در سامانه نیما روند نزولی به خود گرفته است.اما خالی فروشان و سفته بازان که از مدت‌ها پیش با امید زیاد برای بالا رفتن نرخ ارز در بازار، معاملاتی داشته‌اند، تلاش می‌کنند با عملیات روانی و اعلام نرخ‌های بالا در کانال‌های خود در فضای مجازی، معاملات فردایی خود را سودآور کنند.

وی افزود: یک گروه دیگر نیز تلاش می‌کنند با عملیات روانی و از فرصت آربیتراژ، به خاطر اختلاف قیمت واقعی و فردایی، بهره مند شوند. صرافی‌های بانکی که تاکنون در کنار و همراه بانک مرکزی بوده و وظیفه بازار‌سازی را به عهده دارند، امروز به درستی تصمیم گرفتند بدون تغییر قابل توجه قیمت نرخ خرید ارز، برای از بین بردن آربیتراژ، نرخ خود را افزایش داده و به تدریج آن را به نرخ تعادلی برگردانند. بانک مرکزی در دو سال گذشته با مدیریت اصولی وعلمی و توجه جدی به عوامل شکل‌دهنده عرضه و تقاضای ارز، علی رغم توفان حوادث طبیعی، سیل، نظامی، روانی و تبلیغاتی در شرایط اعمال فشار حداکثری دولت امریکا توانسته است ثبات بازار ارز را حفظ کند و از این پس نیز سیاست خود را با قدرت هر چه بیشتر ادامه خواهد داد.

  یک و نیم میلیارد دلار در بازار ثانویه

در راستای تامین ارز جهت واردات کالاها و مواد اولیه مورد نیاز کشور، در اسفندماه جاری بیش از یک و نیم میلیارد دلار در بازار ثانویه ارز از سوی بانک مرکزی و صادرکنندگان غیرنفتی عرضه شده است.

نرخ ارز در این بازار بر مبنای عرضه و تقاضای بازار از روند باثبات ‌برخور‌دار بوده است. جریان مناسب عرضه ارز توسط پتروشیمی‌ها و سایر صادر‌کنندگان در کنار عرضه ارز بانک مرکزی، ضمن تامین ارز مورد نیاز برای ثبت سفارش‌های انجام شده باعث روند کاهش نرخ ارز در این بازار نیز شده است.

این میزان عرضه ارز در بازار ثانویه علاوه بر تامین ارز با نرخ ترجیحی جهت واردات کالاهای اساسی و دارو و تجهیزات پزشکی بوده است و بانک مرکزی با هماهنگی وزارت بهداشت و سایر وزارتخانه‌ها با تامین مناسب ارز، به خصوص برای دارو، تجهیزات پزشکی و سایر کالاهای اساسی و ضروری کشور، تمام تلاش خود را به‌کار خواهد گرفت و اجازه هیچ گونه خللی در تامین به موقع کالاهای مورد نیاز مردم عزیز را نمی‌دهد.

  واکنش بازارها به اقدام فدرال رزرو؛  طلا بالا رفت

فدرال رزرو با کاهش مجدد نرخ بهره در بامداد روز (دوشنبه) و رساندن آن به نزدیکی‌های صفر و عدد 25 صدم درصد، بازارهای جهانی را شوکه کرد و دونالد ترامپ نیز از این اقدام استقبال و آن را گام مهمی در ایجاد رونق و مقابله با رکود حاصل از شیوع کرونا ارزیابی کرد. فدرال‌رزرو علاوه بر این اعلام کرد که با خریداری اوراق قرضه، دست کم ۷۰۰ میلیارد دلار نقدینگی به بازارها تزریق خواهد کرد.

 با این حال، اقدامات ناگهانی بانک‌های مرکزی، در آرام کردن بازارهای متشنج کار زیادی از پیش نبرد و معاملات آتی بورس آسیا و امریکا ریزش کرد.

 از سوی دیگر، اقدام مشابه و ناگهانی کاهش نرخ بهره در سایر کشورها نیز رخ داده است. بانک مرکزی نیوزیلند در شروع هفته بازارهای آسیایی، کار خود را با کاهش بی‌سابقه نرخ بهره آغاز کرد. بانک مرکزی استرالیا نیز با تزریق نقدینگی مازاد به نظام مالی تحت فشار خود، به این به اصطلاح جنبش ملحق شد و اعلام کرد که

پنج‌شنبه هفته جاری نیز از سیاست‌های تسهیل اقتصادی بیشتری رونمایی خواهد کرد.به دنبال آن، بانک مرکزی ژاپن با اتخاذ سیاست‌های پولی تسهیلی بیشتر در نشستی اضطراری، وارد جنبش شد و خریداری صندوق‌های قابل معامله در بورس و همچنین سایر دارایی‌های ریسکی و پرخطر را به منظور مقابله با آثار اقتصادی کرونا، افزایش داد.

کاهش دوباره و ناگهانی نرخ بهره توسط فدرال رزرو بلافاصله تاثیرات خود را روی بازارها نشان داد. به گزارش رویترز، فدرال رزرو و سایر همتایان جهانی آن برای مقابل با اپیدمی جهانی ویروس کرونا که بخش‌های بزرگی از اقتصاد جهان را فلج کرده است، در واکنش‌هایی جسورانه اقدام به کاهش اضطراری نرخ بهره و تزریق دلار ارزان به بازار کردند.

پاسخ هماهنگی که فدرال رزرو از سوی بانک مرکزی اروپا و بانک مرکزی ژاپن دریافت کرد، یادآور اقداماتی است که تقریبا یک دهه پیش و به دنبال بحران بزرگ اتخاذ شد. این اقدامات در بحبوحه آشفتگی و رکور بازار بورس و اوراق بهادار انجام شد؛ آشفتگی‌هایی که ناشی از افزایش روزافزون و عمیق نگرانی‌های سرمایه‌گذاران مبنی بر دشوار بودن مقابله و نابودی این بیماری مسری است که تاکنون هزاران نفر را در سرتاسر جهان به کام مرگ و بسیاری را آلوده کرده است. «سلنا لینگ» رییس بخش تحقیقات و استراتژی

خزانه‌داری اوسی‌بی‌سی بانک سنگاپور گفت: واکنش بازار به هر سیاست پولی تسهیلی غافلگیرکننده، همواره این بوده که ابتدا سرمایه‌گذاران اقدام به فروش و سپس شروع به پرسیدن سوال می‌کنند. هرچه اقدامات فِد و سایر بانک‌های مرکزی بی‌سابقه‌تر باشد، سرمایه‌گذاران نگران‌تر می‌شوند که «مبادا آنها (بانک‌های مرکزی) چیزی می‌دانند که ما نمی‌دانیم»... در چنین شرایطی نگرانی و هراس همچنان مشکل اصلی باقی می‌ماند زیرا بازیگران بازار همچنان نمی‌توانند خود را متقاعد کنند که سیاست‌های پولی تسهیلی و تزریق نقدینگی بتواند یک بحران را که ریشه آن اساسا سلامت همگانی است، مرتفع کند.

علاوه بر این، پنج بانک مرکزی دیگر (بانک مرکزی کانادا، بانک مرکزی اروپا، بانک مرکزی انگلیس، بانک مرکزی ژاپن و بانک مرکزی سوییس) باهدف کاهش هزینه‌های دسترسی بانک‌ها و شرکت‌ها به دلار که در هفته‌های اخیر به دلیل شیوع ویروس کرونا و هراس سرمایه‌گذاران، ارتفاع گرفته است، تصمیم گرفتند تا برای دلار اعتبار سه‌ماهه و با نرخی ارزان‌تر از حد معمول در نظر بگیرند.در جایی دیگر، به دنبال این اقدام بهای نفت در مقایسه با آغاز سال ۲۰۲۰ که روی بشکه‌ای ۷۱.۷۵ سنت نوسان می‌کرد، به بیش از نصف کاهش پیداکرد و هر بشکه نفت به قیمت ۳۰ دلار معامله شد.  در این میان بانک مرکزی چین که از آغاز شیوع کرونا که در شهر ووهان در استان هوبئی این کشور گسترش پیدا کرد، محرک‌های قدرتمند اقتصادی را به کار انداخت، از کاهش نرخ بهره اندکی فاصله گرفت و نرخ آن را ثابت نگه داشت.ارزش دلار نیز پس از کاهش نرخ بهره توسط فدرال رزرو با ریزش مواجه شد.  ارزش دلار برابر ین ژاپن با افت یک درصدی مواجه شد و هر دلار با ۱۰۷ ین معاوضه شد؛ ارز امریکا برابر پوند نیز یک درصد از ارزش خود را از دست داد و هر پوند با ۱.۲۴۱۸ پوند دست به دست شد.ریزش دلار برابر یورو نیز ۰.۷ درصد بود تا هر یورو در ادامه معاملات پایان روز گذشته با ۱.۱۲۰۰ دلار خرید و فروش شود. کاهش نرخ بهره اما برای فلز زرد خوش یمن بود به‌طوری که قیمت جهانی هر اونس طلا متاثر از اقدام شبانه فِد، با ۱٫۶۷ درصد رشد به هزار و ۵۴۰ دلار و ۴۹ سنت رسید.

  اثر اقدام فدرال رزرو بر بازارهای ارز و طلا

فدرال رزرو برای نجات اقتصاد امریکا از سقوط به دست ویروس کرونا، در اقدامی جدید با کاهش مجدد نرخ بهره پایه خود، آن را به نزدیکی صفر رساند.

به گزارش بلومبرگ، بانک مرکزی امریکا علاوه بر این از چندین اقدام دیگر از جمله صدور جواز برای بانک‌ها به منظور وام گرفتن از پنجره تخفیف (یک ابزار سیاست پولی است که اجازه می‌دهد موسسات واجد شرایط در مواجه‌شدن با کمبود موقت نقدینگی ناشی از اختلالات داخلی و خارجی، به صورت کوتاه‌مدت، از بانک مرکزی پول قرض بگیرند.) به مدت ۹۰ روز و همچنین کاهش نسبت نقدینگی به صفر درصد خبر داد.«جروم پاول» رییس فدرال رزرو در نشستی مطبوعاتی ین خبر را اعلام کرد. کمیته بازار باز فدرال رزرو با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد: فِد تا زمانی که مطمئن شود اقتصاد (امریکا) بحران اخیر را پشت سر گذاشته و برای رسیدن به اهداف خود یعنی اشتغال حداکثری و ثبات قیمتی مطابق برنامه در حرکت است، نرخ بهره را در نزدیکی صفر نگه خواهد داشت. این اقدام به حمایت از فعالیت اقتصادی، تقویت شرایط بازار کار و بازگشت تورم به نرخ موزون ۲ درصد که هدف این کمیته است، کمک خواهد کرد.

«نیل دوتا» رییس بخش تحقیقات اقتصادی امریکا در موسسه رنسانس مارکو گفت: فدرال رزرو نمی‌تواند با یک بحران تهدید‌کننده سلامت همگانی مقابله کند اما قادر است در زمان اوج‌گیری بحران، کمک‌حال باشد. این اقدامات پس از آن انجام شد که به دنبال هراس سرمایه‌گذاران از افزایش آسیب اقتصادی ناشی از شیوع کرونا، بازار بورس با آشفتگی به قلمرو بازار خرسی وارد شد؛ پیش از این به اعتقاد سرمایه‌گذاران سیاست‌گذاران جهان از جمله دولت ترامپ واکنش مناسب و مکفی به بحران نشان نداده بودند.

فِد اعلام کرد که به منظور حمایت از عملکرد نرم بازار اوراق خزانه داری و اوراق قرضه با پشتوانه رهنی نیز، ذخایر دو اوراق مذکور را به ترتیب دست کم تا ۵۰۰ و ۲۰۰ میلیارد دلار افزایش خواهد داد.

مقامات فدرال رزرو به تازگی و در اقدامی اضطراری در راستای محافظت از بزرگ‌ترین اقتصاد جهان برابر آثار مخرب ناشی از شیوع کرونا، نرخ بهره را به اندازه نیم واحد درصد (percentage point/pp) کاهش داده بودند.اقدام ناگهانی امروز فدرال رزرو در ادامه اقدام جسورانه روز پنجشنبه این نهاد در راستای تسهیل موانع موجود در بازار اوراق بدهی بود.به گزارش آسوشیتدپرس، با محکم‌تر شدن جای پای کووید-۱۹ در امریکا، بانک مرکزی این کشور در اقدامی غیر قابل انتظار و بی‌سابقه نرخ بهره را با یک درصد کاهش به محدوده صفر درصدی تا ۰.۲۵ درصدی کاهش داد. در نتیجه این اقدام ۷۰۰ میلیارد دلار نقدینگی در بازار این کشور تزریق خواهد شد که ۰.۵ تریلیون دلار برای خرید اوراق قرضه و ۲۰۰ میلیارد دلار به شکل وام‌های کم‌بهره خواهد بود.

اقدام کاملا غیرمنتظره بانک مرکزی امریکا که تنها چند ساعت بیشتر از انجام آن نمی‌گذرد همین حالا هم بازارها را به هم ریخته است چرا که نشان می‌دهد ریسک وقوع رکود در بزرگ‌ترین اقتصاد جهان حالا تا چه حد جدی شده است.

فدرال رزرو در بیانیه خود اعلام کرده است: تا زمانی که مطمئن شویم رویدادهای اخیر را پشت سر گذاشته‌ایم نرخ بهره در همین سطح باقی خواهد ماند.کووید-۱۹ با گرفتن جان ۶۸ نفر در امریکا، این کشور را به هفتمین کانون مرگبار خود تبدیل کرده است. مدارس و دانشگاه‌ها در برخی از ایالت‌ها تعطیل و در سراسر کشور حالت اضطراری اعلام شده است. استیون منوچین، وزیر خزانه داری امریکا گفته است که هر کار لازم باشد برای باز نگه داشتن بازارهای مالی انجام خواهد شد.کاهش شدید درآمد کسب و کارها به دنبال اخلال جدی در زنجیره تامین و تداوم تعطیلی‌ها باعث شده است تا بسیاری از شرکت‌ها در خطر ورشکستگی و تعدیل نیرو قرار گیرند. مارک زندی، کارشناس مسائل اقتصادی در موسسه «مودی آنلتیکس» گفت: روی سطح نازکی از یخ در حال راه رفتن هستیم و حس من این است که همه دستپاچه شده اند؛ نظام مالی آن‌طور که باید، کار نمی‌کند و حالا نهادها سعی دارند تا کمی آرامش به فعالان ببخشند.

اکنون دستاوردهای اخیر در حوزه رشد اقتصادی و پایین نگه داشتن نرخ بیکاری که باعث شده بود وضعیت اقتصادی امریکا در یکی از بهترین حالات نیم قرن اخیر قرار گیرد در معرض تهدید است.

جروم پاول گفت رشد اقتصادی امریکا منفی خواهد شد. به گزارش آسوشیتدپرس، رییس بانک مرکزی امریکا که پس از اقدام بی‌سابقه این بانک در کاهش یک درصدی نرخ بهره به منظور حمایت از اقتصاد امریکا در یک کنفرانس مطبوعاتی حضور یافته بود با ابراز نگرانی از پیامدهای کاهش مخارج مصرف‌کننده که بار اصلی رشد اقتصادی امریکا را بر دوش می‌کشد گفت: ممنوعیت تجمعات، تعطیلی کسب و کارها، لغو پروازها و رویدادهای مختلف و تعطیلی امور روزمره، برای اقتصاد اصلا خبر خوبی نخواهد بود.

وی با ابراز اطمینان از مهار این ویروس و بازگشت به زندگی عادی در آینده‌ای نزدیک هشدار داد مردم برای پایان زنجیره انتقال بیماری باید همکاری کنند. پاول حمایت از بازارهای مالی و اقتصاد را وظیفه سیاست‌گذاران پولی در مقطع فعلی دانست و از دولت و کنگره امریکا برای در نظر گرفتن معافیت موقت مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی آسیب‌دیده از کرونا ویروس تشکر کرد.

رییس فدرال رزرو با اشاره به در پیش بودن روزهای سخت برای اقتصاد امریکا پیش بینی کرد که اقتصاد این کشور در 3 ماهه دوم امسال کوچک شود که در صورت تحقق، نخستین‌بار در طول ریاست‌جمهوری ترامپ رشد اقتصادی امریکا منفی خواهد شد.

بانک مرکزی امریکا در نظر دارد ۷۰۰ میلیارد دلار نقدینگی را برای مقابله با پیامدهای اقتصادی کووید-۱۹ به بازارهای این کشور تزریق کند که بار اصلی این اقدام بر دوش دفتر منطقه‌ای نیویورک خواهد بود که قرار است ۱۲۰ میلیارد دلار نقدینگی طی دو مرحله به بازارها تزریق کند.

پاول با تاکید بر ضرورت بازگرداندن آرامش به بازارها گفت: کاملا نیرومند و موثر در بازار حضور خواهیم یافت و (از آنها) حمایت خواهیم کرد.

اکنون امریکا نیز به جمع کشورهایی می‌پیوندد که نرخ بهره صفر یا منفی دارند. پیش از این در ژاپن، سوییس، استرالیا و منطقه یورو این سیاست اعمال شده بود. تاکنون ۶۸ نفر در امریکا بر اثر ابتلا به کووید-۱۹ جان خود را از دست داده‌اند.