ممنوعیت واردات کالاهای آی‌تی، کارشناسی‌شده نیست

علی آذرکار٭

تجهیزاتی که واردات آنها ممنوع اعلام شده تجهیزات زیرساختی فناوری اطلاعات مانند CPU و سرور و تجهیزات ذخیره‌سازی هستند که در ایران تولید نمی‌شوند و حتی تولید بعضی از آنها انحصاری است؛ برای مثال در بحث CPU دو شرکت در دنیا وجود دارد که این محصول را تولید می‌کنند که هر دو امریکایی هستند، در مورد تجهیزات ذخیره‌سازی هم همین موضوع صدق می‌کند که در دنیا محصولات انحصاری دارند. از طرفی در حال حاضر تکنولوژی، خط تولید، زیرساخت و مواد لازم برای تولید کالایی مانند CPU و سرور، نه تنها در کشور ما، بلکه در کشورهای پیشرفته‌تر هم وجود ندارد و این امکان که بخواهیم اکنون این محصولات را به تولید ملی برسانیم میسر نیست. با ممنوعیت واردات تجهیزات و کالاهایی که نمونه داخلی آنها وجود ندارد، اتفاقی که می‌افتد این است که نمی‌توان نیاز بازار را تامین کرد. 

این در حالی است که بسیاری از اعضای ما قرارداد بستند با کارفرماها و متعهد شدند که تجهیزات را آماده کنند. از طرفی ساماندهی کردن تجهیزات هم به دلیل شرایط تحریم، طول می‌کشد، زیرا برای خرید و دریافت این تجهیزات از کشورهایی که ما را تحریم کردند، لازم است تحریم‌ها را دور بزنیم و تصمیماتی که به این روش گرفته می‌شود، کار را سخت‌تر می‌کند و به همین دلیل اکنون بسیاری از پروژه‌ها معلق مانده و معلوم نیست سرنوشت آنها چه می‌شود. اکنون به دلیل وجود تحریم‌ها، به اندازه کافی مشکلاتی نظیر دور زدن تحریم برای واردکنندگان و فعالان وجود دارد و این ماجرا تبدیل به یک چالش جدید شده و مشکلات مضاعفی را پدید آورده است. مضاف بر اینکه اگر آنها نتوانند قراردادشان را ایفا کنند، دچار مشکل می‌شوند و باید جریمه هم بپردازند، یعنی دوطرفه متحمل ضرر می‌شوند، زیرا هم نمی‌توانند تعهدات خود مبنی بر واردات کالا برای یک شرکت را اجرایی کنند و هم باید جریمه بدهند، این درحالی است که اصلا خودشان هم مقصر نبوده‌اند، بلکه تصمیمی غیرکارشناسی گرفته شده و آنها هم به ناچار تحت تاثیر این تصمیم قرار گرفتند. ما در زمینه سرور، CPU و تجهیزات ذخیره‌سازی تولید داخلی نداریم و اگر طبق اصول با این تصمیم برخورد شود، نباید این تجهیزات مشمول منع واردات شوند، این در حالی است که واردات این کالاها با این توجیه که آنها نمونه تولید داخلی دارند، ثبت نمی‌شود و این باعث می‌شود همه درگیر نشوند. در حال حاضر مدت‌هاست که این اتفاق افتاده، اما ممنوعیت واردات جدید برای کالاهای سرور، CPU و تجهیزات ذخیره‌سازی که به‌تازگی اعلام شده، مشکلی بیش از پیش را بر دوش شرکت‌ها تحمیل کرده است و این در حالی است که این کالاها به هیچ‌وجه در چارچوب این قوانین جا نمی‌گیرند و اکنون شرکت‌ها دیگر مستاصل شدند که چه کار باید کنند. با سازمان نظام صنفی تماس می‌گیرند که ما قرارداد داریم و باید تجهیزات را تامین کنیم؛ این در حالی است که کارفرمای ایرانی و خریداران این کالاها که عمدتا خود شرکت‌های دولتی هستند، بعضا تجهیزات ایرانی را نمی‌پذیرند و در قراردادهایشان تصریح می‌کنند که یک قطعه باید با برند خاصی به آنها عرضه شود و در چنین شرایطی، این امکان اصلا فراهم نیست. 

در صورت ادامه داشتن این روند، پروژه‌ها تعطیل می‌شود، پروژه‌هایی که اکثرا ملی هم هستند، نظام بانکی و موضوعات مربوط‌به اینترنت، همانطور که اگر سرور را به‌درستی تامین نکنید، شبکه اینترنت هم دچار اختلال می‌شود؛ آن هم در شرایطی که به دلیل شیوع ویروس کرونا بسیاری از افراد کارهای خود را به‌صورت دورکاری انجام می‌دهند و آموزش‌های آنلاین صورت می‌گیرد و بسیاری از مردم بخشی از خریدها و اقدامات خود را به‌صورت اینترنتی انجام می‌دهند و همه این اقدامات با استفاده از توسعه فنی و برخورداری از سرور و CPU امکان‌پذیر است که اکنون واردات آنها ممنوع اعلام شده است.  وقتی چنین تصمیمی می‌خواهد وضع شود، لازم است حتما کار کارشناسی روی آن صورت گیرد، باید از تشکل‌های تخصصی استعلام شود و آنگاه چنین تصمیمی گرفته شود. زیرا چنین تصمیماتی بعد از اینکه صادر می‌شوند، عقبه آنها به سادگی برطرف نمی‌شود. این در حالی است که لیستی که اکنون برای ممنوعیت واردات کالا عنوان شده، کارشناسی‌شده نیست و در حال حاضر درخواست برای واردات بسیاری از کالاها و تجهیزات ضروری حوزه فناوری، رد می‌شود، البته وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از ما گزارشی خواستند و ما هم در حال تهیه گزارش هستیم که بتوانیم این موضوع را به راه درستی پیش ببریم.

٭ دبیر سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران