اقتصاد هوشمند؛ نیازمند مقررات‌زدایی

اولین نشست کارشناسی «اقتصاد هوشمند» با حضور فعالان حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات و مسوولان بخش دولتی برگزار شد. «ضرورت حذف مقررات زائد» و «تسهیل‌گری برای بخش خصوصی» دو موضوع مهمی بودند که حاضران در این نشست به‌منظور تحقق اقتصاد و شهر هوشمند بر اجرایی شدن آنها تأکید داشتند. قرار است سلسله نشست‌های اقتصاد هوشمند ادامه یابد و در هر نشست به یکی از ابعاد این اقتصاد نوین پرداخته شود.

محمدرضا طلایی رییس کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق ایران، ضمن تشریح اهداف این کمیسیون در دوره نهم و ضرورت برگزاری سلسله نشست‌های مرتبط با اقتصاد هوشمند که نقش اساسی در توسعه پایدار دارد، گفت: اقتصاد هوشمند و شهر هوشمند اساس حرکت به‌سوی کشور هوشمند است و آنچه برای تحقق این هدف اهمیت دارد، مقررات‌زدایی از اقتصاد هوشمند است؛ اقدامی که در حال حاضر در برخی از کشورهای هم‌جوار ما اتفاق افتاده و در برخی کشورهای همسایه مدت‌زمان ثبت یک شرکت برخلاف کشور ما که حداقل 1 تا 2 ماه طول می‌کشد، در 30 دقیقه صورت می‌گیرد.

به اعتقاد طلایی، حذف مقررات زائد از حوزه فاوا و اقتصاد هوشمند در گروی تعامل و همفکری دولت و بخش خصوصی با یکدیگر است. او همچنین به‌ضرورت جا افتادن قوانین مرتبط با حوزه فاوا در میان نهادهای دولتی پرداخت و خاطرنشان کرد: بعد از گذشت 18 سال توانستیم آیین‌نامه‌ای درباره صادرات فاوا تصویب کنیم و در حال حاضر عمده چالش فعالان این حوزه است که جا بیندازند که خدمت را هم می‌شود علاوه بر کالا، صادر کرد.

او همچنین با انتقاد از عملکرد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در حوزه فاوا، افزود: متأسفانه عملکرد این وزارتخانه نشان می‌دهد که وزارت ارتباطات و اطلاعات روی برخی مسائل متوقف شده است. ضمن اینکه حوزه فناوری اطلاعات در این وزارتخانه بسیار کمرنگ است و چیزی برای عرضه ندارد. بر همین اساس فعالان حوزه فاوا بر این باورند اولین قدم تغییر نام وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به وزارت فناوری اطلاعات و ارتباطات است.

در ادامه حمیدرضا احمدیان مدیرکل دفتر نوآوری و حمایت از سرمایه‌گذاری وزارت ارتباطات تأکید کرد: در بحث‌های مربوط به هوشمندی و هر آنچه پیشوند این کلمه مانند شهر هوشمند یا اقتصاد هوشمند قرار می‌گیرد، اول‌ازهمه باید مشخص کنیم که کدام مقوله برای ما مهم‌تر است، شهریا اقتصاد یا هوشمندی صرف؟ به باور مدیرکل دفتر نوآوری و حمایت از سرمایه‌گذاری وزارت ارتباطات یکی از چالش‌های مهم در این حوزه این است که هنوز به وحدت فکری نرسیده‌ایم و باید بپذیریم که اقتصاد و شهر هوشمند هرکدام ابعادی دارند که صرف توجه به یک بعد آن، مشکلی را حل نخواهد کرد و منجر به توسعه هم نخواهد شد. به باور او، اقتصاد هوشمند در کنار اقتصاد سنتی است که معنا می‌یابد و اقتصاد هوشمند هیچ‌کدام از مولفه‌های اقتصاد سنتی را نقض نمی‌کند. احمدیان ضمن تشریح مولفه‌های اقتصاد هوشمند با تأکید بر ضرورت بهره‌مندی فعالان اقتصادی از ابزارهای نوین دیجیتال افزود: سال آینده سال سختی برای اقتصاد کشور است و در این شرایط، فعالان اقتصادی برای اینکه بتوانند به فعالیت‌های خود ادامه دهند و در بازارهای رقابتی دوام بیاورند، لازم است که با ادبیات جدید اقتصاد مانند «اقتصاد اشتراکی» به‌درستی آشنا شوند تا آنها را به کار ببندند. علی شمیرانی کارشناس حوزه فاوا نیز در این جلسه بابیان اینکه پیش‌نیازهای تحقق اقتصاد هوشمند، دولت الکترونیک است، گفت: متأسفانه درحالی‌که کشورهای موفق مانند چین، قوانین حوزه فاوا را بومی‌سازی کرده‌اند اما ما هنوز اندر خم یک کوچه‌ایم. او با تأکید بر این نکته که اقتصاد هوشمند امروز نیازمند مقررات زدایی است، نقش دولت را تسهیل فعالیت‌ها برای بخش خصوصی دانست و تأکید کرد: این بخش خصوصی است که باید بازیگر اصلی اقتصاد هوشمند شود؛ چراکه این بخش می‌داند چه چیزهایی را برای خود فراهم و چطور فعالیت‌هایش را در مسیر درست هدایت کند. تضمین و تشویق سرمایه‌گذاری‌ها، اشتراک‌گذاری داده و به رسمیت شناختن دارایی‌های دیجیتال ازجمله پیشنهادهای این فعال حوزه فاوا بود که به‌منظور پیاده‌سازی اقتصاد هوشمند به آنها پرداخت و خواستار اجرایی شدن آنها شد. علی عبدالهی رییس مرکز فناوری اطلاعات و توسعه اقتصاد هوشمند وزارت اقتصاد نیز در نشست کارشناسی اقصاد هوشمند کمیسیون فناوری اطلاعات ارتباطات اتاق ایران مطرح کرد: پدیده فناوری اطلاعات و ارتباطات تنها محصول ظهور یک فناوری نوین در حوزه خاصی از علم نیست بلکه ناشی از تحولاتی است که اثرات آن، کلیه عرصه‌های زندگی را تحت تاثیر قرار داده است. او در همین زمینه از «پارادایم دیجیتالی شدن» صحبت و تاکید کرد: بر اساس این پارادایم، به زودی جمعیت برخط دنیا از جمعیت واقعی بیشتر خواهد شد. عبدالهی تصریح کرد: در حال حاضر از پارادایم دیجیتالی شدن، وارد پارادایم هوشمندسازی شده‌ایم و نکته‌ای هم که در این فرآیند باید مورد توجه قرار گیرد، تغییر تفکر درباره هوشمندسازی است. باید توجه کنیم که هوشمندسازی یک ابر فرصت هم برای بخش خصوصی و هم بخش دولتی است و ما چاره‌ای نداریم که به این پاردایم تن دهیم.

رییس مرکز فناوری اطلاعات و توسعه اقتصاد هوشمند وزارت اقتصاد با اشاره به چالش‌های فعلی موجود در اقتصاد کشور از جمله فرارهای مالیاتی، مقابله با این چالش‌ها را در گروی هوشمند‌سازی دانست و تاکید کرد باید این هوشمندسازی را در سایر بخش‌ها از جمله گمرک و بیمه نیز پیاده کرد.

عبدالهی تعامل و یکپارچگی را مهم‌ترین چالش دیجیتالی شدن و هوشمندسازی در ایران عنوان کرد و برای حل این مشکل افزود: در مسیر مقررات‌زدایی، دولت و بخش خصوصی سه راه در پیش رو دارند؛ اول مشارکت، دوم آموزش و سوم آزمایش است.