گمانه‌زنی درباره فرمول جدید قیمت خودرو

تعادل|

برگزاری سه نشست خودرویی اما بدون نتیجه. روز گذشته سومین جلسه کمیته خودرو برای تدوین دستورالعمل قیمت‌گذاری و ارایه به ستاد تنظیم بازار بدون خروجی برگزار شد. اختلاف نظر وکشمکش بین سه ضلع «خودروسازان، سازمان حمایت و شورای رقابت» منجر به بلاتکلیف ماندن قیمت خودروهای پرتیراژ داخلی شده است. براساس تصمیمات روز گذشته ستاد تنظیم بازار، مقرر شد تا طی یک هفته آینده قیمت‌های جدید خودرو توسط سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان اعلام شود. مطابق مصوبه ستاد تنظیم بازار بعد از بررسی گزارشات ارسالی توسط شورای رقابت، سازمان حمایت و معاونت صنایع وزارت صمت در نهایت تصمیم بر آن شده تا سازمان حمایت با توجه به هزینه‌های تمام شده و کیفیت محصولات، آنالیز قیمتی انواع خودروهای داخلی را تا هفته آینده اعلام کند. اما شنیده‌ها حاکی از این است که سازمان حمایت رشد قیمتی بالای 50 درصد را برای قیمت خودروها در نظرگرفته است. همچنین برخی اخبار حاکی از این است که در جلسه ستادتنظیم بازار، سازمان حمایت با شورای رقابت برای تعیین فرمول جدید قیمت‌گذاری خودرو، توافق کردند که بر این اساس، قیمت مصرف‌کننده هر خودرو با توجه به فرمول «قیمت تمام‌شده به علاوه حداکثر ۵درصد سود تولیدکننده» محاسبه خواهد شد؛ اما لحاظ کردن سود حداکثری منوط به رعایت بهره‌وری ۷۰ درصدی در خطوط تولید خودرو است. با این حال اما وزیر صمت روز گذشته در اظهاراتی عنوان کرده که هنوز تعیین تکلیف برای افزایش قیمت خودرو در سال ۹۹ در ستاد تنظیم بازار نهایی نشده است.

   نشست‌های خودرویی  بی‌حاصل

اواخر فروردین اولین جلسه ستاد تنظیم بازار برگزار شد و موضوع تعیین دستورالعمل جدید قیمت خودرو نیز در دستور کار قرار گرفت. اما این نشست بدون خروجی ونتیجه پایان یافت و قرار شد پس از کارشناسی‌های لازم، درمورد شیوه تعیین قیمت‌گذاری خودرو تصمیم‌گیری شود. برهمین اساس قرار شد ستاد تنظیم بازار در دومین نشست خود، موضوع قیمت‌گذاری خودرو را در دستورکار قرار دهد. برهمین اساس، کمیته خودرویی تشکیل جلسه داد که در آن نشست، سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان اعلام کرد قیمت‌های جدید آماده شده و در انتظار ابلاغ از سوی ستاد تنظیم بازار است. اما پس از آنکه در دو جلسه پیشین این ستاد برای تعیین قیمت‌ خودروهای پرتیراژ داخلی در سال جدید به دلیل اختلاف نظر حاضران به نتیجه نرسید، قرار بود ستاد تنظیم بازار روز گذشته در سومین نشست خودرویی در سال جاری قیمت جدید خودروهای داخلی را ابلاغ کند، که بازهم این اتفاق نیفتاد تا یک‌بار دیگر خودروسازان و مشتریان همچنان در بلاتکلیفی بمانند. تصمیمات دیروز ستاد تنظیم بازار که به منظور بررسی دستورالعمل قیمت‌گذاری خودرو و سایر موضوعات برگزار شده بود، در نهایت مطابق مصوبه ستاد تنظیم بازار پس از بررسی گزارشات ارایه و ارسال شده توسط شورای رقابت، سازمان حمایت و معاونت صنایع وزارت صنعت تصمیم گرفته شد تا ظرف یک هفته آینده قیمت‌های جدید خودرو توسط سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان باتوجه به بررسی هزینه‌های تمام شده و کیفیت محصولات، آنالیز قیمتی انواع خودروهای داخلی اعلام شود. در همین رابطه، عباس قبادی معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس، در مورد مباحث مطرح شده درباره قیمت‌گذاری خودرو در جلسه تنظیم بازار، گفت: در جلسه امروز ستاد تنظیم بازار مقرر شد تا سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولید‌کنندگان بررسی‌ لازم در رابطه با قیمت‌گذاری خودرو را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ انجام دهند. دبیر کارگروه ستاد تنظیم بازار افزود: بر این اساس سازمان حمایت با اخذ و جمع‌آوری پیشنهاد قیمت‌های خودروسازان و اسناد مربوطه و همچنین بررسی قیمت بازار و اخذ نظرات شورای رقابت جمع‌بندی لازم را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ انجام خواهد داد. معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت اضافه کرد: پس از بررسی‌های انجام شده، جمع‌بندی نهایی توسط سازمان حمایت در کمیته خودرو بررسی و در آنجا تصمیم نهایی اتخاذ خواهد شد. از سوی دیگر، یک مقام مسوول در صنعت خودرو در گفت‌وگو با مهر با تشریح جزییات جلسه روز گذشته ستاد تنظیم بازار در مورد شیوه قیمت‌گذاری خودرو گفته است: در جلسه ستادتنظیم بازار، سازمان حمایت با شورای رقابت برای تعیین فرمول جدید قیمت‌گذاری خودرو، توافق کردند که بر این اساس، قیمت مصرف‌کننده هر خودرو با توجه به فرمول «قیمت تمام‌شده به علاوه حداکثر ۵ درصد سود تولیدکننده» محاسبه خواهد شد؛ اما لحاظ کردن سود حداکثری منوط به رعایت بهره‌وری ۷۰ درصدی در خطوط تولید خودرو است. به گفته او، در واقع، در گذشته نیز شورای رقابت بر اساس فرمولی مشخص که متشکل از فاکتورهایی همچون میزان ارزبری و نرخ ارز، نرخ تورم اعلامی بانک مرکزی، هزینه‌های دستمزد و مواد اولیه و نهاده‌های تولید بود، نسبت به تعیین قیمت تمام‌شده خودروها اقدام می‌کرد که هم‌اکنون نیز، این فرمول به شکلی است که قیمت مصرف‌کننده شامل قیمت تمام شده بر اساس محاسبات شورای رقابت و سازمان حمایت به علاوه حداکثر ۵ درصد سود تولیدکننده است. به گفته این مقام مسوول، تنها خودروسازانی سود ۵ درصدی را دریافت خواهند کرد که بهره‌وری خط تولید خودروی مربوطه آنها، ۷۰ درصد باشد و به تناسب آن، اگر بهره‌وری کاهش یابد، سود تولیدکننده نیز تقلیل خواهد یافت. بنابه اظهارات او، شش عامل تیراژ خودرو، ارتقای کیفیت، کاهش تعهدات مشتری، داخلی‌سازی و حمایت از قطعه‌سازان هر ماه باید در گزارشی از سوی خودروسازان به ستاد تنظیم بازار ارایه شود.

   اظهارات خودرویی وزیر صمت

این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که وزیر صنعت، معدن و تجارت در حاشیه جلسه مشترک با اعضای کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی، با اشاره به اینکه افزایش تولید خودرو یکی از راهکار‌های وزارت صمت برای مقابله با افزایش قیمت خودرو است، گفته است: هنوز تعیین تکلیف برای افزایش قیمت خودرو در سال 99 در ستاد تنظیم بازار نهایی نشده است.  رضا رحمانی، در پاسخ به سوالی درباره آخرین وضعیت تعیین تکلیف قیمت خودرو در ستاد تنظیم بازار، افزود: بسیاری از محصولات صنعتی و غیر صنعتی در ماه‌های اخیر مشمول افزایش قیمت شده و می‌شود، اما هنوز ستاد تنظیم بازار درباره موضوع مذکور تصمیم‌گیری نکرده است، اما اینکه قیمت غیر متعارف باشد اینگونه هم نخواهد شد. او با تاکید بر اینکه هر گونه افزایش قیمتی براساس روابط و فرمول مشخص نخواهد بود، گفت: در ستاد تنظیم بازار نماینده 14 دستگاه مرتبط و نمایندگانی از «ان‌جی‌او»‌های حمایت از مصرف‌کنندگان حضور دارند.

رحمانی همچنین در پاسخ به این پرسش که چه زمانی تعیین تکلیف قیمت خودرو صورت می‌گیرد؟ افزود: هنوز به نتیجه نرسیده‌اند و هرگاه به نتیجه برسند اعلام می‌شود. او درباره پیش‌بینی‌هایی که در برخی رسانه‌ها درخصوص افزایش قابل توجه قیمت خودرو مطرح می‌شود، گفت: فکر نمی‌کنم  چنین چیزی باشد و اینها شایعه است.

وزیر صمت با اشاره به ثابت ماندن قیمت خودرو تولید شده در کارخانه در سال 98، افزود: سال گذشته خودروسازان افزایش قیمت نداشتند، اما بازار تلاطم‌های بسیاری داشت؛ در سال جاری هم بر اساس برنامه‌ریزی‌هایی مقرر شده، تیراژ تولید بیشتر شود و در این صورت با افزایش تولید بسیاری از مشکلاتی که الان به آن اشاره شد، هم حل می‌شود. رحمانی ادامه داد: سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان از ماه‌ها قبل مدارک موردنیاز جهت تعیین قیمت خودرو را دریافت کرده و آن را مورد بررسی قرار می‌دهند، یقینا تصمیم ستاد تنظیم بازار منصفانه خواهد بود. وی با اشاره به اهمیت افزایش تیراژ خودرو در تعیین قیمت، گفت: باید واقعیت را پذیرفت در دوره‌ای کالا‌ها با ارز 4200 تومان وارد می‌شد، اما درحال حاضر رقم ارز به رقم نیمایی تبدیل شده است، بنابراین گرانی دور از انتظار نیست. او همچنین تصریح کرد: عرضه و تقاضا قیمت خودرو را در بازار تعیین می‌کند و سعی ما این است که با افزایش تولید مشکلات موجود رفع شود. 

   اختلاف نظر سه ضلعی

در همین حال، اما دبیر انجمن صنایع همگن قطعه‌سازان، در اظهاراتی بیان کرد که قیمت خودروهای کارخانه‌ای بنابر ارزبری، نوع مواد ساخت و تغییر نهادهای تولید عددهای مختلفی برایشان در نظر گرفته شده که ما صلاحیت نداریم میزان تغییر قیمت‌ها را اعلام کنیم و این خودروسازان هستند که موظفند میزان تغییر قیمت خودروها را اعلام کنند. به گفته آرش محبی نژاد، برای قیمت‌گذاری دستوری خودروسازان کشمکش‌هایی بین سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان، شورای رقابت و شورای قیمت‌گذاری وجود دارد؛ این در حالی است که ما با قیمت‌گذاری دستوری خودروها مخالف هستیم. 

از سوی دیگر، احمد نعمت‌بخش دبیر انجمن خودروسازان نیز با بیان اینکه برای کاهش تقاضا و تعادل بخشی قیمت خودرو راهی جز  فروش خودرو در حاشیه بازار نیست، افزود: همیشه بر موضوع فروش خودرو در حاشیه بازار تاکید کرده و خواهم کرد برای اینکه یک شرکتی به نام «بازرسی کیفیت و استاندارد» در کشور وجود دارد که بعد از فروش خودرو به خریداران زنگ می‌زند مبنی بر اینکه از خودروی خریداری شده راضی هستند یا خیر؟ دبیر انجمن خودروسازان گفت: گزارش‌های این شرکت نشان می‌دهد 70 تا 80 درصد افرادی که خودرواز کارخانه خرید می‌کنند بیشتر با کسب منفعت است تا مصرف شخصی! براساس اظهارات او، وقتی اختلاف قیمت بازار و کارخانه خیلی زیاد باشد اینگونه افراد به بازار هجوم می‌آورند و با قیمت‌های پایین ماشین از کارخانه خریداری و با نرخ‌های بالاتر به بازار عرضه و منفعت می‌برند. احمد بخش با تاکید بر اینکه اجازه دهند خودرو در حاشیه بازار فروخته شود، اظهارداشت: هم‌اکنون 70 تا 80 درصد ثبت نام‌کنندگان خودرو دلالان هستند و اجازه نمی‌دهند خودرو به قیمت ارزان به دست مردم برسد. وی ادامه داد: امسال یعنی سال «جهش تولید » هریک از شرکت‌های خودروسازی بنا دارند روزانه دو هزار و 500 دستگاه خودرو تولید کنند بنابراین از نظر عرضه سعی خواهیم کرد روزی پنج هزار دستگاه خودرو در کشور تولید شود حال چه باید کرد تقاضا در بازار کاهش یابد؟ دبیر انجمن خودروسازان گفت: تنها راه رفع این مشکل این است که اجازه دهند خودرو در حاشیه بازار فروخته شود.