مساله ارتقای پرستیژ پول ملی

محمدعلی  وکیلی

بعد از تصمیم اخیر مجلس دهم در خصوص تغییر پایه پولی، شاهد آن هستیم که دامنه وسیعی از مخالفت‌ها و موافقت‌ها درباره اثرات مثبت یا منفی این تصمیم در سطح رسانه‌های گروهی نشر و بازنشر می‌شوند؛ اظهاراتی که در برخی از آنها اساسا توجهی به دلایل اصلی این تصمیم نشده است. برای تحلیل درست یک تصمیم اقتصادی باید ابتدا اهداف اصلی آن تصمیم مورد بررسی قرار بگیرد و در مرحله بعد ارزیابی شود که آیا این اهداف در مسیر بهبود شرایط کلی موثر است یا نه؟ واقع آن است که حذف 4صفر از پول ملی صورت نگرفته تا مثلا مشکلات بنیادین اقتصادی مانند تورم، کاهش ارزش پول ملی و... در مسیر حل و فصل شدن قرار بگیرد یا احیانا اثرات ریشه‌ای در معضلات اقتصادی کشور داشته باشد. این تصمیم لحاظ شده در مسیر ارتقای پرستیژ پول ملی تا پول ملی کشورمان اعتبار دوباره‌ای کسب کند. 

این موضوع اساسی است که هنگام تحلیل‌ها باید مورد توجه قرار بگیرد. یعنی در اهداف اصلی این تصمیم نمایندگان هیچ جا اشاره نشده که مجلس این تصمیم را گرفته تا در شاخص‌های اصلی اقتصاد کشورمان رشد مستمری را شاهد باشیم. یا اشاره شده باشد که این تصمیم را گرفتیم تا تورم را مهار کنیم؛ ارزش به پول ملی‌مان بازگردد و مواردی از این دست. در شرایطی که هدف‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها در این زمینه مشخص است باز برخی افراد مواردی را در مخالفت با این تصمیم مطرح می‌کنند که ربطی به هدف‌گذاری‌های مرتبط با این تصمیم ندارد. بنابراین موضوع اول این است که باید تحلیل‌ها مبتنی بر اهداف این تصمیم ارایه شوند نه میتنی بر مواردی فرامتنی که ارتباطی با این تصمیم ندارد . موضوع دیگری که باعث شد تا نمایندگان نسبت به این طرح نگاه مثبتی داشته باشند؛ اثراتی است که این تصمیم بر صرفه جویی‌ها در خصوص چاپ اسکناس و سایر اوراق بهادار مالی برجا می‌گذارد. به هر حال هر سال هزینه‌های فراوانی صرف چاپ اسکناس و چک‌پول و... می‌شود که این تصمیم می‌تواند به صرفه‌جویی بیشتر این هزینه‌ها کمک کند. حال پرسشی که پیش می‌آید آن است که آیا در مسیر اجرای این طرح چالش و اسیب خاصی وجود دارد که ممکن است آسیب‌رسان باشد؟ بله؛ یک احتمال ریسکی در مسیر اجرای این تصمیم وجود دارد که ان‌شاءالله با تدبیر دولت این مشکل نیز کنترل خواهد شد و آن اینکه آیا یک کالای هزارتومانی که معادل 10 هزار ریال بوده؛ بعد از تغییرات اخیر به قیمت 1تومان باید فروخته شود. باید دید آیا فروشندگان حاضر هستند کالای 10هزار ریالی یا هزار تومانی خود را به قیمت 1تومان عرضه کنند یا اینکه این تصمیم باعث افزایش در دامنه‌های قیمتی خواهد شد. این به‌نظرم مهم‌ترین ابهامی است که در مسیر اجرای این طرح باید ابعاد و زوایای گوناگون آن را مورد توجه قرار داد. این موضوعی است که تحلیلگران و رسانه‌ها باید تبعات آن را بررسی کنند، نه اینکه دنبال ردپای این تغییر در شاخص‌های کلان اقتصادی باشیم. معتقدم اگر این احتمال ریسکی که به آن اشاره کردم کنترل شود می‌توان گفت که تصمیم اخیر تصمیم درستی بود و چنانچه مشکلات تورمی در اثر این تصمیم بروز کند می‌توان مبتنی بر این مشکلات این تصمیم را نقد یا با آن مخالفت کرد. 

نماینده مجلس دهم