چالش‌های تهران در مواجهه بایک زمین‌لرزه بزرگ
گروه راه و شهرسازی|
زلزله و مسائل پیرامون آن، محور مباحث دیروز اعضای شورای شهر تهران بود. در جلسه دیروز هم اعضا و هم رییس شورای شهر تلاش کردند با تشریح نقاط ضعف و آسیب‌پذیر شهر در برابر زلزله، نگاه مسوولان دولتی و کشوری را به اهمیت چاره‌اندیشی و البته عملگرایی درباره ممانعت از افزایش تلفات و خسارات ناشی از زلزله جلب کنند. در این حال، محسن هاشمی، رییس شورای شهر تهران از تقویت زیرساخت محلات با هدف مواجه شدن با پیامدهای بحران به ویژه در دو روز اول پس از زلزله شدن همچنین آموزش و فرهنگ‌سازی در رابطه با بازگذاشتن معابر عمومی توسط مردم هنگام بحران نیز سخن به میان آوردند.
به گفته او، معمولا در بحران‌های ناشی از زلزله با ریشتر بالا در 48 ساعت اول امکان امدادرسانی سازماندهی شده وجود ندارد و مردم باید خودشان به یکدیگر کمک کنند.هاشمی در حاشیه نشست دیروز شورای شهر اظهار کرد: همانطور که می‌دانید لازم است محلات تهران آب 72 ساعته سالم و باکیفیت خودشان را پس از زلزله داشته باشند. به گفته او، تهران 350 محله دارد و هر محله باید امکانات مورد نیاز برای مواجه با بحران را داشته باشد و سوله‌های بحران در هر منطقه باید ساخته شود تا آب و برق اضطراری را به مردم ارایه کند.او افزود: یکی دیگر از بحث‌های مهم امدادرسانی توسط خود شهروندان است که باید برای آموزش به شهروندان جهت کمک به سایر شهروندان اقدامات لازم صورت گیرد. اوافزود: موضوع دیگر این است شما دیدید که بعد از زلزله دوباره ترافیک شد و همه مردم به شهر آمدند در صورتی که نه ریزشی بود و نه آواری و حالا فرض کنید هم ریزش داشتیم و هم آوار که باید برای این هم فکری شود.هاشمی گفت: از مسوولان می‌خواهیم به زلزله تهران به واسطه گستردگی آن‌که از دماوند شروع شده و تا هشتگرد ادامه دارد و 17 میلیون نفر جمعیت را شامل می‌شود توجه ویژه‌تری داشته باشند. مدیریت پیامدهای زلزله تهران قطعا از توان شهرداری تهران خارج است و اصلا بحران هم از دوش شهرها برداشته شده و به عهده وزارت کشور گذاشته شده است.وی ادامه داد: خیلی از اختیارات به شهرداری‌ها هنوز واگذار نشده است. برای مثال ما هنوز اختیار آب و برق اضطراری بعد از وقوع بحران را نداریم در صورتی که این یک نقیصه است.
با زلزله مناسبتی برخورد نشود
رییس شورای اسلامی شهر تهران همچنین در صحن علنی پارلمان شهری پایتخت گفت: متاسفانه هر بار که زلزله در تهران رخ می‌دهد چند روزی همه درباره آن صحبت می‌کنند اما دوباره از خاطرشان می‌رود و به گونه‌ای با این پدیده مناسبتی برخورد می‌کنند. مجددا بعد از دو سال در تهران زلزله‌ای رخ داد و برای مردم نگرانی ایجاد کرد اما این طبیعی است که نباید با موضوع زلزله مناسبتی برخورد شود.
او گفت: شهر تهران که 15 میلیون نفر جمعیت در آن رفت و آمد دارند با زلزله‌ای با قدرت بیش از 6 ریشتر حتما دچار مشکلات فراوانی خواهد شد. باید توجه بیشتری به ساخت زیرساخت‌های شهری و افزایش تاب آوری شهر تهران انجام گیرد و دسترسی به آب اضطراری در شهر تهران باید ایجاد شود.وی افزود: زلزله بالای 6 ریشتر آسیب‌پذیری تهران را چندین برابر خواهد کرد و امیدواریم دولت با همکاری مدیریت شهری بتواند تاب‌آوری شهر تهران را افزایش بدهد.رییس شورای اسلامی شهر تهران گفت: متاسفانه هنوز شبکه هشدار زلزله به‌طور کامل در تهران نصب نشده و لرزه‌نگارها یا کامل نشده یا تعداد آنها کمتر از حد نیاز است.
سیاست‌های ناکارآمد در احیای بافت فرسوده
شهربانو امانی، عضو شورای اسلامی شهر تهران نیز در جلسه دیروز شورای اسلامی شهر تهران گفت: احیای بافت فرسوده اصلی‌ترین عامل مقابله با تبعات ناشی از زلزله در تهران است.امانی ادامه داد: سال‌های اخیر چندین بار اطراف تهران لرزیده است و همین امر باعث می‌شود تا نگرانی برای وقوع زلزله بزرگ در تهران افزایش یابد. من متخصص زلزله نیستم و پیشگو هم نیستم اما از کنار هم قرار دادن برخی شواهد به‌خصوص وضعیت بافت فرسوده شهر تهران می‌تواند به هر انسانی این موضوع را گوشزد کند که چه بحرانی در شهر تهران رخ خواهد داد.او گفت: تاکنون طرح‌های بسیاری اجرا شده اما تمام تلاش‌های ما در این سال‌ها بی نتیجه مانده است که دلیل آن هم عدم توجه به ذی نفعان واقعی بوده است. زمان آن رسیده که نگاه مان نسبت به احیای بافت فرسوده عوض شود و سایر پارامترهای مربوط به احیای بافت فرسوده را مورد توجه قرار دهیم و سیاست‌های غلط‌مان را کنار بگذاریم.امانی گفت: سیاست‌های طرح تفصیلی اصلا انگیزه مناسبی برای مردم ساکن در ریز دانه‌ها نیست. مردم اقتصاد را خوب می‌فهمند و اگر سیاست‌های تشویقی ما تغییر کند حتما مردم خودشان دست به کار خواهند شد. اوج تشویق ما این است که در صورت تجمیع 5 پلاک به آنها یک طبقه تشویقی بدهیم در صورتی که این موضوع برای هیچ عقل سلیمی قابل قبول نیست.وی افزود: بیش از 30 درصد بافت فرسوده شهر تهران در اطراف زون‌های حمل و نقل عمومی قرار دارد و می‌توان با یک سیاست جدید و بهتر مردم را برای احیای بافت فرسوده تشویق کرد.
سکونت 15 درصد تهرانی‌ها در بافت فرسوده
علی اعطا، عضو هیأت رییسه شورای شهر تهران نیز دیروز با اشاره به اینکه تهران 3268 هکتار بافت فرسوده دارد، گفت: 15 درصد تهرانی‌ها در بافت فرسوده سکونت دارند.اعطا اظهار کرد: بر مبنای مطالعات سازمان مدیریت بحران شهرداری، در تهران و اطراف آن 80 کیلومتر مربع پهنه گسلی شناسایی شده که از این 80 کیلومتر حدود 47کیلومتر آن در درون شهر قرار گرفته است.وی گفت: از سوی دیگر مشرف بودن ارتفاعات البرز به شهر، خطر وقوع زمین‌لغزش را محتمل کرده است در محدوده شهر تهران و ارتفاعات بالادست آن حدود 10 هزار و 914 هکتار زمین‌لغزش شناسایی شده که تأسیسات و ساختمان‌های زیادی را در معرض تهدید قرار داده است.سخنگوی شورای شهر تهران اظهار کرد: در بررسی‌های صورت گرفته در طرح جامع مدیریت بحران که توسط آژانس همکاری‌های بین‌المللی ژاپن ـ جایکا صورت گرفته است، بر اساس سه متغیر فروریزش ساختمان، امکان تخلیه اضطراری و خسارت ثانویه نسبت به ارزیابی آسیب‌پذیری نسبی شهر تهران اقدام شده و ارزیابی خسارت اقتصادی ناشی از زلزله نشان می‌دهد سرمایه‌گذاری قبل از وقوع زلزله منجر به کاهش چشمگیر کل هزینه خسارت خواهد شد.وی گفت: با سرمایه‌گذاری هر یک دلار قبل از حادثه از 15 دلار هزینه خسارت پس از حادثه جلوگیری می‌شود. همچنین طبق ارزیابی‌ها مهم‌ترین اقدام برای مقاوم‌سازی ساختمان‌ها، نوسازی بافت فرسوده است.در حال حاضر بسیاری از ساختمان‌های نوساز فاقد استحکام لرزه کافی هستند چرا که سیستم فعلی ارزیابی و کنترل ساخت و ساز، کنترل کیفی لازم برای ساخت و ساز را اعمال نمی‌کند.اعطا ادامه داد: استخدام مهندسان توسط مالکان به دلیل محدودیت‌های مالی و شیوه انجام کار باعث می‌شود که نظارت به صورت جدی قابل اعمال نباشد و به نظرم برنامه مواجهه با زلزله در کلانشهری همچون تهران نیازمند یک میثاق ملی است، مساله زلزله و آمادگی واقعی و عمیق را نمی‌توان با طرح و برنامه‌های بخشی و دستگاهی حل و فصل کرد.سخنگوی شورای شهر تهران گفت: زلزله احتمالی تهران نه تنها همزمان یک شوک و تهدید است که فراتر از آن، این شهر را در آستانه بی‌فردایی قرار می‌دهد.
7 تذکر به شهردار تهران
صحن علنی دیروز شورای شهر اما به صحنه تذکر به پیروز حناچی، شهردار تهران نیز بدل شد، به گونه‌ای که به طرز بی‌سابقه‌ای در یک روز 7 تذکر درباره مسائل مختلف به شهردار داده شد.محمد سالاری، عضو شورای شهر تهران گفت: مصوبه ستاد مقابله با کرونا مبنی بر استفاده الزامی از ماسک در حمل و نقل عمومی با جدیت توسط شهرداری دنبال نشده و در این زمینه به حناچی تذکر می‌دهیم.به گفته سالاری، استفاده از ماسک و دستکش در حمل و نقل عمومی تهران بر اساس مصوبه ستاد مقابله با کرونا الزامی شد. این موضوع روزهای نخست ابلاغ مصوبه به خوبی پیش رفت ولی چند روز پس از آن پیگیری نشد.این عضو شورای شهر تهران همچنین در تذکر دیگری به شهردار درباره تعلل در ارسال لایحه فرآیند صدور پروانه‌های ساختمانی گفت: این مصوبه اول مرداد سال گذشته در شورای شهر به تصویب رسید و هدف آن اصلاح بهبود صدور پروانه‌های ساختمانی بود.سالاری گفت: 9 ماه از تصویب این مصوبه در شورای شهر می‌گذرد ولی هنوز حناچی نسبت به ارسال لایحه مربوطه اقدام نکرده است. شهروندان در فرآیند صدور پروانه با موضوعات بروکراتیک پیچیده مواجه هستند و باید این موضوع و دغدغه‌های ناشی از آن رفع شود.در تذکری دیگر، حجت نظری، عضو کمیسیون حقوقی و نظارت شورای شهر تهران گفت: دسترسی اعضای شورا به سامانه منابع انسانی هنوز باز نشده است.نظری گفت: حدود یک ماه پیش تذکری دادم در مورد دسترسی به سامانه جامع منابع انسانی شهرداری تهران اما متاسفانه بیش از یک ماه است که نه پاسخی به آن داده و نه اساسا دسترسی به این سامانه برای اعضای شورای شهر ایجاد شده است. وی ادامه داد: حتما می‌دانید که دسترسی به سامانه از باب وظیفه نظارتی شورای شهر بسیار مهم است. از این رو، به عنوان آخرین هشدار به شهردار محترم تهران و معاون توسعه منابع انسانی ایشان می‌خواهم که هم دسترسی به این سامانه را ایجاد کنند و هم پاسخ به تذکر را بدهند. در غیر این صورت بنده مجبور خواهم شد که طرح سوال از شهردار را که ممکن است منجر به استیضاح ایشان هم بشود، کلید بزنم.
لایحه واکنش اضطراری چه شد؟
زهرا صدر اعظم نوری، عضو شورای اسلامی شهر تهران نیز گفت: به شهردار تهران تذکر می‌دهیم که هر چه سریع‌تر لایحه برنامه عملیاتی واکنش اضطراری را پس از بازنگری و رفع ایراد به شورای شهر ارسال کند.به گفته صدر اعظم نوری، وقوع زلزله با قدرت 5.1 ریشتر در دشت مشا اهمیت توجه به مدیریت بحران را بیش از پیش یادآور شد.وی افزود: شورای شهر تهران با آینده نگری طرحی با عنوان الزام شهرداری تهران به ارایه لایحه واکنش اضطراری به زلزله تهران را در سال 97 به تصویب رساند که به موجب آن شهرداری تهران موظف شد لایحه برنامه عملیاتی واکنش اضطراری را به همراه دستورالعمل‌های آن به شورا بفرستد.صدر اعظم نوری ادامه داد: لایحه‌ای سال گذشته به شورا آمد اما به دلیل برخی مشکلاتی که وجود داشت لایحه برای بازنگری به شهرداری تهران عودت داده شد.عضو شورای اسلامی شهر تهران گفت: متاسفانه تا امروز نسبت به اصلاح و بازنگری در لایحه اقدامی نشده است و به شهردار تهران در این خصوص تذکر می‌دهم تا لایحه را مورد بازنگری قرار داده و مجدد به شورای شهر تهران ارسال کند.
واگذاری پایگاه‌های مدیریت بحران؟
مجید فراهانی رییس کمیته بودجه و نظارت مالی شورای شهر تهران نیز طی تذکری به شهردار تهران گفت: بر اساس سرشماری سال 95 حدود 300 هزار نفر در محدوده گسل مشا، از دماوند تا شمیرانات زندگی می‌کنند و ساکنان روی گسل شمال تهران نیز حدود 2 میلیون و 300 هزار نفر هستند که تاب‌آوری و پایداری زندگی‌شان در برابر بحران‌ها و حوادث غیرمترقبه همچون زلزله مهم‌ترین انتظارشان از مجموعه مدیریت بحران است.رییس کمیته بودجه و نظارت مالی شورای شهر تهران ادامه داد: شورای شهر این انتظار مردم را درک کرده و با تصویب مصوبه الزام شهرداری تهران به در اختیار قرار دادن پایگاه‌های پشتیبانی مدیریت بحران مناطق 22گانه به سازمان مدیریت بحران گام مهمی در مسیر صیانت از حق حیات شهروندان و تاب‌آوری زندگی ساکنان تهران برداشته است اما به‌رغم گذشت 4 سال از تصویب این مصوبه شاهد بی‌توجهی به اجرای آن هستیم. فراهانی اظهار کرد: تأسف‌آور است که به‌رغم سه تذکر من و تذکرهای دیگر اعضا در سال 96 و 97 برخی مدیران شهرداری، پشتیبانی از تاب‌آوری شهر تهران در برابر حوادث و اجرای مصوبه شورا در این زمینه را فدای نگاه سازمانی خود و استفاده از این کارگاه‌ها در حوزه مدیریتی‌شان می‌دانند. وی اعلام کرد: سازمان مدیریت بحران 56 پایگاه را در اختیار سازمان ورزش شهرداری قرار داده و این سازمان به‌رغم تکلیف کارگروه تشکیل شده در اسفند 96 برای تهیه و ارایه برنامه واگذاری پایگاه‌ها در سه بازه زمانی در جلسه شورای معاونین شهرداری از اجرای این تکلیف و ارایه برنامه زمانی تخلیه پایگاه‌ها خودداری کرده است.این عضو شورای شهر تهران تأکید کرد: هیچ عقل سلیمی بهانه استفاده ورزشی شهروندان از این پایگاه‌ها را برای عدم واگذاری به سازمان مدیریت بحران نمی‌پذیرد.احمد مسجد جامعی، عضو شورای اسلامی شهر تهران نیز در تذکری در صحن علنی شورای شهر تهران گفت: راجع به موزه سیمان ری باید به شهرداری تهران تذکر بدهم. شهرداری تهران کارش موزه‌داری نیست و باید به این فکر کنیم که قرار است با موزه شدن کارخانه سیمان چه اتفاقی در کل شهر بیفتد زیرا شهرداری نسبتش با کل شهر تهران است.
پلمب برخی از مراکز دامپزشکی؟
در تذکری دیگر به شهردار، سیدآرش حسینی میلانی رییس کمیته محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران اظهار کرد: برابر با گزارش‌های واصله و مراجعه واحدهای صنفی دامپزشکی تهران در روزهای اخیر برخی از مناطق شهرداری در برخورد با این واحدها، نسبت به تعطیلی و پلمب دفاتر مراکز دامپزشکی اقدام کرده‌اند. وی افزود: این برخوردها موجب نگرانی و دغدغه تشکل‌های صنفی انجمن‌های دامپزشکی و فعالان این گروه شده است و به‌رغم اخذ مجوز فعالیت از وزارت جهاد کشاورزی، سازمان دامپزشکی و اتحادیه‌های ذی‌ربط، به دلیل وجود ابهام در وضعیت چگونگی فعالیت این صنف در واحدهای مستقل یا واحدهای مسکونی برخی از مناطق شهرداری تهران بدون بررسی جامع و راهکارهای اجرایی مناسب بلافاصله به جلوگیری از فعالیت این صنف اقدام کرده‌اند.
