کشف قیمت خودروهای پرمتقاضی

تعادل| 

فرمول نهایی قیمت‌گذاری خودرو پس از  چانه زنی‌های بسیار استخراج شد. براساس توافقات صورت گرفته میان ستاد تنظیم بازار، سازمان حمایت و شورای رقابت، دستورالعمل تعیین قیمت خودرو تعیین شد. قیمت خودرو در کف بازار شامل قیمت درب کارخانه به علاوه حداکثر ۱۰ درصد سود خواهد بود. براساس این دستورالعمل هر کجا قیمتی بالاتر از این ارقام داده شود، به منزله گران‌فروشی بوده و بازرسان این سازمان با آن مقابله خواهند کرد. با قیمت‌های اعلامی جدید، نسبت به قیمت‌های ۱۷ دی سال ۱۳۹۷ ستاد تنظیم بازار، ۲۳ درصد به قیمت درب کارخانه خودروهای سایپا و ۱۰ درصد به قیمت درب کارخانه خودروهای ایران خودرو اضافه خواهد شد. در همین راستا، ضوابط جدید فروش خودرو نیز مصوب شد. براساس آنچه مسوولان وزارت صمت اعلام کردند، از این پس «فروش فوق‌العاده، پیش‌فروش و مشارکت در تولید»، سه روش فروش خودرو خواهد بود و بر این اساس 60 درصد از تولید خودروسازان به ایفای تعهدات جاری و معوق اختصاص می‌یابد و مابقی در قالب فروش فوق‌العاده و پیش‌فروش به متقاضیان واگذار خواهد شد. 

  سرانجام قیمت‌گذاری خودرو 

به ‌رغم تمامی حواشی به وجود آمده طی هفته‌های اخیر به دلیل افزایش نجومی قیمت خودروها و انتقادات نسبت به روند قیمت‌گذاری خودرو، سرانجام روز گذشته با بازگشت شورای رقابت به قیمت‌گذاری خودرو، فرمول نهایی قیمت خودرو  اعلام شد. این در حالی است که شورای رقابت اواخر شهریور ۹۷ و با تصمیم شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا از قیمت‌گذاری خودرو کنار گذاشته شد. برهمین اساس، تصمیم‌گیران اصلی در تعیین قیمت خودرو به سازمان حمایت و ستاد تنظیم بازار محول شده بود. با حذف شورای رقابت از روند قیمت‌گذاری، نه تنها بازار خودرو آرام نگرفت، بلکه مشتریان و خودروسازان هم از این وضعیت ناراضی بودند. برهمین اساس، برخی بازگشت این شورا را به منزله برگشت آرامش به این بازار تلقی کردند. برهمین اساس، در سال جدید، وزیر صمت از رییس شورای رقابت درخواست کرد که دستورالعمل قیمت‌گذاری خودروهای داخلی را به ستاد تنظیم بازار ارسال کند.با توافقات صورت گرفته وزارت صنعت، سازمان حمایت، شورای رقابت و ستاد تنظیم بازار و براساس فرمول خروجی، به‌طور متوسط قیمت خودروهای ایران خودرو ۱۰ درصد و قیمت خودروهای سایپا ۲۳ درصد افزایش خواهد یافت. همچنین براساس دستورالعمل این ستاد، کشف قیمت چهار خودروی پر متقاضی صورت گرفته که قیمت جدید پراید ۱۱۱ حدودا ۴٢میلیون و ۱۰۰ هزار تومان و ساینا ۵۹ میلیون تومان تیبای صندوق‌دار ۵۲ میلیون تومان و تیبای هاچ‌بک ۵۹ میلیون تومان است. البته به گفته رییس شورای رقابت، جزییات بیشتر و آنالیز قیمتی خودروهای مختلف امروز اعلام خواهد شد. رضا شیوا همچنین در توضیحاتی عنوان کرد: در جلسه 20 اردیبهشت شورای رقابت هر خودروساز سبد تورمی قیمت‌های خود را به شورا اعلام‌کرد تا بر اساس آن قیمت‌گذاری انجام شود. سبد تورمی که خودروسازان اعلام کردند بر اساس تورم اسفند 98بوده و قرار است سبد بخشی تورمی خودروسازان مجددا برای سه ماه آینده یعنی خرداد ماه اعلام شود. اما شیوا در مورد اینکه چرا درصد افزایش قیمت محصولات سایپا نسبت به محصولات ایران خودرو بیشتر است، گفت: دلیل افزایش کمتر قیمت‌های ایران خودرو‌ نسبت به سایپا این است که در بهمن 97، ایران خودرو در محصولات خود افزایش قیمت84 درصدی اعمال کرده بود. البته بنابه اظهارات عباس تابش رییس سازمان حمایت خودروسازان متعهد به تولید یک میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاه خودرو در سال جاری شده‌اند که بر مبنای آن، در هر ماه برنامه‌های تولیدی آنها گرفته می‌شود تا به تناسب آن از بین خودروهای تولیدی ۶۰ درصد به تعهدات و معوقات باقی مانده و ۴۰ درصد به فروش فوق‌العاده اختصاص یابد. 

  ضوابط جدید پیش‌فروش 

در نشست روز گذشته ضوابط جدید پیش‌فروش خودروها نیز مشخص شد. به‌طوریکه بر اساس دستورالعمل جدید محدودیت‌هایی نظیر هر کد ملی یک دستگاه خودرو، محدودیت سنی بالای ۱۸ سال و عدم ثبت‌نام یا دریافت خودرو از ایران خودرو و سایپا در سه سال گذشته در نظر گرفته شده است. براساس اظهارات عباس قبادی دبیر کار گروه تنظیم بازار، سند فروش خودرو نیز در رهن باقی خواهد ماند. همچنین براساس اعلام رییس سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، قیمت خودرو در نمایشگاه‌ها باید در دید عموم بوده و قیمت‌ها در فضای مجازی نیز باید متعارف بوده، عرضه‌کننده خودرو احراز هویت شده باشد و خودروهای واقعی عرضه کرده باشند. همچنین اگر بیش از سه ماه خودرو در پارکینگ نگهداری شود به منزله احتکار خواهد بود. همچنین به گفته تابش، خودروها نباید بیش از سه ماه در پارکینگ‌ها نگهداری شده باشد و در صورتی که این خودروها در این مدت به نمایندگی‌ها برای سرویس‌های اولیه مراجعه نکرده باشند، به منزله احتکار تلقی شده و گارانتی آنها ابطال خواهد شد. او تاکید کرده که موضوع احتکار خودرو از موضوعات مهم و اولویت‌دار است که توسط این سازمان رصد خواهد شد و همچنین وزارت امور اقتصادی و دارایی مکلف به ایجاد زیرساخت لازم برای اخذ مالیات از معاملات مربوط به خودروها شده است .همچنین به گفته تابش، اتحادیه‌ها و اتاق‌های اصناف در سراسر کشور مکلف به ارایه دستورالعمل تعیین شده به تمامی مراکز خرید و فروش خودرو اعم از نمایشگاه‌ها و شبکه‌های مجازی هستند. اما در مورد اینکه آیا افزایش قیمت خودرو شامل خودروهای معوق می‌شود یا خیر؟ مسوولان وزارت صمت اعلام کردند که موضوع افزایش ۱۰ درصدی قیمت محصولات ایران خودرو و افزایش ۲۳ درصدی قیمت محصولات سایپا، شامل خودروهای معوق شده نیست و این خودروها با همان قیمتهای قبلی در اختیار مشتریان و ثبت‌نام‌کنندگان قرار می‌گیرد.

  سه شیوه برای فروش خودرو 

نشست خودرویی روز گذشته یک خروجی دیگر هم داشت که براساس آن شیوه جدید فروش خودروها برای سال ۹۹ مشخص شد. براساس آنچه مسوولان وزارت صمت اعلام کردند، از این پس فروش فوق‌العاده، پیش‌فروش و مشارکت در تولید، سه روش فروش خودرو خواهد بود و بر این اساس 60 درصد از تولید خودروسازان به ایفای تعهدات جاری و معوق اختصاص می‌یابد و مابقی در قالب فروش فوق‌العاده و پیش‌فروش به متقاضیان واگذار خواهد شد. در فروش فوق‌العاده حداکثر 3 ماه خودرو به متقاضی تحویل خواهد شد و بر این اساس سایت فروش خودرو یک هفته باز است و تمامی متقاضیان قادر به ثبت‌نام و واریز وجه خواهند بود. البته اینجا یک محدویت لحاظ شده که براساس آن متقاضیانی که در سه سال گذشته در فرآیند فروش شرکت‌ها حضور نداشته‌اند اجازه ثبت‌نام خواهند داشت. براساس اعلام وزارت صمت، این شیوه فروش در طول سال ادامه خواهد داشت و متناوبا فروش فوق‌العاده انجام خواهد شد اما بعد از تمام مراحل ثبت‌نام اگر تعداد ثبت‌نام‌کنندگان متناسب به سهمیه اختصاص گرفته برای فروش باشد، بدون سود مشارکت و ۳ ماهه خودرو تحویل داده خواهد شد اما اگر تعداد ثبت‌نام‌کنندگان بیش از خودروها باشد فرآیند قرعه‌کشی با حضور مراجع نظارتی در شرکت‌های خودروساز انجام می‌شود. در همین حال، چنانچه متقاضیانی که ثبت‌نام کرده و واریز وجه انجام داده‌اند اما نام آنها در قرعه‌کشی نبوده است می‌توانند وجه خود را دریافت کرده یا وجه واریزی را برای فروش‌های بعدی استفاده کنند. در فرآیند پیش‌فروش مجدد سایت باز می‌شود ضمن اینکه سود مشارکت نیز صفر خواهد بود و صرفا برای مصرف‌کننده خودرو در نظر گرفته شده است. بنابه اظهارات معاون صنعتی وزارت صمت، روش مشارکت در تولید خودرو متعاقباً اعلام خواهد شد. متولیان وزارت صمت همچنین تاکید کردند که مردم نباید در فضای هیجانی وارد بازار خودرو شوند، چراکه قیمت‌ها شکسته خواهد شد. 

  ثبت‌نام ایران‌خودرو امکان‌پذیر نشد

 حال که بحث شیوه پیش‌فروش‌ها در ستاد مشخص شده، بد نیست به اتفاقی که روز گذشته در روند ثبت‌نام پیش‌فروش ایران خودرو افتاد، اشاره‌ای داشته باشیم. وزیر صمت همین دو روز پیش بود که برای اصلاح فرایند ثبت‌نام خودروسازان یک اولتیماتوم 24 ساعته داده بود که خودروسازان وقعی به این موضوع نداشتند. به‌طوریکه متقاضیان خودرو برای ثبت‌نام خرید محصولات ایران خودرو مانند دفعات قبل با در بسته روبرو شدند. ایران خودرو که طی روزهای گذشته به معرفی چند محصول خود شامل «دنا، پژو 206، پژو پارس و پژو 207 آی» با موعد تحویل آبان، آذر و دی 99 برای پیش‌فروش اقدام کرده بود که ثبت‌نام برای این محصولات از ساعت 11 صبح روز گذشته یعنی مورخ ۲۲ اردیبهشت ماه ۹۹ آغازشد. اما بعید است که کسی موفق به ثبت‌نام برای خرید این خودروها شده باشد. خبرنگار تعادل ضمن تایید گفته‌های برخی متقاضیان که نتوانستند برای ثبت‌نام اقدام کنند، در همان گام نخست ورود به سایت با اخلال جدی مواجه بود اما پس از تلاش مکرر و ورود به سایت برخی گزینه‌ها برای ثبت اطلاعات غیر فعال و یادرخواست متقاضی برای ثبت یک خودرو در یک تاریخ مشخص رد و امکان ثبت نهایی اطلاعات وجود نداشت. این درحالی است که برخی از متقاضیان به خبرگزاری فارس گفته‌اند که در شرایطی که مردم نمی‌توانند برای خرید اقدام کنند، دلالان پیشنهاد ثبت‌نام خودرو با نرخ کارخانه را در ازای دریافت 5 میلیون تومان می‌دهند. به نظر می‌رسد، این شیوه ثبت‌نام کردن، نوعی فریب افکار عمومی و نهادهای ناظرباشد.