پیشنهاد تقسیم ایران از سوی داماد چرچیل

چهارده ماه پس از ملی شدن صنعت نفت ایران و درست در روزی که محمد مصدق نخست وزیر، گزارشی را در مورد ضرورت بازگرداندن کارشناسان انگلیسی به کشورشان، تعطیل کردن کنسولگری‌های انگلیس در شهرهای ایران و همچنین انتخاب مشتریان جدید نفت به نمایندگان مجلس شورای ملی ارایه کرد، دانکن سندز سیاستمدار، دولتمرد انگلیسی و داماد وینستون چرچیل نخست وزیر وقت، طی سخنانی پیشنهاد کرد که آسان‌ترین راه‌حل مساله‌ای به نام «ایران» که به وجود آمده است این است که ایران باردیگر میان دولت‌های لندن و مسکو قسمت شود! 

 وی که سی و یکم اردیبهشت 1331 در پارلمان انگلستان سخن می‌گفت، اضافه کرد: محاصره اقتصادی ایران موثر واقع نخواهد شد. مروری بر تاریخ ایران نشان می‌دهد چگونه ایرانیان یاد گرفته‌اند که در جریان سختی‌ها خود را با هر وضعیت روز تطبیق و بدون خم آوردن به ابرو به زندگانی عادی ادامه دهند. آنان بدون صادرات و واردات هم می‌توانند دوام یابند؛ به همان‌گونه که در یک سال اخیر (سال 1951) زندگانی عادی خود را ادامه دادند و به گزارش روزنامه‌نگارانی که از ایران دیدار کرده‌اند سرزنده و مبارزطلب هم شده‌اند. بنابراین، به زانو در آمدن دولت ایران از راه محاصره اقتصادی و انزوای سیاسی تصوری بیهوده است. تبلیغ بر ضد دولت ایران (دولت مصدق) با هدف تغییر تفکر مردم نسبت به آن نیز سودی ندارد، زیرا که اولا این تبلیغات به گوش عوام الناس ایران که شیفته سخنان دکتر مصدق شده است نمی‌رسد و ثانیا، طبقه متوسط ایران که تبلیغات ما را می‌شنود و یا می‌خواند ذاتا متمایل به ناسیونالیسم ایرانی است و سخنی جز به سود وطن به گوشش فرو نمی‌رود. مشاهده درهم شکسته شدن ناسیونالیسم ایرانی؛ آرزوی مشترک ما (غرب) و شوروی است و آسانترین راه وصول به آن، مذاکره با مسکو برای تقسیم مجدد ایران، میان ما دو دولت به دو منطقه نفوذ است، تقریبا با همان فرمول 1907 (قرارداد سن پترز بورگ) 

یا هر شکلی دیگر. دانکن سندز (سندیز) شوهر دیانا دختر چرچیل سال‌ها نماینده پارلمان و وزیر وزارتخانه‌هایی از جمله دفاع، مستعمرات، ساپلای (تدارکات) و خانه سازی بود. وی بود که اعلام کرد عصر هواپیماهای شکاری و بمب‌افکن به پایان رسیده و باید روی موشک‌سازی تمرکز کرد و چون «قدرت» ناشی از تسلیحات اتمی است، باید پا به پای امریکا و شوروی بمب اتمی ساخت که دست‌کم سلاحی بازدارنده است و هر دو اندیشه خود را به اجراء گذارد. برخی مطبوعات تهران بعدا به این پیشنهاد داماد چرچیل اعتراض و از آن انتقاد کردند و نوشتند که محافظه‌کاران انگلستان هنوز در رویاهای قرون 18 و 19 هستند و تحولات تازه جهان را درک نکرده‌اند.