کودتای قوچان، قتل نادرشاه و تغییر مسیر تاریخ ایران زمین

دهم ژوئن سال 1747 مصادف با بیستم خرداد 1126 شمسی، در فتح‌آباد قوچان، نادرشاه در خوابگاهش به دست چند تن از ژنرال‌هایش به قتل رسید و به این ترتیب ناپلئون شرق از این دنیا رفت؛ مردی که آرزو داشت ایران را بار دیگر ابرقدرت جهان کند.   نادر در سال 1736 میلادی در یک اجتماع بزرگ در آذربایجان با رای زعمای ایران، سران قبایل، کدخدایان و معتمدان نقاط مختلف کشور به شاهی انتخاب شده بود. وی نیروهای روسیه را به آن سوی داغستان فراری و عثمانی را گوشمالی داده و برجای خود نشانده بود، منطقه فرارود (آسیای میانه) را آرام، و گردنکشان ایران خاوری (پختون‌ها = پشتون ها) 

را تنبیه و دهلی را در سال 1739 (نوروز) به تصرف خود درآورده بود. نادر حاکمیت ایران را بر سراسر خلیج فارس مسلط کرد و سران مسقط و عمّان را نیز به سوی خود جلب کرد و سرگرم ساخت ناو جنگی و درصدد تصرف جزیره زنگبار در حاشیه آفریقا بود.  علاقه‌ بیش از حد به کشورگشایی باعث شد نادر طبق برخی روایات دو سوم از ایام عمر خود را روی زین اسب بگذراند و لشکرکشی‌های مداوم و ضعف مزاج و خستگی جسمانی ناشی از آن، او را به تدریج بسیار تندخو و خشن کرده بود که نتیجه‌اش اتخاذ تصمیمات سخت و نیز اعمال مجازات‌های شدید، غیرانسانی و فوری اطرافیان خود و مقامات از جمله افسران ارشد بود. نادر که آخرین آیین‌های نوروزی دوران حیات را در کرمان گذرانیده بود، نیمه خرداد در راه بازگشت به پایتخت خود (مشهد)، در فتح آباد قوچان اردو زده بود. در این اردوگاه که در 12 کیلومتری قوچان (خبوشان آن زمان) برپا شده بود، نادر دژبانی اردو را به احمدخان درانی، افسر 25 ساله پشتون، سپرده بود که این امر باعث ترس افسرانی شده بود که بر جان خود ایمن نبودند. نادر در جوانی با مادرش به اسارت افشارها درآمده بود ـ که گهگاه خراسان جنوب غربی را غارت می‌کردند. وی پس از مرگ مادر از اسارت گریخته بود و با اینکه همین دوران اسارت، اورا به نادر افشار معروف کرده بود ولی از افشارها دلخوش نبود و میان دو طرف کینه ادامه داشت.  این بیم و نگرانی به زودی 70 افسر و عمدتا از قاجارها و افشارها را برآن داشت که «هم قسم» شوند تا نادر را بکشند. آنها شبانه به چادر خوابگاه نادر نزدیک شدند، نگهبان چادر را خفه کردند، و وارد چادر شدند. نادر با شمشیر دست به دفاع زد ولی صالح خان دست نادر، و یک ژنرال قاجار سر او را قطع کرد و روز بعد، در آن اردوگاه عظیم جز جسد نادر ـ تقریبا چیزی دیگر بر جای نمانده بود. قتل نادر مسیر تاریخ ایران و منطقه را به لحاظ لشگرکشی‌ کشورهای مختلف پس از مرگ نادر و تغییرات مرزی دگرگون کرد.