نگاهی بر عملکرد بازار سرمایه در بهار ۹۹

ارزش معاملات انواع اوراق بهادار در بازارهای بورس، فرابورس، بورس کالا و انرژی از ابتدای سال جاری تا انتهای هفته سوم خردادماه ۷.۴۸۷ هزار میلیارد ریال گزارش شده که در مقایسه با سه ماهه اول سال ۱۳۹۸ بیش از ۴۲۱ درصد افزایش داشته است. به گزارش سنا و به استناد گزارش رسمی گروه آمار و تحلیل ریسک، مرکز پژوهش­ سازمان بورس و اوراق بهادار ارزش کل بازار اوراق بهادار شامل ارزش بازارهای بورس، فرابورس، بورس انرژی و کالا، در پایان هفته سوم خردادماه سال جاری بالغ بر ۵۷.۱۷۳ هزار میلیارد ریال شد که در مقایسه با پایان خردادماه سال قبل ۳۶۵.۵ درصد رشد را نشان می‌دهد. همچنین ارزش بازار اوراق بهادار در پایان سال ۱۳۹۸ بیش از ۲۶.۱۴۹ هزار میلیارد ریال بوده که در مقایسه با پایان سال ۱۳۹۷ حدود ۱۷۷ درصد افزایش یافت.

    ارزش معاملات

ارزش معاملات انواع اوراق بهادار در بازارهای بورس، فرابورس، بورس کالا و انرژی از ابتدای سال جاری تا انتهای هفته سوم خردادماه ۷.۴۸۷ هزار میلیارد ریال گزارش شده که در مقایسه با سه ماهه اول سال ۱۳۹۸ بیش از ۴۲۱ درصد افزایش داشته است. همچنین مقدار این شاخص مهم در بازار سرمایه در دوازده ماهه سال ۱۳۹۸ مجموعاً بیشتر از ۱۰.۱۳۲ هزار میلیارد ریال بوده است که مقایسه آن با سال ۱۳۹۷ حاکی از رشد ۱۷۷ درصدی آن است. از طرفی، متوسط ماهانه ارزش معاملات در دو ماهه نخست سال ۱۳۹۹ بالغ بر ۲، ۷۶۶ هزار میلیارد ریال بوده که از این حیث نسبت به متوسط ماهانه ارزش معاملات در سال ۱۳۹۸، ۲۲۸ درصد افزایش داشت.

    شاخص‌های بازار سرمایه

شاخص کل بورس تهران در پایان هفته سوم خردادماه سال جاری با ۱۲۵ درصد افزایش نسبت به پایان سال ۱۳۹۸، مقدار یک میلیون و ۱۵۳ هزار واحد را ثبت کرد. همچنین این شاخص در پایان سال ۱۳۹۸ با ثبت مقدار ۵۱۲.۹۰۰ واحد نسبت به پایان سال ۱۳۹۷ حدود ۱۸۷ درصد افزایش یافت. شاخص کل فرابورس نیز در پایان هفته سوم خردادماه سال جاری با ثبت مقدار ۱۲.۸۷۱ واحد نسبت به انتهای سال گذشته ۹۵ درصد افزایش را نشان می‌دهد، ضمن اینکه در پایان سال گذشته با ثبت مقدار ۶.۵۹۱ واحد نسبت به پایان سال ۱۳۹۷ حدود ۱۸۲ درصد افزایش داشته است.

  ارزش جذب و تجهیز منابع

ارزش جذب و تجهیز منابع مالی از طریق بازار سرمایه تا پایان اردیبهشت­ ماه سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۱.۴۷۰ درصد افزایش یافته و مقدار آن بیش از ۷۱۳ هزار میلیارد ریال است. این مقدار در ۱۲ ماهه سال گذشته ۲.۶۵۰ هزار میلیارد ریال بوده که در مقایسه با ۱۲ ماهه سال ۱۳۹۷ بیشتر از ۱۱۱ درصد افزایش داشت. با گذشت ۲ ماه از سال جاری نیز، ۲۷ درصد از عملکرد کل سال گذشته در جذب و تجهیز منابع مالی از طریق بازار سرمایه محقق شد.

    ارزش مانده اوراق بدهی منتشره

ارزش مانده اوراق بدهی منتشر شده در بازار سرمایه در پایان اردیبهشت ­ماه سال جاری ۱.۵۹۷ هزار میلیارد ریال بود که از این مقدار، ناشر ۸۴.۲ درصد اوراق، دولت، ۱۲ درصد اوراق شرکتی و ۳.۹ درصد اوراق، شهرداری‌ها هستند. از منظر نوع اوراق نیز، اسناد خزانه اسلامی با ۴۴ درصد، بیشترین سهم از اوراق منتشره را دارا بوده و پس از آن اوراق منفعت با ۲۰.۲ درصد است.

    تعداد شرکت‌ها

تا پایان هفته سوم خردادماه سال جاری مجموعا سهام ۶۳۶ شرکت در بازارهای بورس و فرابورس معامله و بخش مهمی از تأمین مالی خود را از طریق این بازار انجام می‌دهند. لازم به ذکر است تعداد شرکت‌های گفته شده در پایان سال گذشته مجموعاً ۶۲۹ و در پایان سال ۱۳۹۷ بالغ بر ۵۹۹ شرکت بوده است.

   تعداد کدهای سهامداری

از منظر توسعه و مشارکت عمومی، از ابتدای سال جاری برای ۱.۲ میلیون نفر کد بورسی جدید صادر شده و به این ترتیب مجموع کدهای بورسی سرمایه‌گذاران فعال در بازار سرمایه به بیش از ۱۱ میلیون رسید و با احتساب کدهای بورسی مشمولان سهام عدالت مجموعاً حدود ۴۷ میلیون کد بورسی صادر شد.

  اهم اقدامات سازمان بورس و اوراق بهادار در ۵ محور اصلی شامل: 

توسعه کمی و کیفی ابزارهای مالی: اقداماتی چون راه‌اندازی و توسعه ابزارهای مشتقه (آتی سبد سهام، آتی زعفران، اختیار معاملات) و ابزارهای تأمین مالی اسلامی، راه­‌اندازی مکانیزم فروش تعهدی اوراق بهادار و تدوین و ابلاغ مقررات به منظور توسعه نهادهای مالی، از جمله اقدامات در جهت توسعه کمی و کیفی ابزارهای مالی بود.

    ارتقای شفافیت

در جهت ارتقای شفافیت بازار سرمایه، ابلاغ دستورالعمل حاکمیت شرکتی و افشای صورت‌های مالی نهادهای مالی مشمول مقررات نهادهای مالی، طی سال گذشته صورت پذیرفته است.

     ظرفیت‌‌سازی برای افزایش تامین مالی

جهت ظرفیت‌‌سازی برای افزایش تأمین مالی از طریق بازار سرمایه، سازمان بورس و اوراق بهادار کشور ضوابط استفاده از رتبه‌بندی اعتباری جهت انتشار اوراق بدهی بدون ضامن با کاهش وثایق را در سال گذشته تدوین و اجرایی نمود، همچنین برخی ارکان انتشار اوراق، اطلاعات و مستندات دارای همپوشانی کاهش یافت یا اختیاری شد تا فرآیند انتشار اوراق بدهی تسریع و تسهیل گردد. اقداماتی نیز جهت تشویق ناشران به افزایش سرمایه از طریق روش صرف سهام در همین راستا صورت پذیرفت.

    بهبود نقدشوندگی

در راستای بهبود نقدشوندگی بازار سرمایه، با بازنگری مقررات و اصلاح فرآیندهای مرتبط، اقدامات موثری به‌منظور کاهش تعداد و زمان توقف نمادها انجام گرفت، از طرفی بستر عملیات آزادسازی سهام عدالت با هدف تسهیل واگذاری برای مشمولان فراهم و بالغ بر ۴۷ میلیون کد سهامداری جدید جهت آزادسازی سهام عدالت در سال گذشته صادر شد.

  توسعه و تعمیق بورس‌های کالایی

به منظور اجرای ماده ۳۳ قانون بهره ­وری، طی سال گذشته از ظرفیت­‌های بورس کالای ایران جهت فراهم نمودن امکان فروش سریع محصولات کشاورزان استفاده شد و به این ترتیب ضمن منتفع شدن کشاورزان بر اثر این اقدام، هزینه­‌های دولت نیز جهت خرید تضمینی محصولات کشاورزی کاهش یافت. 

همچنین عرضه فرآورده ­های اصلی نفت توسط شرکت ملی پخش فرآورده­‌های نفتی ایران در بازار فیزیکی بورس انرژی ایران با هدف توسعه و تعمیق بورس­‌های کالایی صورت پذیرفت.

کمک به تأمین مالی دولت و شرکت‌های فعال در حوزه انرژی از طریق ابزار‌های نوین مالی از قبیل صندوق سرمایه­‌گذاری پروژه و اوراق سلف موازی استاندارد، از دیگر اقدامات انجام شده در بستر بازار سرمایه بود.