نفت در ایران و جهان

۱۳۹۹/۰۴/۱۰ - ۰۰:۰۰:۰۰
کد خبر: ۱۶۸۵۱۹
نفت در ایران و جهان

نفت در ایران از هزاران سال پیش به واسطه نشت طبیعی آن در مناطق جنوبی شناخته شده بود. در دایرة‌المعارف بزرگ لاروس آمده است نخستین چاه نفت به فرمان داریوش شاهنشاه هخامنشی در استان شوش حفاری شده است. کاوش‌های باستان‌شناسی نشان داده که مردمان کشور ایران حدود پنج هزار سال قبل از قیر برای تهیه ملات و اندود کردن کشتی‌ها و همچنین از نفت برای ایجاد روشنایی و درمان بعضی از امراض استفاده می‌کرده‌اند. در دنیای مدرن اولین چاه نفت توسط شخصی به نام دریک (DRAKE) به تاریخ 27 آگوست 1859 میلادی در ایالت پنسیلوانیای آمریکا حفر شد، از این حلقه چاه که بعد از حدود 5 سال تلاش در عمق 23 متری به نفت رسید در اولین روز حدود چهار هزار لیتر نفت به دست آمد و این مقدمه پیدایش صنعت بزرگی به نام صنعت نفت در جهان بود که تمام معادلات سیاسی و اقتصادی دنیا را تحت شعاع قرار داد. لوفتوس (W. K. LOFTUS) اولین فرد خارجی بود که به‌طور تخصصی از مناطق نفت‌خیز ایران بازدید کرد. او در گزارشی که به سال 1855 منتشر کرد اظهار کرده که تنها چمشه قیر بررسی شده توسط او، در نزدیکی کوه آسماری مسجد سلیمان قرار داشته است. در سال 1901 میلادی (1280 شمسی) طبق امتیاز نامه‌ای اجازه اکتشاف، استخراج، تصفیه، حمل و نقل و فروش نفت و همچنین احداث خط لوله در تمام خاک ایران بجز پنج ایالت شمالی به یکی دیگر از اتباع انگلستان به نام «ویلیام ناکس دارسی» (W. K. DARCY) به مدت 60 سال داده شد. در تابستان 1903 حفاری‌ها در عمق 507 متری در کرمانشاه به گاز نفت  سپس به نفت رسید. چند ماه بعد دومین چاه نیز در عمق مشابهی حفر شده و به نفت رسید.  بهره‌برداری از این چاه‌ها با توجه به بازده کم روزانه حدود 30 تن و هزینه‌های بالای حفاری و حمل و نقل مقرون به صرفه تشخیص داده نشد، دارسی که سرمایه‌گذاری زیادی انجام داده بود و به نتیجه مطلوب نرسیده بود مجبور به همکاری با شرکت نفت برمه شد که آن نیز یک شرکت انگلیسی بود. جورج برنالد رینولدز زمین‌شناس معروف بعد از تحقیقات ابتدایی اعلام کرد که حفاری‌ها باید در منطقه مسجد سلیمان صورت گیرد. ولی شرکت با تکرار اشتباه اولیه اقدام به حفاری دو حلقه چاه به عمق‌های 661 و 591 متر در منطقه رامهرمز کرد که هیچ کدام به نفت نرسید. بعد از این اشتباه، شرکت با ناامیدی تمام دستور توقف حفاری را صادر کرد ولی رینولدز که به وجود نفت در مسجد سلیمان اطمینان داشت حفاری‌ها را به منطقه نفتون در مسجد سلیمان منتقل کرد و از اجرای دستور خودداری کرد. در 26 مه‌1908 (پنجم خرداد 1287) وقتی حفاری چاه در مسجد سلیمان به پایان رسید نفت به ارتفاع 50 فوت در هوا فوران کرد که سطح تولید آن به 2300 بشکه در روز می‌رسید.