افزایش3 درصدی نرخ سود برای سپرده بلندمدت
گروه بانک و بیمه | محسن شمشیری|
بانک مرکزی با افزایش انتشار گواهی سپرده عام ۱۸ درصدی توسط بانک‌ها، موافقت کرد. به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، پیرو مکاتبات پیشین این بانک با شبکه بانکی درخصوص سقف انتشار اوراق گواهی سپرده مدت دار، ویژه سرمایه‌گذاری (عام) بانک‌ها در سال جاری براساس تصمیمات متخذه در این بانک، با افزایش سقف انتشار اوراق یاد شده، علاوه بر سقف تعیین شده قبلی موافقت به عمل آمده است.
بر همین اساس، سقف انتشار گواهی سپرده عام بانک‌ها در سال جاری تا تاریخ ۳۱ شهریور ماه ۱۳۹۹، حداکثر به میزان ۲۰ درصد سپرده‌های بلندمدت خواهد بود.براین اساس می‌توان پیش بینی کرد که بانک‌ها بخشی از سپرده‌های خود را با نرخ بالاتر 18 درصد دریافت خواهند کرد که نسبت به مصوبه حداکثر نرخ 15 درصدی سپرده بلندمدت حدود 3 درصد بالاتر است.
برخی کارشناسان معتقدند که به دنبال سودآوری بازار ارز و بورس، بانک‌ها نگران نقل و انتقال سپرده‌ها از سپرده بلندمدت به سپرده جاری هستند.
میزان رشد سپرده‌ها و ترکیب آن در یک‌سال اخیر نیز نشان می‌دهد که رشد سپرده کوتاه‌مدت و بلندمدت کاهش یافته و سپرده جاری رشد قابل توجه و بالاتری داشته است. آخرین آمار مربوط به سپرده‌های بانکی نشان می‌دهد که از نقدینگی 2472 هزار میلیارد تومانی کشور در پایان سال 1398، معادل 2044 هزار میلیارد تومان شبه پول، 427 هزار میلیارد تومان پول بوده است.
از رقم شبه پول، قرض‌الحسنه حدود 144 هزار میلیارد تومان و سپرده مدت‌دار معادل 1856 هزار میلیارد تومان بوده است. همچنین از رقم سپرده دراز مدت نیز معادل 708 هزار میلیارد تومان سپرده کوتاه‌مدت و 1148 هزار میلیارد تومان سپرده بلندمدت بوده است.
همچنین از رقم پول نیز معادل 366 هزار میلیارد تومان سپرده جاری و دیداری یا خالص چک‌ها بوده و بقیه آن یعنی 61 هزار میلیارد تومان را اسکناس و مسکوک در دست اشخاص تشکیل داده است. نگاهی به جدول و میزان رشد ترکیب نقدینگی نشان می‌دهد که بالاترین رشد در سال 98 متعلق به سپرده دیداری، حساب جاری یا خالص چک‌ها بوده و به دلیل ماه شمار شدن حساب کوتاه‌مدت و نوسان نرخ ارز و مسکن و خودرو، تمایل مردم به نگهداری پول در حساب جاری و استفاده از چک در معاملات درشت بیشتر شده است و مانده حساب جاری به بیش از 366 هزار میلیارد تومان رسیده که سهم نزدیک به 15 درصدی در نقدینگی دارد و نشان‌دهنده گردش مالی بالا و خرید و فروش‌های بزرگ در اقتصاد است، زیرا مردم از طریق کارت‌های بانکی و حساب کوتاه‌مدت نمی‌توانند خریدهای درشت زیادی انجام دهند و لذا برای استفاده از چک تمایل به نگهداری پول در حساب جاری دارند.
از سوی دیگر، حساب قرض‌الحسنه با هدف استفاده از وام ازدواج و مسکن و سایر وام‌های بانکی رشد بالای 41 درصدی داشته است. اما حساب‌های اصلی یعنی سپرده کوتاه‌مدت به دلیل ماه شمار شدن با رشد کم 21 درصدی در سال 98 و سهم 28 درصدی همراه شده است. سپرده بلندمدت که عمده‌ترین و مهم‌ترین سپرده بانکی است و بانک‌ها برای پرداخت تسهیلات روی آن حساب زیادی باز می‌کنند، با رشد 30 درصدی و سهم 46 درصدی از کل سپرده‌ها برخوردار بوده است. در گذشته سهم سپرده بلندمدت بالای 50 درصد بوده است و بانک‌ها از این طریق قادر به استفاده از این منابع برای پرداخت تسهیلات بوده‌اند.
اما در سال‌های اخیر، با نوسان‌های ارزی، رشد قیمت مسکن، سهام، خودرو و سایر دارایی‌ها، تمایل به نگهداری پول در حساب بلندمدت کمتر شده و سهم این سپرده مهم بانکی به زیر 50 درصد رسیده است. براین اساس، با توجه به سود آوری بالای سهام و ارز، بانک‌ها لازم دانسته‌اند که در جهت جذب سپرده‌های بلندمدت و حساب کردن روی آن از گواهی سپرده سرمایه‌گذاری عام استفاده بیشتری داشته باشند و براین اساس با درخواست‌های بانک‌های مختلف، بانک مرکزی نیز موافقت کرده که سهم این نوع سپرده به 20 درصد سپرده بلندمدت افزایش یابد.
در نتیجه در صورتی که فرض کنیم حجم سپرده بلندمدت بانک‌ها حدود 1200 هزار میلیارد تومان است، می‌توان برآورد کرد که یک‌پنجم آن یعنی حدود 240 هزار میلیارد تومان می‌تواند گواهی سپرده عام 18 درصدی باشد.
