لزوم افزایش ابزارها در بورس کالا
گروه بورس|
تنوع ابزارها یکی از مسائل مهم در بازارهای مالی است. این عامل می‌تواند در بلندمدت نه تنها به رونق بازارها کمک کند بلکه می‌تواند با کاهش ریسک فعالیت سرمایه‌گذاران حضور پایدار آنها در بازارها و تامین مالی بخش‌های مختلف اقتصاد را تداوم بخشد.
یکی از بازارهای متنوع که ابزارها در آنها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، بازارهای کالایی است. از آنجا که این بازارها به‌طور مستقیم با تولید بخش‌های استراتژیک اقتصاد سر و کار دارند تنوع فعالیت آنها هم از حیث حوزه فعالیت و هم از بعد تنوع ابزار و پوشش ریسک بسیار اهمیت دارد. در ایران نیز طی سال‌های گذشته این مساله مورد توجه بوده است.بنا بر آنچه که حسین سلاح ورزی می‌گوید، بورس کالا طی سال‌های گذشته به‌طور مرتب سبد محصولات و ابزارهای مالی خود را گسترش داده و بر همین اساس کمک بسیار جدی به بحث شفافیت و تنظیم منطقی بازار کالا داشته است؛ در همین زمینه دیدگاه شورای عالی بورس، توسعه ابزارهای مالی بورس کالا و حمایت از نوآوری‌ها در این حوزه است. به گزارش پایگاه خبری بازارسرمایه، این عضو شورای عالی بورس به لزوم توسعه ابزارهای مالی به ویژه در دوره‌های رکود جهت حمایت از صنایع و تولیدکنندگان اشاره و اظهار کرد: در دوره‌های رکود، خریدار در تامین سرمایه در گردش موردنیاز برای خرید مواد اولیه مصرفی در تولیداتش دچار مشکلاتی می‌شود. فروشنده مواد اولیه نیز غالبا برای تولیدات خود مشتری چندانی پیدا نمی‌کند و افزایش موجودی انبارها نگرانی از کاهش حجم تولید را دربر دارد. این موارد البته بارها در اقتصادهای جهان تجربه شده است و برای استفاده از این موقعیت‌ها ابزارهای مالی خاصی طرح‌ریزی شده که به نظر می‌رسد زمان استفاده و توسعه این ابزارها فرارسیده است. حسین سلاح ورزی به ظرفیت‌های موجود برای استفاده از ابزارهای مالی متنوع در بازار سرمایه به‌ویژه بورس کالا اشاره کرد و گفت: در بورس کالا تجربه موفقی برای استفاده از ابزارهای مالی نوین وجود دارد و دیدگاه شورای عالی بورس، توسعه ابزارهای مالی بورس کالا و حمایت از نوآوری‌ها در این حوزه است.
توسعه ابزار گواهی سپرده کالایی
این عضو شورای عالی بورس به ضرورت استفاده از ابزارهای مالی برای حمایت از صنایع مختلف در دوره رکود اشاره کرد و گفت: سال‌هاست که استفاده از ابزارهای مالی در بورس کالا آغاز شده و فراز و نشیب‌های بسیاری داشته اما هم‌اکنون تجربیات ذی‌قیمتی در این‌خصوص وجود دارد و امیدواریم رفته رفته استفاده از ظرفیت ابزارهای مالی در حمایت از تولید در بورس‌های کالایی رونق بیشتری بگیرد. چراکه روزهای سخت فعلی، زمانی برای حمایت‌های همه‌جانبه از صنایع تولیدی در کشور است و در این بین ابزارهای مالی ظرفیتی بعضا ناشناخته به‌شمار می‌رود که نیاز به توسعه بیشتر دارد.
به گفته وی، گواهی سپرده کالایی از جمله ابزارهایی است که به مرور و در شرایط فعلی جذابیت بالاتری به خود اختصاص می‌دهد که توسعه آن پتانسیل ایجاد صندوق‌های سپرده (سرمایه‌گذاری) کالایی را نیز در بر دارد. صندوق‌های کالایی سال‌هاست که در بازارهای معتبر جهانی مورد استفاده قرار می‌گیرد و جای خالی آنها در نوسان نرخ به‌وضوح قابل رهگیری است. ای عضو شورای عالی بورس اظهارکرد: تجربه نشان داده که وقفه یا کاهش عرضه مواد اولیه، تکانه‌های قیمتی بزرگی را در بازار به همراه دارد که یک تهدید جدی به‌شمار رفته همچنین اشتغال را تهدید خواهد کرد. در چنین شرایطی به کمک ابزارهای مالی می‌توان روند عرضه امن مواد اولیه را در کشور تضمین کرد که خروجی آن رشد جدی اشتغال در صنایع مختلف است، اگرچه باید نگاه به بازارهای صادراتی را نیز در دستور کار قرار دهیم.
ایفای نقش موثر بورس
در تنظیم‌گری عرضه و تقاضا
وی به نقش تنظیم‌گری بورس‌ها نیز اشاره کرد و گفت: همانطور که در کشورهای مختلف بورس کالا به عنوان یک بازار شفاف فعال است، در ایران نیز فعالیت این بورس طی سال‌های گذشته آثار بسیار مثبتی در تنظیم رابطه بین بخش عرضه و تقاضا و به تبع آن در زمینه قیمت کالاهای مختلف داشته است.
سلاح ورزی با اشاره به روند رو به توسعه بورس کالا گفت: بورس کالا طی سال‌های گذشته به صورت مرتب سبد محصولات و ابزارهای مالی خود را گسترش داده و بر همین اساس کمک بسیار جدی به بحث شفافیت و تنظیم منطقی بازار کالا داشته است؛ در همین زمینه دیدگاه شورای عالی بورس، توسعه ابزارهای مالی بورس کالا و حمایت از نوآوری‌ها در این حوزه است.
وی افزود: به ویژه، در شرایطی که کشور با تحریم‌های ظالمانه جدی مواجه شده و فرآیند تجارت خارجی آن با دیگر کشورها نیز مختل شده است، اختلالاتی هم در حوزه عرضه و تقاضا پدیدار شده که نیاز به تدبیر و تدبر بیشتر در مواجه با این بازار دارد. به‌طوری که در حال حاضر مهم‌ترین چالش‌هایی که پیش روی این بازار است، از یک سمت کاهش عرضه و از طرف دیگر، نوسان تقاضا در برخی حوزه‌هاست که در نتیجه آن شاهد بروز التهاباتی در معاملات این کالاها هستیم.
کاهش مداخلات دولت و وزارت صمت
در بورس
این عضو شورای عالی بورس تاکید کرد: توصیه و پیشنهاد بنده این است که دولت و وزارت صمت مداخلات خود را در مکانیسم‌های معاملاتی بورس به حداقل رسانده و بیشتر نقش تنظیم‌گری را برعهده داشته باشد. چراکه مداخله در قیمت‌گذاری کالاهای مختلف می‌تواند موجب بروز رانت و فساد می‌شود؛ این در حالی است که بهترین کار برای رفع التهابات بازارها تقویت بخش عرضه است و باید در نظر داشت که با وجود بورس کالا به عنوان بازاری شفاف در کشور، نیازی به قیمت‌گذاری دستوری نیست و قیمت‌ها در بورس کالا و در مقابل دیدگان مسوولان می‌تواند نظارت و تنظیم شود. نایب رییس اتاق بازرگانی ایران به آسیب‌های قیمت‌گذاری دستوری در اقتصاد کشور تاکید کرد و افزود: نظام قیمت‌گذاری دستوری و دخالت دولت در تعیین قیمت از سابقه طولانی در کشور و دنیا به خصوص طی ٤٠ سال اخیر برخوردار است، در اغلب مواقع این اقدام به عنوان یک سیاست شکست خورده تلقی شده و هیچگاه در کشور با نتیجه و جواب مثبتی همراه نبوده است.
سلاح ورزی با تاکید بر اینکه قیمت‌گذاری دستوری زمینه ایجاد رشد، توسعه و افزایش کیفیت کالا در بازار را از بین خواهد برد، افزود: قیمت‌گذاری دستوری به‌رغم آسیب‌هایی که در بازار ایجاد می‌کند زمینه ایجاد رانت، فساد در بازار را هم فراهم خواهد کرد و می‌توان گفت که چنین قیمت‌گذاری منجر به سرکوب قیمتی در بازار و کاهش انگیزه تولیدکنندگان می‌شود.
سلاح ورزی در خاتمه گفت: بورس کالا، بازار شفاف و قابل رصدی را در اختیار همگان از جمله مسوولان قرار داده است که از این رو می‌توان قیمت کالاها را براساس عرضه و تقاضا به صورت واقعی کشف و با توجه به شفافیت این بورس در راستای تنظیم بازار و تعادل قیمت‌ها از طریق شیوه‌های بازاری اقدام کرد؛ از این رو نیازی به قیمت‌گذاری اجباری بر کالاها نیست و تقویت بورس کالا به خصوص در شرایط بحرانی فعلی به اقتصاد کشور کمک شایانی می‌کند.
