هژیر، از وزارت دربار تا اعدام انقلابی
بیست و هشتم تیر ۱۳۲۸ عبدالحسین هژیر نخست‌وزیر سابق به وزارت دربار منصوب شد. هژیر از خرداد ۱۳۲۷ تا آبان ۱۳۲۷ نخست‌وزیر ایران بود. او ۱۳ آبان ۱۳۲۸ به دست سیدحسین امامی از اعضای جمعیت فداییان اسلام ترور شد. عبدالحسین هژیر فرزند یکی از کارمندان مشروطه‌خواه دربار مظفرالدین‌شاه بود که به‌دلیل انفجار ترقه در کودکی یک چشم خود را از دست داد اما با جدیت مراحل تحصیل را در رشته علوم سیاسی پشت‌سر گذاشت. وی در دربار پهلوی جزو معتمدان بود. حضور در عرصه مطبوعات و روزنامه‌نگاری، خدمت در وزارت راه و دارایی و پست‌هایی چون وزیر مشاور، وزیر راه، وزیر کشور و وزیر دربار از جمله مناصب و فعالیت‌هایی بود که وی در طول دوران حیات خود به آن اشتغال داشت.
عبدالحسین هژیر یکی از چهره‌های مهجور عصر پهلوی است. هژیر که یکی از نخست‌وزیران
محمد رضا شاه پهلوی بود بسیار کوشید تا جایگاهی هم رده دیگر رجل سیاسی نامدار عصر پهلوی پیدا کند. اما با وجود اینکه تاثیر خودش را در تاریخ ایران گذاشت هیچگاه به شهرت رجل بلندمرتبه‌ای مثل احمد
قوام السلطنه، حسین علاء، محمد مصدق و حاج علی رزم‌آرا نرسید. هژیر سیاستمداری بود که مرگش مسیر تاریخ ایران را عوض کرد. مرگ کمتر سیاستمداری به اندازه زندگی‌اش ارزش دارد. اما مرگ هژیر چنین بود. مرگ او مسیر تاریخ را عوض کرد و باعث شد مصدق و جبهه ملی به صحنه سیاست ایران برگردند. مرگ هژیر که از معدود حامیان وفادار او بود شاه را شوکه کرد. تلاش‌های هژیر برای تقلب در انتخابات مجلس بی‌نتیجه ماند و در حالی که به پیروزی نزدیک شده بود و نیروهای ملی و مصدق را منکوب کرده بود، مرگش، جریان را به کلی تغییر داد. با مرگ او، تصمیم‌های متناقض شاه حاکی از این بود که شاه کاملا سردرگم شده بود. او دستور داد همه مخالفان را دستگیر کنند، اما در ضمن با برگزاری مجدد انتخابات موافقت کرد. شاه به رزم‌آرا اعتقاد نداشت، اما مجبور بود او را بپذیرد چرا که هم در ارتش محبوب بود هم امریکا و انگلیس حامی او بودند. شاه در این مقطع به اجبار به سمت مصدق رفت و باعث شد جریان مصدق به عرصه سیاسی برگردد و زمینه را برای ملی کردن صنعت نفت مهیا کند. هژیر در تمام طول حیاتش یک نیروی وفادار به سلطنت محمدرضا شاه باقی ماند. کوشید سلطنت را در میان کشمکش‌های دهه بیست حفظ کند. تلاش‌هایش، اما در زمان حیات نتیجه نداد و شاه نهایتاً وادار شد مخالفانش را به صحنه سیاسی برگرداند. هژیر با مرگ خود زمینه این بازگشت را فراهم کرد. مرگ هژیر در سال ۱۳۲۸ مسیر تاریخ ایران را برای همیشه عوض کرد و سرآغاز اتفاقاتی شد که سرانجام آن کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ بود.
