سایه روشن‌های بورس مسکن

مجتبی یوسفی

این روزها اظهارنظرهای موافق و مخالف فراوانی در خصوص ضرورت یا عدم ضرورت راه‌اندازی بورس مسکن مطرح می‌شود که به نظرم هر دو سوی این موافقت‌ها و مخالفت‌ها استدلال‌هایی وجود دارد که باید مورد توجه قرار بگیرد. واقع آن است که بر اساس تعاریف آکادمیک علم اقتصاد، بورس‌ها وظیفه تعدیل قیمت‌ها را به عهده دارند. یعنی با توجه به اینکه قاعدتا بورس شفافیت را افزایش می‌دهد فضا برای فعالیت‌های مخرب سوداگرانه و دلالی کمتر می‌شود. اما این فرآیند در خصوص اقتصاد ایران به گونه دیگری محقق شده و شاهد آن هستیم که  به‌رغم اینکه شاخص‌های اقتصادی در مسیر کاهش است اما رشد با جهش در رشد مواجه است. در عین حال این پرسش مطرح است در شرایطی که شاخص‌های اقتصاد ایران در حوزه‌هایی چون رشد سرمایه‌گذاری، رشد اقتصادی، تورم بالا، رشد بیکاری، رکود و... با مشکل مواجه است؛ چگونه یک شرکت صنعتی می‌تواند صد درصد سود ماهیانه به سهامدارنش عرضه کند؟در شرایطی که کل بورس‌های جهان به دلیل تبعات برآمده از کرونا شاهد رشد منفی است اما بورس برخی کشورها مثل ایران و یک کشور در امریکای لاتین در حال ثبت رشدهای بسیار بالا هستند. این نشان می‌دهد که بازار بورس بر اساس منطق اقتصادی مولد در حال رشد نیست. وقتی یک شرکت در یک ماه صد در صد سود به سهامداران خود می‌دهند؛ یعنی باید اوضاع اقتصاد خوب باشد، وقتی اوضاع اقتصادی خوب باشد طبیعتا باید ارزش پول ملی بالا برود، اما پول ملی ما در حال نزول مستمر است. اقتصاد یک علم است، بر اساس پاره‌ای از داده‌ها می‌توان دست به تحلیل و پیش بینی زد؛ اما شاخص‌های اقتصادی در کشورمان به گونه‌ای نوسان دارد که پیش‌بینی را بسیار دشوار می‌کند و با منطق اقتصادی قابل تشریح نیست. از آنجایی که کشور ما دچار یک رکود است و بحث تامین مالی با توجه به تحریم‌‌های ظالمانه و عدم فروش نفت و بازگشت پول سخت شده، در حال حاضر در تامین منابع جاری، عمرانی و تملک دارایی‌ها دچار مشکل هستیم. باید تهدید تحریم‌های اقتصادی را بدل به فرصتی برای درمان بیماری ریشه‌دار اقتصادی ایران در خصوص وابستگی به نفت کنیم. باید منابع تازه درآمدی بیابیم و پایه‌های مالیاتی کشور را بر روی درآمدهای مالیاتی از هر نوع درآمد و عادی سرمایه بنا کنیم.  

از سوی دیگر باید بدانیم که ساخت و ساز یک صنعت است و باید متناسب با یک ساختار صنعتی با آن رفتار شود و در خصوص آن تصمیم‌سازی شود؛ ما هرگز نتوانسته‌ایم بستر لازم برای رشد و پویایی این صنعت را در فضای اقتصادی کشور فراهم کنیم.بر اساس نظر کارشناسان 250 حوزه اشتغالزایی در اثر این صنعت ایجاد می‌شود. توجه کنید 250حوزه شغلی که هر کدام از این حوزه‌های اشتغالزا می‌توانند هزاران هزار شغل ایجاد کنند. از مهندسان و معماران تا کارخانه‌های تولید مصالح ساختمانی، کارگران، صنایع مرتبط، حوزه‌های حمل و نقل و... وقتی این بازار دچار رکود شود و پویا نباشد، بسیاری از شاخص‌های اقتصادی نزول می‌کند. بنابراین اگر بازار بورس مسکن بتواند صنعت ساخت وساز داخلی را رونق دهد یک حرکت موثر و اگر قرار باشد تا فقط سوداگری را رونق دهد یک مشکل بزرگ بر مشکلات قبلی اقتصاد کشور اضافه خواهد کرد.

عضو کمیسیون عمران